Quechua
Noun
ñuñu
- breast (milk producing organ)
- udder
Declension
Declension of ñuñu
|
|
singular
|
plural
|
| nominative
|
ñuñu
|
ñuñukuna
|
| accusative
|
ñuñuta
|
ñuñukunata
|
| dative
|
ñuñuman
|
ñuñukunaman
|
| genitive
|
ñuñup
|
ñuñukunap
|
| locative
|
ñuñupi
|
ñuñukunapi
|
| terminative
|
ñuñukama
|
ñuñukunakama
|
| ablative
|
ñuñumanta
|
ñuñukunamanta
|
| instrumental
|
ñuñuwan
|
ñuñukunawan
|
| comitative
|
ñuñuntin
|
ñuñukunantin
|
| abessive
|
ñuñunnaq
|
ñuñukunannaq
|
| comparative
|
ñuñuhina
|
ñuñukunahina
|
| causative
|
ñuñurayku
|
ñuñukunarayku
|
| benefactive
|
ñuñupaq
|
ñuñukunapaq
|
| associative
|
ñuñupura
|
ñuñukunapura
|
| distributive
|
ñuñunka
|
ñuñukunanka
|
| exclusive
|
ñuñulla
|
ñuñukunalla
|
Possessive forms of ñuñu
ñuqap - first-person singular
| ñuqap (my)
|
singular
|
plural
|
| nominative
|
ñuñuy
|
ñuñuykuna
|
| accusative
|
ñuñuyta
|
ñuñuykunata
|
| dative
|
ñuñuyman
|
ñuñuykunaman
|
| genitive
|
ñuñuypa
|
ñuñuykunap
|
| locative
|
ñuñuypi
|
ñuñuykunapi
|
| terminative
|
ñuñuykama
|
ñuñuykunakama
|
| ablative
|
ñuñuymanta
|
ñuñuykunamanta
|
| instrumental
|
ñuñuywan
|
ñuñuykunawan
|
| comitative
|
ñuñuynintin
|
ñuñuykunantin
|
| abessive
|
ñuñuyninnaq
|
ñuñuykunannaq
|
| comparative
|
ñuñuyhina
|
ñuñuykunahina
|
| causative
|
ñuñuyrayku
|
ñuñuykunarayku
|
| benefactive
|
ñuñuypaq
|
ñuñuykunapaq
|
| associative
|
ñuñuypura
|
ñuñuykunapura
|
| distributive
|
ñuñuyninka
|
ñuñuykunanka
|
| exclusive
|
ñuñuylla
|
ñuñuykunalla
|
qampa - second-person singular
| qampa (your)
|
singular
|
plural
|
| nominative
|
ñuñuyki
|
ñuñuykikuna
|
| accusative
|
ñuñuykita
|
ñuñuykikunata
|
| dative
|
ñuñuykiman
|
ñuñuykikunaman
|
| genitive
|
ñuñuykipa
|
ñuñuykikunap
|
| locative
|
ñuñuykipi
|
ñuñuykikunapi
|
| terminative
|
ñuñuykikama
|
ñuñuykikunakama
|
| ablative
|
ñuñuykimanta
|
ñuñuykikunamanta
|
| instrumental
|
ñuñuykiwan
|
ñuñuykikunawan
|
| comitative
|
ñuñuykintin
|
ñuñuykikunantin
|
| abessive
|
ñuñuykinnaq
|
ñuñuykikunannaq
|
| comparative
|
ñuñuykihina
|
ñuñuykikunahina
|
| causative
|
ñuñuykirayku
|
ñuñuykikunarayku
|
| benefactive
|
ñuñuykipaq
|
ñuñuykikunapaq
|
| associative
|
ñuñuykipura
|
ñuñuykikunapura
|
| distributive
|
ñuñuykinka
|
ñuñuykikunanka
|
| exclusive
|
ñuñuykilla
|
ñuñuykikunalla
|
paypa - third-person singular
| paypa (his/her/its)
|
singular
