келүү

Kyrgyz

Etymology

From Proto-Turkic *kẹl- (“to come”). Cognate with Azerbaijani gəlmək, Crimean Tatar kelmek, Kazakh келу (kelu), Turkish gelmek, Turkmen gelmek, Uzbek kelmoq.

Pronunciation

IPA^(key): /ɡelyː/

Verb

келүү • (kelüü) (Arabic spelling كەلۉۉ)

to come, to arrive
Барганыбыздан келгенибиз бат болду.
Barganıbızdan kelgenibiz bat boldu.
We went hurriedly and came back even faster.

Келип кетти.
Kelip ketti.
He stopped by (He came and left).

келер чак
keler cak
future tense
to reach, to achieve
Ага тең келген эч ким жок.
Aga teŋ kelgen ec kim jok.
He has no equal.
to measure, to weigh
Он метр келет.
On metr kelet.
It's ten meters.
to come true, to come to pass
Айтканың келсин!
Aytkanıŋ kelsin!
May what you said come to pass!
(auxiliary) (after optative form) to want to
Уктагым келип жатат.
Uktagım kelip jatat.
I want to go to sleep.

Баргым келбейт.
Bargım kelbeyt.
I don't feel like going.

Жегиси келет экен.
Jegisi kelet eken.
I guess he wants to eat.
(auxiliary) (after present perfective participle) to have been doing continuously over some period of time (similar to English present perfect continuous)
Бир нече жылдан бери жолдош болуп келдик.
Bir nece jıldan beri joldoş bolup keldik.
We've been friends for several years now.

Эртеңден иштеп келе жатат.
Erteŋden iştep kele jatat.
He's been working since morning.

Бир катар иштер иштелбей келди.
Bir katar işter iştelbey keldi.
A few things still haven't been done.

Conjugation

Conjugation of *келүү* (consonant-final)
			singular				plural
infinitive			келүү kelüü
negative infinitive			келбөө kelböö
participle	past		келген kelgen
	negative past		келбеген kelbegen
	future		келер keler
	negative future		келбес kelbes
	present perfective		келип kelip
	present imperfective		келе kele
	negative present		келбей kelbey

