ուսուցանել

Armenian

Etymology

Learned borrowing from Old Armenian ուսուցանեմ (usucʻanem). The dialectal form is inherited via Middle Armenian ուսցնել (uscʻnel).

Pronunciation

(Eastern Armenian) IPA^(key): /usut͡sʰɑˈnel/, [usut͡sʰɑnél]
(Western Armenian) IPA^(key): /usut͡sɑˈnel/, [usut͡sʰɑnél]

Verb

ուսուցանել • (usucʻanel)

(formal) to teach, instruct
Synonym: սովորեցնել (sovorecʻnel)
- ca. 1680–1684, Baṙ girg taliani [An Armenian–Italian Dictionary published in Venice] page 47:^[1]
  ուսցնել․ ինսինեարէ
  uscʻnel; insinearē
  ուսցնել (uscʻnel) = insegnare

Declension

*-el* conjugation (Eastern Armenian)
person		singular			plural
infinitive		ուսուցանել (usucʻanel)		imperfective converb		ուսուցանում (usucʻanum)
passive		ուսուցանվել (usucʻanvel)		simultaneous converb		ուսուցանելիս (usucʻanelis)
causative		—		perfective converb		ուսուցանել (usucʻanel)
aorist stem		ուսուցան- (usucʻan-)		future converb I		ուսուցանելու (usucʻanelu)
resultative participle		ուսուցանած (usucʻanac)		future converb II		ուսուցանելիք (usucʻanelikʻ)
subject participle		ուսուցանող (usucʻanoġ)		connegative converb		ուսուցանի (usucʻani)

person		1^st person	2^nd person	3^rd person	1^st person	2^nd person	3^rd person
indicative		ես	դու	նա	մենք	դուք	նրանք
	present	ուսուցանում եմ (usucʻanum em)	ուսուցանում ես (usucʻanum es)	ուսուցանում է (usucʻanum ē)	ուսուցանում ենք (usucʻanum enkʻ)	ուսուցանում եք (usucʻanum ekʻ)	ուսուցանում են (usucʻanum en)
	past imperfective	ուսուցանում էի (usucʻanum ēi)	ուսուցանում էիր (usucʻanum ēir)	ուսուցանում էր (usucʻanum ēr)	ուսուցանում էինք (usucʻanum ēinkʻ)	ուսուցանում էիք (usucʻanum ēikʻ)	ուսուցանում էին (usucʻanum ēin)
	future	ուսուցանելու եմ (usucʻanelu em)	ուսուցանելու ես (usucʻanelu es)	ուսուցանելու է (usucʻanelu ē)	ուսուցանելու ենք (usucʻanelu enkʻ)	ուսուցանելու եք (usucʻanelu ekʻ)	ուսուցանելու են (usucʻanelu en)
	past future	ուսուցանելու էի (usucʻanelu ēi)	ուսուցանելու էիր (usucʻanelu ēir)	ուսուցանելու էր (usucʻanelu ēr)	ուսուցանելու էինք (usucʻanelu ēinkʻ)	ուսուցանելու էիք (usucʻanelu ēikʻ)	ուսուցանելու էին (usucʻanelu ēin)
	present perfect	ուսուցանել եմ (usucʻanel em)	ուսուցանել ես (usucʻanel es)	ուսուցանել է (usucʻanel ē)	ուսուցանել ենք (usucʻanel enkʻ)	ուսուցանել եք (usucʻanel ekʻ)	ուսուցանել են (usucʻanel en)
	pluperfect	ուսուցանել էի (usucʻanel ēi)	ուսուցանել էիր (usucʻanel ēir)	ուսուցանել էր (usucʻanel ēr)	ուսուցանել էինք (usucʻanel ēinkʻ)	ուսուցանել էիք (usucʻanel ēikʻ)	ուսուցանել էին (usucʻanel ēin)
	aorist (past perfective)	ուսուցանեցի, ուսուցանի* (usucʻanecʻi, usucʻani*)	ուսուցանեցիր, ուսուցանիր* (usucʻanecʻir, usucʻanir*)	ուսուցանեց (usucʻanecʻ)	ուսուցանեցինք, ուսուցանինք* (usucʻanecʻinkʻ, usucʻaninkʻ*)	ուսուցանեցիք, ուսուցանիք* (usucʻanecʻikʻ, usucʻanikʻ*)	ուսուցանեցին, ուսուցանին* (usucʻanecʻin, usucʻanin*)
subjunctive		ես	դու	նա	մենք	դուք	նրանք
	present	ուսուցանեմ (usucʻanem)	ուսուցանես (usucʻanes)	ուսուցանի (usucʻani)	ուսուցանենք (usucʻanenkʻ)	ուսուցանեք (usucʻanekʻ)	ուսուցանեն (usucʻanen)
	past	ուսուցանեի (usucʻanei)	ուսուցանեիր (usucʻaneir)	ուսուցաներ (usucʻaner)	ուսուցանեինք (usucʻaneinkʻ)	ուսուցանեիք (usucʻaneikʻ)	ուսուցանեին (usucʻanein)
conditional		ես	դու	նա	մենք	դուք	նրանք
	future	կուսուցանեմ (kusucʻanem)	կուսուցանես (kusucʻanes)	կուսուցանի (kusucʻani)	կուսուցանենք (kusucʻanenkʻ)	կուսուցանեք (kusucʻanekʻ)	կուսուցանեն (kusucʻanen)
	past	կուսուցանեի (kusucʻanei)	կուսուցանեիր (kusucʻaneir)	կուսուցաներ (kusucʻaner)	կուսուցանեինք (kusucʻaneinkʻ)	կուսուցանեիք (kusucʻaneikʻ)	կուսուցանեին (kusucʻanein)
imperative		—	(դու)	—	—	(դուք)	—
imperative		—	ուսուցանի՛ր, ուսուցանի՛* (usucʻanír, usucʻaní*)	—	—	ուսուցանե՛ք, ուսուցանեցե՛ք (usucʻanékʻ, usucʻanecʻékʻ)	—