|
plural
|
| nominative
|
ñuñun
|
ñuñunkuna
|
| accusative
|
ñuñunta
|
ñuñunkunata
|
| dative
|
ñuñunman
|
ñuñunkunaman
|
| genitive
|
ñuñunpa
|
ñuñunkunap
|
| locative
|
ñuñunpi
|
ñuñunkunapi
|
| terminative
|
ñuñunkama
|
ñuñunkunakama
|
| ablative
|
ñuñunmanta
|
ñuñunkunamanta
|
| instrumental
|
ñuñunwan
|
ñuñunkunawan
|
| comitative
|
ñuñunintin
|
ñuñunkunantin
|
| abessive
|
ñuñunninnaq
|
ñuñunkunannaq
|
| comparative
|
ñuñunhina
|
ñuñunkunahina
|
| causative
|
ñuñunrayku
|
ñuñunkunarayku
|
| benefactive
|
ñuñunpaq
|
ñuñunkunapaq
|
| associative
|
ñuñunpura
|
ñuñunkunapura
|
| distributive
|
ñuñuninka
|
ñuñunkunanka
|
| exclusive
|
ñuñunlla
|
ñuñunkunalla
|
ñuqanchikpa - first-person inclusive plural
| ñuqanchikpa (our(incl))
|
singular
|
plural
|
| nominative
|
ñuñunchik
|
ñuñunchikkuna
|
| accusative
|
ñuñunchikta
|
ñuñunchikkunata
|
| dative
|
ñuñunchikman
|
ñuñunchikkunaman
|
| genitive
|
ñuñunchikpa
|
ñuñunchikkunap
|
| locative
|
ñuñunchikpi
|
ñuñunchikkunapi
|
| terminative
|
ñuñunchikkama
|
ñuñunchikkunakama
|
| ablative
|
ñuñunchikmanta
|
ñuñunchikkunamanta
|
| instrumental
|
ñuñunchikwan
|
ñuñunchikkunawan
|
| comitative
|
ñuñunchiknintin
|
ñuñunchikkunantin
|
| abessive
|
ñuñunchikninnaq
|
ñuñunchikkunannaq
|
| comparative
|
ñuñunchikhina
|
ñuñunchikkunahina
|
| causative
|
ñuñunchikrayku
|
ñuñunchikkunarayku
|
| benefactive
|
ñuñunchikpaq
|
ñuñunchikkunapaq
|
| associative
|
ñuñunchikpura
|
ñuñunchikkunapura
|
| distributive
|
ñuñunchikninka
|
ñuñunchikkunanka
|
| exclusive
|
ñuñunchiklla
|
ñuñunchikkunalla
|
ñuqaykup - first-person exclusive plural
| ñuqaykup (our(excl))
|
singular
|
plural
|
| nominative
|
ñuñuyku
|
ñuñuykukuna
|
| accusative
|
ñuñuykuta
|
ñuñuykukunata
|
| dative
|
ñuñuykuman
|
ñuñuykukunaman
|
| genitive
|
ñuñuykupa
|
ñuñuykukunap
|
| locative
|
ñuñuykupi
|
ñuñuykukunapi
|
| terminative
|
ñuñuykukama
|
ñuñuykukunakama
|
| ablative
|
ñuñuykumanta
|
ñuñuykukunamanta
|
| instrumental
|
ñuñuykuwan
|
ñuñuykukunawan
|
| comitative
|
ñuñuykuntin
|
ñuñuykukunantin
|
| abessive
|
ñuñuykunnaq
|
ñuñuykukunannaq
|
| comparative
|
ñuñuykuhina
|
ñuñuykukunahina
|
| causative
|
ñuñuykurayku
|
ñuñuykukunarayku
|
| benefactive
|
ñuñuykupaq
|
ñuñuykukunapaq
|
| associative
|
ñuñuykupura
|
ñuñuykukunapura
|
| distributive
|
ñuñuykunka
|
ñuñuykukunanka
|
| exclusive
|