			1^st person	2^nd person		3^rd person	1^st person	2^nd person		3^rd person
			1^st person	informal	formal	3^rd person	1^st person	informal	formal	3^rd person
			(мен)	(сен)	(сиз)	(ал)	(биз)	(силер)	(сиздер)	(алар)
past	recent	positive	келдим keldim	келдиң keldiŋ	келдиңиз keldiŋiz	келди keldi	келдик keldik	келдиңер keldiŋer	келдиңиздер keldiŋizder	келишти, келди¹ kelişti, keldi¹
	recent	negative	келген жокмун, келбедим² kelgen jokmun, kelbedim²	келген жоксуң, келбедиң² kelgen joksuŋ, kelbediŋ²	келген жоксуз, келбедиңиз² kelgen joksuz, kelbediŋiz²	келген жок, келбеди² kelgen jok, kelbedi²	келген жокпуз, келбедик² kelgen jokpuz, kelbedik²	келген жоксуңар, келбедиңер² kelgen joksuŋar, kelbediŋer²	келген жоксуздар, келбедиңиздер² kelgen joksuzdar, kelbediŋizder²	келишкен жок, келген жок¹, келишпеди², келбеди^1,2 kelişken jok, kelgen jok¹, kelişpedi², kelbedi^1,2
	remote/general	positive	келгенмин, келгем¹ kelgenmin, kelgem¹	келгенсиң kelgensiŋ	келгенсиз kelgensiz	келген kelgen	келгенбиз kelgenbiz	келгенсиңер kelgensiŋer	келгенсиздер kelgensizder	келишкен, келген¹ kelişken, kelgen¹
	remote/general	negative	келген эмесмин kelgen emesmin	келген эмессиң kelgen emessiŋ	келген эмессиз kelgen emessiz	келген эмес kelgen emes	келген эмеспиз kelgen emespiz	келген эмессиңер kelgen emessiŋer	келген эмессиздер kelgen emessizder	келишкен эмес, келген эмес¹ kelişken emes, kelgen emes¹
	distant remote/general	positive	келген элем kelgen elem	келген элең kelgen eleŋ	келген элеңиз kelgen eleŋiz	келген эле kelgen ele	келген элек kelgen elek	келген элеңер kelgen eleŋer	келген элеңиздер kelgen eleŋizder	келишкен эле, келген эле¹ kelişken ele, kelgen ele¹
	distant remote/general	negative	келген эмес элем kelgen emes elem	келген эмес элең kelgen emes eleŋ	келген эмес элеңиз kelgen emes eleŋiz	келген эмес эле kelgen emes ele	келген эмес элек kelgen emes elek	келген эмес элеңер kelgen emes eleŋer	келген эмес элеңиздер kelgen emes eleŋizder	келишкен эмес эле, келген эмес эле¹ kelişken emes ele, kelgen emes ele¹
	indirect/unwitnessed recent	positive	келиптирмин, келипмин² keliptirmin, kelipmin²	келиптирсиң, келипсиң² keliptirsiŋ, kelipsiŋ²	келиптирсиз, келипсиз² keliptirsiz, kelipsiz²	келиптир keliptir	келиптирбиз, келиппиз² keliptirbiz, kelippiz²	келиптирсиңер, келипсиңер² keliptirsiŋer, kelipsiŋer²	келиптирсиздер, келипсиздер² keliptirsizder, kelipsizder²	келишиптир, келиптир¹ kelişiptir, keliptir¹
	indirect/unwitnessed recent	negative	келбептирмин, келбепмин kelbeptirmin, kelbepmin	келбептирсиң, келбепсиң kelbeptirsiŋ, kelbepsiŋ	келбептирсиз, келбепсиз kelbeptirsiz, kelbepsiz	келбептир kelbeptir	келбептирбиз, келбеппиз kelbeptirbiz, kelbeppiz	келбептирсиңер, келбепсиңер kelbeptirsiŋer, kelbepsiŋer	келбептирсиздер, келбепсиздер kelbeptirsizder, kelbepsizder	келишпептир, келбептир¹ kelişpeptir, kelbeptir¹
	habitual	positive	келчүмүн kelcümün	келчүсүң kelcüsüŋ	келчүсүз kelcüsüz	келчү kelcü	келчүбүз kelcübüz	келчүсүңөр kelcüsüŋör	келчүсүздөр kelcüsüzdör	келишчү, келчү¹ kelişcü, kelcü¹
	habitual	negative	келчү эмесмин kelcü emesmin	келчү эмессиң kelcü emessiŋ	келчү эмессиз kelcü emessiz	келчү эмес kelcü emes	келчү эмеспиз kelcü emespiz	келчү эмессиңер kelcü emessiŋer	келчү эмессиздер kelcü emessizder	келишчү эмес, келчү эмес¹ kelişcü emes, kelcü emes¹
	remote habitual	positive	келчү элем kelcü elem	келчү элең kelcü eleŋ	келчү элеңиз kelcü eleŋiz	келчү эле kelcü ele	келчү элек kelcü elek	келчү элеңер kelcü eleŋer	келчү элеңиздер kelcü eleŋizder	келишчү эле, келчү эле¹ kelişcü ele, kelcü ele¹
