զեղջ

Armenian

Alternative forms

Etymology

From Old Armenian զեղջ (zełǰ).

Pronunciation

Noun

զեղջ • (zeġǰ)

  1. (dated) remorse, repentance
    Synonym: զղջում (zġǰum)

Declension

i-type, inanimate (Eastern Armenian)
singular plural
nominative զեղջ (zeġǰ) զեղջեր (zeġǰer)
dative զեղջի (zeġǰi) զեղջերի (zeġǰeri)
ablative զեղջից (zeġǰicʻ) զեղջերից (zeġǰericʻ)
instrumental զեղջով (zeġǰov) զեղջերով (zeġǰerov)
locative զեղջում (zeġǰum) զեղջերում (zeġǰerum)
definite forms
nominative զեղջը / զեղջն (zeġǰə / zeġǰn) զեղջերը/զեղջերն (zeġǰerə/zeġǰern)
dative զեղջին (zeġǰin) զեղջերին (zeġǰerin)
1st person possessive forms (my)
nominative զեղջս (zeġǰs) զեղջերս (zeġǰers)
dative զեղջիս (zeġǰis) զեղջերիս (zeġǰeris)
ablative զեղջիցս (zeġǰicʻs) զեղջերիցս (zeġǰericʻs)
instrumental զեղջովս (zeġǰovs) զեղջերովս (zeġǰerovs)
locative զեղջումս (zeġǰums) զեղջերումս (zeġǰerums)
2nd person possessive forms (your)
nominative զեղջդ (zeġǰd) զեղջերդ (zeġǰerd)
dative զեղջիդ (zeġǰid) զեղջերիդ (zeġǰerid)
ablative զեղջիցդ (zeġǰicʻd) զեղջերիցդ (zeġǰericʻd)
instrumental զեղջովդ (zeġǰovd) զեղջերովդ (zeġǰerovd)
locative զեղջումդ (zeġǰumd) զեղջերումդ (zeġǰerumd)

Adjective

զեղջ • (zeġǰ) (superlative ամենազեղջ)

  1. (rare) pitiful
  2. (dialectal) ugly

Declension

nominalized, i-type (Eastern Armenian)
singular plural
nominative զեղջ (zeġǰ) զեղջեր (zeġǰer)
dative զեղջի (zeġǰi) զեղջերի (zeġǰeri)
ablative զեղջից (zeġǰicʻ) զեղջերից (zeġǰericʻ)
instrumental զեղջով (zeġǰov) զեղջերով (zeġǰerov)
locative զեղջում (zeġǰum) զեղջերում (zeġǰerum)
definite forms
nominative զեղջը / զեղջն (zeġǰə / zeġǰn) զեղջերը/զեղջերն (zeġǰerə/zeġǰern)
dative զեղջին (zeġǰin) զեղջերին (zeġǰerin)
1st person possessive forms (my)
nominative զեղջս (zeġǰs) զեղջերս (zeġǰers)
dative զեղջիս (zeġǰis) զեղջերիս (zeġǰeris)
ablative զեղջիցս (zeġǰicʻs) զեղջերիցս (zeġǰericʻs)
instrumental զեղջովս (zeġǰovs) զեղջերովս (zeġǰerovs)
locative զեղջումս (zeġǰums) զեղջերումս (zeġǰerums)
2nd person possessive forms (your)
nominative զեղջդ (zeġǰd) զեղջերդ (zeġǰerd)
dative զեղջիդ (zeġǰid) զեղջերիդ (zeġǰerid)
ablative զեղջիցդ (zeġǰicʻd) զեղջերիցդ (zeġǰericʻd)
instrumental զեղջովդ (zeġǰovd) զեղջերովդ (zeġǰerovd)
locative զեղջումդ (zeġǰumd) զեղջերումդ (zeġǰerumd)

References

  1. ^ Orengo, Alessandro (2019) “Il ԲԱՌ ԳԻՐԳ ՏԱԼԻԱՆԻ Un dizionario armeno-italiano del XVII secolo”, in U. Bläsing, J. Dum-Tragut, T.M. van Lint, editors, Armenian, Hittite, and Indo-European Studies: A Commemoration Volume for Jos J.S. Weitenberg (Hebrew University Armenian Studies; 15), Leuven: Peeters, page 222

