йӱаш

Eastern Mari

Etymology

From Proto-Mari *jüaš, from Proto-Uralic *jëxe-. Cognate with Western Mari йӱӓш (jüäš).

Pronunciation

  • IPA(key): /jyˈɑʃ/
  • Rhymes: -ɑʃ
  • Hyphenation: йӱ‧аш

Verb

йӱаш • (jüaš) (type I conjugation)

  1. (transitive) to drink
    • 1935, L. G. Terekhova, V. G. Erdeli, translated by M. Kusaren, Гэографий: тӱҥалтыш школышто тунэммэ кнага кумышо класслан, volume 1, page 37:
      Ик йалыштэ памаш укэ улмаш, садлан йӱаш йӧршӧ сай вӱд лийын огыл.
      Ik jalyšte pamaš uke ulmaš, sadlan jüaš jöršö saj vüd ĺijyn ogyl.
      In one village there is no spring, so because of this there is no no suitable good water to drink.
    • 1990, Aleksei Erykan, “Эрнымаш”, in Ончыко, page 3:
      Антракт годым театрын фойештыже пырля коштна, буфетыш пурен, лимонадым йӱна.
      Antrakt godym teatryn foještyže pyrĺa koštna, bufetyš puren, ĺimonadym jüna.
      During the entr'acte we went together to the theatre's foyer, into the buffet, we drank lemonade.
  2. (intransitive) to drink
    • 1925, “Шинчажэ ужэш да, кӱсэнжэ вичкы̆ж.”, in A. Eshkinin, editor, Арлан дэнэ кэстэн: мыскарачэ, воштылтышан марий журнал., page 10:
      Мы̆й йӱам, ойгы̆рмэт ок кӱл.
      My̆j jüam, ojgy̆rmet ok kül.
      I drink, but sadly it isn't needed.
    • 1936, S. G. Chavajn, Элнэт, page 109:
      Эн мастар лӱйшӧ вэрч йӱына!
      en mastar lüjšö verč jüyna!
      We drink to the most skillful shot!
    • 1958, A. Erykan, Кучедалме тулеш, page 29:
      Нигӧн дене ок сӧйгӧ, ок вурседыл, ок йӱ.
      Ńigön dene ok söjgö, ok vursedyl, ok jü.
      He doesn't argue, doesn't fight, doesn't drink, with anyone.
  3. (transitive) to inhale; to ingest
  4. (transitive) to squander on a drink
  5. (intransitive) to agree to marry a husband

Conjugation

Conjugation of йӱаш (jüaš)
infinitive йӱаш (jüaš)
necessitive infinitive йӱман (jüman)
participle active йӱшӧ (jüšö)
passive йӱмӧ (jümö)
future йӱшаш (jüšaš)
negative йӱдымӧ (jüdymö)
verbal noun йӱмаш (jümaš)
singular plural
1st 2nd 3rd 1st 2nd 3rd
present indicative positive йӱам (jüam) йӱат (jüat) йӱэш (jüeš) йӱына (jüyna) йӱыда (jüyda) йӱыт (jüyt)
negative ом йӱ (om jü) от йӱ (ot jü) ок/огеш йӱ (ok/ogeš jü) она/огына йӱ (ona/ogyna jü) ода/огыда йӱ (oda/ogyda jü) огыт йӱ (ogyt jü)
desiderative positive йӱнем (jüńem) йӱнет (jüńet) йӱнеже (jüńeže) йӱнена (jüńena) йӱнеда (jüńeda) йӱнешт (jüńešt)
negative ынем йӱ (yńem jü) ынет йӱ (yńet jü) ынеж йӱ (yńež jü) ынена йӱ (yńena jü) ынеда йӱ (yńeda jü) ынешт йӱ (yńešt jü)
past indicative direct positive йӱым (jüym) йӱыч (jüyč) йӱӧ (jüö) йӱна (jüna) йӱда (jüda) йӱыч (jüyč)
negative шым йӱ (šym jü) шыч йӱ (šyč jü) ыш йӱ (yš jü) ышна йӱ (yšna jü) ышда йӱ (yšda jü) ышт йӱ (yšt jü)
reported positive йӱынам (jüynam) йӱынат (jüynat) йӱын (jüyn) йӱынна (jüynna) йӱында (jüynda) йӱыныт (jüynyt)
negative йӱын омыл (jüyn omyl) йӱын отыл (jüyn otyl) йӱын огыл (jüyn ogyl) йӱын онал/огынал (jüyn onal/ogynal) йӱын одал/огыдал (jüyn odal/ogydal) йӱын огытыл (jüyn ogytyl)
imperative positive йӱ () йӱжӧ (jüžö) йӱына (jüyna) йӱза (jüza) йӱышт (jüyšt)
negative ит йӱ (it jü) ынже йӱ (ynže jü) она/огына йӱ (ona/ogyna jü) ида йӱ (ida jü) ынышт йӱ (ynyšt jü)

*) The future indicative is formed by using the infinitive and the present indicative forms of тӱҥалаш (tüŋalaš).
**) The past progressive is formed by using the present indicative forms and the 3rd person singular of the past indicatives of улаш (ulaš).
***) The past desiderative is formed by using the present desiderative forms and the 3rd person singular of the past indicatives of улаш (ulaš).

References

  • V. M. Vasiljev, Z. V. Uchaev (2003) “йӱа́ш”, in Марийско-Русский словарь, Yoshkar-Ola, →ISBN
  • J. Bradley et al. (2023) “йӱаш”, in The Mari Web Project: Mari-English Dictionary, University of Vienna