*colloquial **dated

*-el* negative conjugation (Eastern Armenian)
person		singular			plural
infinitive		չուսուցանել (čʻusucʻanel)
resultative participle		չուսուցանած (čʻusucʻanac)
subject participle		չուսուցանող (čʻusucʻanoġ)

person		1^st person	2^nd person	3^rd person	1^st person	2^nd person	3^rd person
indicative		ես	դու	նա	մենք	դուք	նրանք
	present	չեմ ուսուցանում (čʻem usucʻanum)	չես ուսուցանում (čʻes usucʻanum)	չի ուսուցանում (čʻi usucʻanum)	չենք ուսուցանում (čʻenkʻ usucʻanum)	չեք ուսուցանում (čʻekʻ usucʻanum)	չեն ուսուցանում (čʻen usucʻanum)
	past imperfective	չէի ուսուցանում (čʻēi usucʻanum)	չէիր ուսուցանում (čʻēir usucʻanum)	չէր ուսուցանում (čʻēr usucʻanum)	չէինք ուսուցանում (čʻēinkʻ usucʻanum)	չէիք ուսուցանում (čʻēikʻ usucʻanum)	չէին ուսուցանում (čʻēin usucʻanum)
	future	չեմ ուսուցանելու (čʻem usucʻanelu)	չես ուսուցանելու (čʻes usucʻanelu)	չի ուսուցանելու (čʻi usucʻanelu)	չենք ուսուցանելու (čʻenkʻ usucʻanelu)	չեք ուսուցանելու (čʻekʻ usucʻanelu)	չեն ուսուցանելու (čʻen usucʻanelu)
	past future	չէի ուսուցանելու (čʻēi usucʻanelu)	չէիր ուսուցանելու (čʻēir usucʻanelu)	չէր ուսուցանելու (čʻēr usucʻanelu)	չէինք ուսուցանելու (čʻēinkʻ usucʻanelu)	չէիք ուսուցանելու (čʻēikʻ usucʻanelu)	չէին ուսուցանելու (čʻēin usucʻanelu)
	present perfect	չեմ ուսուցանել (čʻem usucʻanel)	չես ուսուցանել (čʻes usucʻanel)	չի ուսուցանել (čʻi usucʻanel)	չենք ուսուցանել (čʻenkʻ usucʻanel)	չեք ուսուցանել (čʻekʻ usucʻanel)	չեն ուսուցանել (čʻen usucʻanel)
	pluperfect	չէի ուսուցանել (čʻēi usucʻanel)	չէիր ուսուցանել (čʻēir usucʻanel)	չէր ուսուցանել (čʻēr usucʻanel)	չէինք ուսուցանել (čʻēinkʻ usucʻanel)	չէիք ուսուցանել (čʻēikʻ usucʻanel)	չէին ուսուցանել (čʻēin usucʻanel)
	aorist (past perfective)	չուսուցանեցի, չուսուցանի* (čʻusucʻanecʻi, čʻusucʻani*)	չուսուցանեցիր, չուսուցանիր* (čʻusucʻanecʻir, čʻusucʻanir*)	չուսուցանեց (čʻusucʻanecʻ)	չուսուցանեցինք, չուսուցանինք* (čʻusucʻanecʻinkʻ, čʻusucʻaninkʻ*)	չուսուցանեցիք, չուսուցանիք* (čʻusucʻanecʻikʻ, čʻusucʻanikʻ*)	չուսուցանեցին, չուսուցանին* (čʻusucʻanecʻin, čʻusucʻanin*)
subjunctive		ես	դու	նա	մենք	դուք	նրանք
	present	չուսուցանեմ (čʻusucʻanem)	չուսուցանես (čʻusucʻanes)	չուսուցանի (čʻusucʻani)	չուսուցանենք (čʻusucʻanenkʻ)	չուսուցանեք (čʻusucʻanekʻ)	չուսուցանեն (čʻusucʻanen)
	past	չուսուցանեի (čʻusucʻanei)	չուսուցանեիր (čʻusucʻaneir)	չուսուցաներ (čʻusucʻaner)	չուսուցանեինք (čʻusucʻaneinkʻ)	չուսուցանեիք (čʻusucʻaneikʻ)	չուսուցանեին (čʻusucʻanein)
conditional		ես	դու	նա	մենք	դուք	նրանք
	future	չեմ ուսուցանի (čʻem usucʻani)	չես ուսուցանի (čʻes usucʻani)	չի ուսուցանի (čʻi usucʻani)	չենք ուսուցանի (čʻenkʻ usucʻani)	չեք ուսուցանի (čʻekʻ usucʻani)	չեն ուսուցանի (čʻen usucʻani)
	past	չէի ուսուցանի (čʻēi usucʻani)	չէիր ուսուցանի (čʻēir usucʻani)	չէր ուսուցանի (čʻēr usucʻani)	չէինք ուսուցանի (čʻēinkʻ usucʻani)	չէիք ուսուցանի (čʻēikʻ usucʻani)	չէին ուսուցանի (čʻēin usucʻani)
imperative		—	(դու)	—	—	(դուք)	—
imperative		—	մի՛ ուսուցանիր, մի՛ ուսուցանի* (mí usucʻanir, mí usucʻani*)	—	—	մի՛ ուսուցանեք, մի՛ ուսուցանեցեք (mí usucʻanekʻ, mí usucʻanecʻekʻ)	—