ñuñuykulla
|
ñuñuykukunalla
|
qamkunap - second-person plural
| qamkunap (your(pl))
|
singular
|
plural
|
| nominative
|
ñuñuykichik
|
ñuñuykichikkuna
|
| accusative
|
ñuñuykichikta
|
ñuñuykichikkunata
|
| dative
|
ñuñuykichikman
|
ñuñuykichikkunaman
|
| genitive
|
ñuñuykichikpa
|
ñuñuykichikkunap
|
| locative
|
ñuñuykichikpi
|
ñuñuykichikkunapi
|
| terminative
|
ñuñuykichikkama
|
ñuñuykichikkunakama
|
| ablative
|
ñuñuykichikmanta
|
ñuñuykichikkunamanta
|
| instrumental
|
ñuñuykichikwan
|
ñuñuykichikkunawan
|
| comitative
|
ñuñuykichiknintin
|
ñuñuykichikkunantin
|
| abessive
|
ñuñuykichikninnaq
|
ñuñuykichikkunannaq
|
| comparative
|
ñuñuykichikhina
|
ñuñuykichikkunahina
|
| causative
|
ñuñuykichikrayku
|
ñuñuykichikkunarayku
|
| benefactive
|
ñuñuykichikpaq
|
ñuñuykichikkunapaq
|
| associative
|
ñuñuykichikpura
|
ñuñuykichikkunapura
|
| distributive
|
ñuñuykichikninka
|
ñuñuykichikkunanka
|
| exclusive
|
ñuñuykichiklla
|
ñuñuykichikkunalla
|
paykunap - third-person plural
| paykunap (their)
|
singular
|
plural
|
| nominative
|
ñuñunku
|
ñuñunkukuna
|
| accusative
|
ñuñunkuta
|
ñuñunkukunata
|
| dative
|
ñuñunkuman
|
ñuñunkukunaman
|
| genitive
|
ñuñunkupa
|
ñuñunkukunap
|
| locative
|
ñuñunkupi
|
ñuñunkukunapi
|
| terminative
|
ñuñunkukama
|
ñuñunkukunakama
|
| ablative
|
ñuñunkumanta
|
ñuñunkukunamanta
|
| instrumental
|
ñuñunkuwan
|
ñuñunkukunawan
|
| comitative
|
ñuñunkuntin
|
ñuñunkukunantin
|
| abessive
|
ñuñunkunnaq
|
ñuñunkukunannaq
|
| comparative
|
ñuñunkuhina
|
ñuñunkukunahina
|
| causative
|
ñuñunkurayku
|
ñuñunkukunarayku
|
| benefactive
|
ñuñunkupaq
|
ñuñunkukunapaq
|
| associative
|
ñuñunkupura
|
ñuñunkukunapura
|
| distributive
|
ñuñunkunka
|
ñuñunkukunanka
|
| exclusive
|
ñuñunkulla
|
ñuñunkukunalla
|
|
Derived terms
Teposcolula Mixtec
Etymology
Cognate with Chayuco Mixtec ñuñu, San Juan Colorado Mixtec ñùñù, Yosondúa Mixtec ñuñu.
Noun
ñuñu
- bee
References
- Alvarado, Francisco de (1593) Vocabulario en lengua misteca (in Spanish), Mexico: En casa de Pedro Balli, page 2v: “Abeja de miel. ñuñu.”
Yosondúa Mixtec
Noun
ñuñu
- bee
References
- Beaty de Farris, Kathryn, et al. (2012) Diccionario básico del mixteco de Yosondúa, Oaxaca (Serie de vocabularios y diccionarios indígenas “Mariano Silva y Aceves”; 46)[1] (in Spanish), third edition, Instituto Lingüístico de Verano, A.C.