	remote habitual	negative	келчү эле эмесмин kelcü ele emesmin	келчү эле эмессиң kelcü ele emessiŋ	келчү эле эмессиз kelcü ele emessiz	келчү эле эмес kelcü ele emes	келчү эле эмеспиз kelcü ele emespiz	келчү эле эмессиңер kelcü ele emessiŋer	келчү эле эмессиздер kelcü ele emessizder	келишчү эле эмес, келчү эле эмес¹ kelişcü ele emes, kelcü ele emes¹
	past unaccomplished		келе элекмин kele elekmin	келе элексиң kele eleksiŋ	келе элексиз kele eleksiz	келе элек kele elek	келе элекпиз kele elekpiz	келе элексиңер kele eleksiŋer	келе элексиздер kele eleksizder	келише элек, келе элек¹ kelişe elek, kele elek¹
non-past	aorist	positive	келемин, келем¹ kelemin, kelem¹	келесиң kelesiŋ	келесиз kelesiz	келет kelet	келебиз kelebiz	келесиңер kelesiŋer	келесиздер kelesizder	келишет, келет¹ kelişet, kelet¹
	aorist	negative	келбеймин, келбейм¹ kelbeymin, kelbeym¹	келбейсиң kelbeysiŋ	келбейсиз kelbeysiz	келбейт kelbeyt	келбейбиз kelbeybiz	келбейсиңер kelbeysiŋer	келбейсиздер kelbeysizder	келишпейт, келбейт¹ kelişpeyt, kelbeyt¹
	future uncertain	positive	келермин kelermin	келерсиң kelersiŋ	келерсиз kelersiz	келер keler	келербиз kelerbiz	келерсиңер kelersiŋer	келерсиздер kelersizder	келишер, келер¹ kelişer, keler¹
	future uncertain	negative	келбесмин kelbesmin	келбессиң kelbessiŋ	келбессиз kelbessiz	келбес kelbes	келбеспиз kelbespiz	келбессиңер kelbessiŋer	келбессиздер kelbessizder	келишпес, келбес¹ kelişpes, kelbes¹
imperative/hortative		positive	келейин keleyin	кел, келгин³ kel, kelgin³	келеңиз keleŋiz	келсин kelsin	келели, келелик keleli, kelelik	келгиле kelgile	келеңиздер keleŋizder	келишсин, келсин¹ kelişsin, kelsin¹
imperative/hortative		negative	келбейин kelbeyin	келбе, келбегин³ kelbe, kelbegin³	келбеңиз kelbeŋiz	келбесин kelbesin	келбейли, келбейлик kelbeyli, kelbeylik	келбегиле kelbegile	келбеңиздер kelbeŋizder	келишпесин, келбесин¹ kelişpesin, kelbesin¹
conditional	would type 1	positive	келер элем keler elem	келер элең keler eleŋ	келер элеңиз keler eleŋiz	келер эле keler ele	келер элек keler elek	келер элеңер keler eleŋer	келер элеңиздер keler eleŋizder	келишер эле, келер эле¹ kelişer ele, keler ele¹
	would type 1	negative	келбес элем kelbes elem	келбес элең kelbes eleŋ	келбес элеңиз kelbes eleŋiz	келбес эле kelbes ele	келбес элек kelbes elek	келбес элеңер kelbes eleŋer	келбес элеңиздер kelbes eleŋizder	келишпес эле, келбес эле¹ kelişpes ele, kelbes ele¹
	would type 2	positive	келет элем kelet elem	келет элең kelet eleŋ	келет элеңиз kelet eleŋiz	келет эле kelet ele	келет элек kelet elek	келет элеңер kelet eleŋer	келет элеңиздер kelet eleŋizder	келишет эле, келет эле¹ kelişet ele, kelet ele¹
	would type 2	negative	келбейт элем kelbeyt elem	келбейт элең kelbeyt eleŋ	келбейт элеңиз kelbeyt eleŋiz	келбейт эле kelbeyt ele	келбейт элек kelbeyt elek	келбейт элеңер kelbeyt eleŋer	келбейт элеңиздер kelbeyt eleŋizder	келишпейт эле, келбейт эле¹ kelişpeyt ele, kelbeyt ele¹
	counterfactual	positive	келмекмин kelmekmin	келмексиң kelmeksiŋ	келмексиз kelmeksiz	келмек kelmek	келмекпиз kelmekpiz	келмексиңер kelmeksiŋer	келмексиздер kelmeksizder	келишмек, келмек¹ kelişmek, kelmek¹
	counterfactual	negative	келмек эмесмин kelmek emesmin	келмек эмессиң kelmek emessiŋ	келмек эмессиз kelmek emessiz	келмек эмес kelmek emes	келмек эмеспиз kelmek emespiz	келмек эмессиңер kelmek emessiŋer	келмек эмессиздер kelmek emessizder	келишмек эмес, келмек эмес¹ kelişmek emes, kelmek emes¹
	if	positive	келсем kelsem	келсең kelseŋ	келсеңиз kelseŋiz	келсе kelse	келсек kelsek	келсеңер kelseŋer	келсеңиздер kelseŋizder	келишсе, келсе¹ kelişse, kelse¹
	if	negative	келбесем kelbesem	келбесең kelbeseŋ	келбесеңиз kelbeseŋiz	келбесе kelbese	келбесек kelbesek	келбесеңер kelbeseŋer	келбесеңиздер kelbeseŋizder	келишпесе, келбесе¹ kelişpese, kelbese¹

¹More colloquial.
²Nonstandard.
³More polite.