գաղափար

Armenian

Etymology

Learned borrowing from Old Armenian գաղափար (gałapʻar). Doublet of կաղապար (kaġapar).

Pronunciation

  • (Eastern Armenian) IPA(key): /ɡɑʁɑˈpʰɑɾ/, [ɡɑʁɑpʰɑ́ɾ]
  • (Western Armenian) IPA(key): /kɑʁɑˈpɑɾ/, [kʰɑʁɑpʰɑ́ɾ]
  • Audio (Eastern Armenian):(file)
  • Hyphenation: գա‧ղա‧փար

Noun

գաղափար • (gaġapʻar)

  1. idea
    Synonym: միտք (mitkʻ)
    Մա՞խ ես, թե՞ գաղափար։Ma?x es, tʻe? gaġapʻar.Are you about brawn or brains?

Declension

i-type, inanimate (Eastern Armenian)
singular plural
nominative գաղափար (gaġapʻar) գաղափարներ (gaġapʻarner)
dative գաղափարի (gaġapʻari) գաղափարների (gaġapʻarneri)
ablative գաղափարից (gaġapʻaricʻ) գաղափարներից (gaġapʻarnericʻ)
instrumental գաղափարով (gaġapʻarov) գաղափարներով (gaġapʻarnerov)
locative գաղափարում (gaġapʻarum) գաղափարներում (gaġapʻarnerum)
definite forms
nominative գաղափարը / գաղափարն (gaġapʻarə / gaġapʻarn) գաղափարները / գաղափարներն (gaġapʻarnerə / gaġapʻarnern)
dative գաղափարին (gaġapʻarin) գաղափարներին (gaġapʻarnerin)
1st person possessive forms (my)
nominative գաղափարս (gaġapʻars) գաղափարներս (gaġapʻarners)
dative գաղափարիս (gaġapʻaris) գաղափարներիս (gaġapʻarneris)
ablative գաղափարիցս (gaġapʻaricʻs) գաղափարներիցս (gaġapʻarnericʻs)
instrumental գաղափարովս (gaġapʻarovs) գաղափարներովս (gaġapʻarnerovs)
locative գաղափարումս (gaġapʻarums) գաղափարներումս (gaġapʻarnerums)
2nd person possessive forms (your)
nominative գաղափարդ (gaġapʻard) գաղափարներդ (gaġapʻarnerd)
dative գաղափարիդ (gaġapʻarid) գաղափարներիդ (gaġapʻarnerid)
ablative գաղափարիցդ (gaġapʻaricʻd) գաղափարներիցդ (gaġapʻarnericʻd)
instrumental գաղափարովդ (gaġapʻarovd) գաղափարներովդ (gaġapʻarnerovd)
locative գաղափարումդ (gaġapʻarumd) գաղափարներումդ (gaġapʻarnerumd)

Derived terms

Old Armenian

Etymology

From Ancient Greek καλοπόδιον (kalopódion), καλαπόδιον (kalapódion), via an Iranian language. Doublet of կաղապար (kałapar). The phonetic relationship with the latter is unexplained.

Noun

գաղափար • (gałapʻar)

  1. model, form, pattern
    Synonym: կաղապար (kałapar)
  2. idea

Declension

i-a-type
singular plural
nominative գաղափար (gałapʻar) գաղափարք (gałapʻarkʻ)
genitive գաղափարի (gałapʻari) գաղափարաց (gałapʻaracʻ)
dative գաղափարի (gałapʻari) գաղափարաց (gałapʻaracʻ)
accusative գաղափար (gałapʻar) գաղափարս (gałapʻars)
ablative գաղափարէ (gałapʻarē) գաղափարաց (gałapʻaracʻ)
instrumental գաղափարաւ (gałapʻaraw) գաղափարաւք = գաղափարօք (gałapʻarawkʻ = gałapʻarōkʻ)
locative գաղափարի (gałapʻari) գաղափարս (gałapʻars)

Derived terms

  • անգաղափար (angałapʻar)
  • գաղափարեմ (gałapʻarem)
  • գաղափարութիւն (gałapʻarutʻiwn)
  • համագաղափար (hamagałapʻar)
  • նախագաղափար (naxagałapʻar)
  • նախագաղափարեմ (naxagałapʻarem)
  • նախագաղափարութիւն (naxagałapʻarutʻiwn)

Descendants

  • Armenian: գաղափար (gaġapʻar) (learned)

Further reading

  • Ačaṙean, Hračʻeay (1971–1979) “գաղափար”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press
  • Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836–1837) “գաղափար”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
  • Awgerean, Mkrtičʻ, Čēlalean, Grigor (1865) “գաղափար”, in Aṙjeṙn baṙaran haykaznean lezui [Pocket Dictionary of the Armenian Language] (in Armenian), 2nd edition, Venice: S. Lazarus Armenian Academy
  • Hübschmann, Heinrich (1897) Armenische Grammatik. 1. Theil: Armenische Etymologie (in German), Leipzig: Breitkopf & Härtel, page 163
  • Petrosean, Matatʻeay (1879) “գաղափար”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy