теңир

Kyrgyz

Etymology

From Proto-Turkic *teŋri ~ *taŋrɨ (“god; sky, heaven”).

Cognate with Old Turkic 𐱅𐰭𐰼𐰃 (täŋri, “god; sky”), Southern Altai теҥери (teŋeri, “sky”), Khakas тигір (tigìr, “sky”), Turkish tanrı (“god”).

Pronunciation

IPA^(key): /teˈŋir/
Hyphenation: те‧ңир

Noun

теңир • (teŋir) (Arabic spelling تەڭىر)

(Tengrism) god
Synonyms: кудай (kuday), алда (alda)

Теңир жалгасын. ― Teŋir jalgasın. ― God bless you.
sky
Synonyms: асман (asman), көк (kök), обо (obo)

Көк теңирдин каары. ― Kök teŋirdin kaarı. ― Wrath of the blue sky.

Declension

Declension of *теңир*
singular (жекелик)
possession → case ↓	—	first-person singular (менин)	second-person singular informal (сенин)	second-person singular formal (сиздин)	third-person singular/plural (анын/алардын)	first-person plural (биздин)	second-person plural informal (силердин)	second-person plural formal (сиздердин)
nominative (атооч)	теңир teŋir	теңирим teŋirim	теңириң teŋiriŋ	теңириңиз teŋiriŋiz	теңири teŋiri	теңирибиз teŋiribiz	теңириңер teŋiriŋer	теңириңиздер teŋiriŋizder
genitive (илик)	теңирдин teŋirdin	теңиримдин teŋirimdin	теңириңдин teŋiriŋdin	теңириңиздин teŋiriŋizdin	теңиринин teŋirinin	теңирибиздин teŋiribizdin	теңириңердин teŋiriŋerdin	теңириңиздердин teŋiriŋizderdin
dative (барыш)	теңирге teŋirge	теңириме teŋirime	теңириңе teŋiriŋe	теңириңизге teŋiriŋizge	теңирине teŋirine	теңирибизге teŋiribizge	теңириңерге teŋiriŋerge	теңириңиздерге teŋiriŋizderge
accusative (табыш)	теңирди teŋirdi	теңиримди teŋirimdi	теңириңди teŋiriŋdi	теңириңизди teŋiriŋizdi	теңирини teŋirini	теңирибизди teŋiribizdi	теңириңерди teŋiriŋerdi	теңириңиздерди teŋiriŋizderdi
locative (жатыш)	теңирде teŋirde	теңиримде teŋirimde	теңириңде teŋiriŋde	теңириңизде teŋiriŋizde	теңиринде teŋirinde	теңирибизде teŋiribizde	теңириңерде teŋiriŋerde	теңириңиздерде teŋiriŋizderde
ablative (чыгыш)	теңирден teŋirden	теңиримден teŋirimden	теңириңден teŋiriŋden	теңириңизден teŋiriŋizden	теңиринен teŋirinen	теңирибизден teŋiribizden	теңириңерден teŋiriŋerden	теңириңиздерден teŋiriŋizderden
plural (көптөгөн)
possession → case ↓	—	first-person singular (менин)	second-person singular informal (сенин)	second-person singular formal (сиздин)	third-person singular/plural (анын/алардын)	first-person plural (биздин)	second-person plural informal (силердин)	second-person plural formal (сиздердин)
nominative (атооч)	теңирлер teŋirler	теңирлерим teŋirlerim	теңирлериң teŋirleriŋ	теңирлериңиз teŋirleriŋiz	теңирлери teŋirleri	теңирлерибиз teŋirleribiz	теңирлериңер teŋirleriŋer	теңирлериңиздер teŋirleriŋizder
genitive (илик)	теңирлердин teŋirlerdin	теңирлеримдин teŋirlerimdin	теңирлериңдин teŋirleriŋdin	теңирлериңиздин teŋirleriŋizdin	теңирлеринин teŋirlerinin	теңирлерибиздин teŋirleribizdin	теңирлериңердин teŋirleriŋerdin	теңирлериңиздердин teŋirleriŋizderdin
dative (барыш)	теңирлерге teŋirlerge	теңирлериме teŋirlerime	теңирлериңе teŋirleriŋe	теңирлериңизге teŋirleriŋizge	теңирлерине teŋirlerine	теңирлерибизге teŋirleribizge	теңирлериңерге teŋirleriŋerge	теңирлериңиздерге teŋirleriŋizderge
accusative (табыш)	теңирлерди teŋirlerdi	теңирлеримди teŋirlerimdi	теңирлериңди teŋirleriŋdi	теңирлериңизди teŋirleriŋizdi	теңирлерини teŋirlerini	теңирлерибизди teŋirleribizdi	теңирлериңерди teŋirleriŋerdi	теңирлериңиздерди teŋirleriŋizderdi
locative (жатыш)	теңирлерде teŋirlerde	теңирлеримде teŋirlerimde	теңирлериңде teŋirleriŋde	теңирлериңизде teŋirleriŋizde	теңирлеринде teŋirlerinde	теңирлерибизде teŋirleribizde	теңирлериңерде teŋirleriŋerde	теңирлериңиздерде teŋirleriŋizderde
ablative (чыгыш)	теңирлерден teŋirlerden	теңирлеримден teŋirlerimden	теңирлериңден teŋirleriŋden	теңирлериңизден teŋirleriŋizden	теңирлеринен teŋirlerinen	теңирлерибизден teŋirleribizden	теңирлериңерден teŋirleriŋerden	теңирлериңиздерден teŋirleriŋizderden

Derived terms

биртеңирчи (birteŋirci, “monotheist”)
- биртеңирчилик (birteŋircilik, “monotheism”)
теңирчи (teŋirci, “Tengrist”)
- теңирчилик (teŋircilik, “Tengrism”)