*colloquial **dated

declension of the nominalized infinitive, u-type, inanimate (Eastern Armenian)
	singular (singulare tantum)
nominative	ուսուցանել (usucʻanel)
dative	ուսուցանելու (usucʻanelu)
ablative	ուսուցանելուց (usucʻanelucʻ)
instrumental	ուսուցանելով (usucʻanelov)
locative	ուսուցանելում (usucʻanelum)

	definite forms
nominative	ուսուցանելը/ուսուցանելն (usucʻanelə/usucʻaneln)
dative	ուսուցանելուն (usucʻanelun)

	1^st person possessive forms (my)
nominative	ուսուցանելս (usucʻanels)
dative	ուսուցանելուս (usucʻanelus)
ablative	ուսուցանելուցս (usucʻanelucʻs)
instrumental	ուսուցանելովս (usucʻanelovs)
locative	ուսուցանելումս (usucʻanelums)

	2^nd person possessive forms (your)
nominative	ուսուցանելդ (usucʻaneld)
dative	ուսուցանելուդ (usucʻanelud)
ablative	ուսուցանելուցդ (usucʻanelucʻd)
instrumental	ուսուցանելովդ (usucʻanelovd)
locative	ուսուցանելումդ (usucʻanelumd)

Alternative forms

ուսցնել (uscʻnel) — dialectal

References

^ Orengo, Alessandro (2019) “Il ԲԱՌ ԳԻՐԳ ՏԱԼԻԱՆԻ Un dizionario armeno-italiano del XVII secolo”, in U. Bläsing, J. Dum-Tragut, T.M. van Lint, editors, Armenian, Hittite, and Indo-European Studies: A Commemoration Volume for Jos J.S. Weitenberg (Hebrew University Armenian Studies; 15), Leuven: Peeters, page 237

Old Armenian

Verb

ուսուցանել • (usucʻanel)

infinitive of ուսուցանեմ (usucʻanem)

Declension

^{The template Template:xcl-noun-ո-unc does not use the parameter(s): vow=on
Please see Module:checkparams for help with this warning.}

o-type
	singular (uncountable)
nominative	ուսուցանել (usucʻanel)
genitive	ուսուցանելոյ (usucʻaneloy)
dative	ուսուցանելոյ (usucʻaneloy)
accusative	ուսուցանել (usucʻanel)
ablative	ուսուցանելոյ (usucʻaneloy)
instrumental	ուսուցանելով (usucʻanelov)
locative	ուսուցանել (usucʻanel)

[Orengo-1] Orengo, Alessandro (2019) “Il ԲԱՌ ԳԻՐԳ ՏԱԼԻԱՆԻ Un dizionario armeno-italiano del XVII secolo”, in U. Bläsing, J. Dum-Tragut, T.M. van Lint, editors, Armenian, Hittite, and Indo-European Studies: A Commemoration Volume for Jos J.S. Weitenberg (Hebrew University Armenian Studies; 15), Leuven: Peeters, page 237

[1]