Further reading

  • Sargsyan, Artem et al., editors (2001–2012), “զիղճ”, in Hayocʻ lezvi barbaṙayin baṙaran [Dialectal Dictionary of the Armenian Language] (in Armenian), Yerevan: Hayastan
  • զեղջ”, in Žamanakakicʻ hayocʻ lezvi bacʻatrakan baṙaran [Explanatory Dictionary of Contemporary Armenian] (in Armenian), Yerevan: Academy Press, 1969–1980

Old Armenian

Alternative forms

Etymology

The origin is unknown.[1]

Noun

զեղջ • (zełǰ)

  1. remorse, repentance
    Synonyms: զղջումն (złǰumn), ստրջանք (strǰankʻ), ապաշաւ (apašaw)
    զեղջ լինել մտաց ուրուքzełǰ linel mtacʻ urukʻto scruple; to have qualms of conscience, to be smitten with remorse
    զեղջ լինել ումեք, զեղջ ապաշաւ անկանիլ ի միտս, զղջի ունել զոք, ի զեղջ գալ, հարկանիլ, ի զեղջ ապաշաւանաց գալ, զեղջ ընդունելzełǰ linel umekʻ, zełǰ apašaw ankanil i mits, złǰi unel zokʻ, i zełǰ gal, harkanil, i zełǰ apašawanacʻ gal, zełǰ əndunelto repent, to afflict one's conscience
    ի զեղջ ածել, զեղջ բերելi zełǰ acel, zełǰ berelto cause to repent, to reform
    որպիսի՜ զեղջ կալցի զմեզorpisi! zełǰ kalcʻi zmezhow we shall repent!

Declension

unknown type
singular plural
nominative զեղջ (zełǰ) զեղջք (zełǰkʻ)
genitive ? ?
dative ? ?
accusative զեղջ (zełǰ) զեղջս (zełǰs)
ablative ? ?
instrumental ? ?
locative ? զեղջս (zełǰs)

the oblique cases are not attested

Adjective

զեղջ • (zełǰ)

  1. repentant, contrite
    Synonyms: զղջական (złǰakan), զղջալից (złǰalicʻ)
  2. pitiful, miserable
    Synonym: ողորմ (ołorm)

Declension

unknown type
singular plural
nominative զեղջ (zełǰ) զեղջք (zełǰkʻ)
genitive ? ?
dative ? ?
accusative զեղջ (zełǰ) զեղջս (zełǰs)
ablative ? ?
instrumental ? ?
locative ? զեղջս (zełǰs)

the oblique cases are not attested

Derived terms

  • անզեղջ (anzełǰ)
  • անզղջաբար (anzłǰabar)
  • անզղջական (anzłǰakan)
  • անզղջականաբար (anzłǰakanabar)
  • անզղջականապէս (anzłǰakanapēs)
  • անզղջականութիւն (anzłǰakanutʻiwn)
  • անզղջանալի (anzłǰanali)
  • անզղջապէս (anzłǰapēs)
  • անզղջութիւն (anzłǰutʻiwn)
  • զեղջանամ (zełǰanam)
  • զղջալի (złǰali)
  • զղջալից (złǰalicʻ)
  • զղջական (złǰakan)
  • զղջականաբար (złǰakanabar)
  • զղջամ (złǰam)
  • զղջանամ (złǰanam)
  • զղջասիրտ (złǰasirt)
  • զղջացուցանեմ (złǰacʻucʻanem)
  • զղջացուցիչ (złǰacʻucʻičʻ)
  • զղջաւոր (złǰawor)
  • զղջեմ (złǰem)
  • զղջմտաբար (złǰmtabar)
  • զղջութիւն (złǰutʻiwn)
  • զղջումն (złǰumn)

Descendants

  • Armenian: զեղջ (zeġǰ)

References

  1. ^ Ačaṙean, Hračʻeay (1973) “զեղջ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, volume II, Yerevan: University Press, page 90a

Further reading

  • Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836–1837) “զեղջ”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
  • J̌axǰaxean, Manuēl (1837) “զեղջ”, in Baṙgirkʻ i barbaṙ hay ew italakan [Armenian–Italian Dictionary], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
  • Ġazarean, Ṙubēn (2006) “զեղջ”, in Grabari homanišneri baṙaran [Dictionary of Old Armenian Synonyms], Yerevan: University Press
  • Petrosean, Matatʻeay (1879) “զեղջ”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy