набой

• naboj — Łacinka (Belarusian Latin alphabet)

The etymology is uncertain. It's either deverbal from набі́ць (nabícʹ) or borrowed from Polish nabój.^[1] Compare Ukrainian набі́й (nabíj).

• IPA^(key): [naˈboj]

набо́й • (nabój) m inan (genitive набо́ю, nominative plural набо́і, genitive plural набо́яў)

2. (firearms) charge (a measured amount of powder and/or shot in a cartridge)

   Synonym: зара́д (zarád)

4. (firearms, dated) round (a firearm cartridge, bullet, or any individual ammunition projectile)

   Synonym: патро́н (patrón)

   • 1931 [1923], Jaroslav Hašek, translated by Міхась Зарэцкі, Прыгоды ўдалага ваякі Швэйка. Частка першая [The Good Soldier Švejk. Volume one], Менск: Беларускае Дзяржаўнае Выдавецтва, translation of Osudy dobrého vojáka Švejka za světové války (in Czech), page 159:

     Быў у нас на вёсцы наста́ўнік, прозьвішчам Ма́рэк. Гэ́ты наста́ўнік зьню́хаўся з дачкой лясьніка́ Шпэ́ры. Лясьні́к наказа́ў яму́, што калі́ ён бу́дзе сустрака́цца ў ле́се з ягонаю дачкой, дык ён, лясьні́к, абы́ толькі натра́піў на яго, усы́пе яму́ са стрэ́льбы ў аза́дак набой нарэ́занае шчаці́ны з сольлю.

     Byŭ u nas na vjóscy nastáŭnik, prózʹviščam Márek. Héty nastáŭnik zʹnjúxaŭsja z dačkój ljasʹniká Špéry. Ljasʹník nakazáŭ jamú, što kalí jon búdzje sustrakácca ŭ ljésje z jahónaju dačkój, dyk jon, ljasʹník, abý tólʹki natrápiŭ na jahó, usýpje jamú sa strélʹby ŭ azádak nabój narézanaje ščacíny z sólʹlju.

     [original: V jedný vesnici za Pelhřimovem byl nějaký učitel Marek a ten chodil za dcerou hajnýho Špery, a ten mu dal vzkázat, že jestli se bude s holkou scházet v lese, že mu, když ho potká, pustí do zadnice z ručnice štětiny se solí.]

     In our village there was a teacher named Marek. This teacher started hanging out with the gamekeeper Špera's daughter. The gamekeeper warned him that if he were to ever encounter him dating his daughter in the forest, then he, the gamekeeper, would shoot a round of chopped bristles with salt from his rifle into the guy's backside.

6. (weaponry, dated) shell (the casing of a self-contained single-unit artillery projectile)

   Synonym: снара́д (snarád)

   • 2022 February 9, “Эколягі заявілі, што вайсковыя вучэньні пашкодзяць флёры і фаўне Нацыянальнага парку «Прыпяцкі»”, in Беларуская служба Радыё «Свабода»‎^[1], archived from the original on 7 October 2024:

     Акрамя таго, дзяржаўная газэта падкрэсьліла, што ў зоне вучэньняў «катэгарычна забараняецца збор мэталічнага лому і асабліва неразарваных набояў».

     Akramja tahó, dzjaržaŭnaja hazeta padkresʹlila, što ŭ zónje vučenʹnjaŭ “kateharyčna zabaranjajecca zbor metaličnaha lómu i asabliva njerazarvanyx nabójaŭ”.

     In addition, the state newspaper emphasized that "the collection of scrap metal and especially unexploded ordnance is strictly prohibited" in the training zone.

• “набой” in Belarusian–Russian dictionaries and Belarusian dictionaries at slounik.org
• "набой" in Kandrat Krapiva's Explanatory Dictionary of the Belarusian Language (1977-1984) at Verbum

By surface analysis, на- (na-) +‎ бой (boj, “fight”).

• IPA^(key): [nɐˈbɔj] (in Eastern dialects)
• IPA^(key): [ˈnaboj] (in Western dialects)

набо́й or на́бой • (nabój or náboj) m (dialectal)

1. swelling, bruise, wound (left from a strike)
2. large screwer (tool for screwing or stabbing)

• “набой”, in Речник на българския език [Dictionary of the Bulgarian Language] (in Bulgarian), Sofia: Bulgarian Academy of Sciences, 2014
• Nayden Gerov (1899) “набой”, in Рѣчникъ на Блъгарскꙑй язꙑкъ. Съ тлъкувание рѣчи-тꙑ на Блъгарскꙑ и на Русскꙑ. [Dictionary of the Bulgarian language]‎^[2] (in Bulgarian), volume 3, Plovdiv: Дружествена печꙗтница "Съгласие.", page 116
• Georgiev, Vladimir I., Duridanov, I. V., editors (1995), “набой”, in Български етимологичен речник [Bulgarian Etymological Dictionary] (in Bulgarian), volume 4 (мѝнго² – па̀дам), Sofia: Prof. Marin Drinov Pubg. House, →ISBN, page 455