տաւար
Middle Armenian
Etymology
Borrowed from Old Anatolian Turkish طوار (ṭavar), whence Turkish davar, Azerbaijani davar. The prounounciation with [t] in Armenian dialects shows that the word was borrowed early, reflecting the voiceless pronunciation of ط (ṭ) in an early stage of Turkish. See also տոլմա (tolma).
The relationship with Old Armenian տուար (tuar) is uncertain.
Noun
տաւար • (tawar)
- livestock
- 1340, Scribe Sargis, Colophon (A manuscript written in Aǰawnicʻ vankʻ):[1]
- […] և զինչս արդիւնաց զամենայնն յափշտակեցին և զամենեսեան զքրիստոնեայք կողոպուտ արարին մերկ և բոկ, և ոչ թողին ոչ մի ինչ ի վերայ անձանց քրիստոնէից, այլ զանասունս տաւարաց ջոկս ջոկս առեալ տարան՝ ոչխարաց և զեզանց, զկովուց և զցլուց, զիշուց և զերիվարաց, և զհանդերձս ի յանձնէ մերկացուցին և մերկս արարին ի տեսիլս խայտառակաց […]
- […] ew zinčʻs ardiwnacʻ zamenaynn yapʻštakecʻin ew zamenesean zkʻristoneaykʻ koġoput ararin merk ew bok, ew očʻ tʻoġin očʻ mi inčʻ i veray anjancʻ kʻristonēicʻ, ayl zanasuns tawaracʻ ǰoks ǰoks aṙeal taran, očʻxaracʻ ew zezancʻ, zkovucʻ ew zcʻlucʻ, zišucʻ ew zerivaracʻ, ew zhanderjs i yanjnē merkacʻucʻin ew merks ararin i tesils xaytaṙakacʻ […]
- […] and they robbed all the Christians, [leaving them] naked and barefoot. And they did not leave a single thing upon the persons of the Christians, but they took the livestock – sheep and oxen, cows and bulls, donkeys and saddle horses – in separate groups, drove them away. And the clothes from thier body they stripped off, and they made them naked, in a disgraceful sight.
- […] և զինչս արդիւնաց զամենայնն յափշտակեցին և զամենեսեան զքրիստոնեայք կողոպուտ արարին մերկ և բոկ, և ոչ թողին ոչ մի ինչ ի վերայ անձանց քրիստոնէից, այլ զանասունս տաւարաց ջոկս ջոկս առեալ տարան՝ ոչխարաց և զեզանց, զկովուց և զցլուց, զիշուց և զերիվարաց, և զհանդերձս ի յանձնէ մերկացուցին և մերկս արարին ի տեսիլս խայտառակաց […]
- 1470, Scribe Zakʻarē, Colophon (A manuscript written in Ankiwneacʻ vankʻ, Ašotacʻ-jor):[2]
- Եւ զՊէկի սարկաւագն, որ զթուխթն կոկեց, և զՀերիք մամն, և զՄթխալ մամն, ոմն ի ջրին բերել, ոմն ի հացին թխելն, ոմն աւել ածելն, և զՄխիթար մղխտեսին, որ զտաւարն արծեց յիշեցէք և աստուած ողորմի ասացէք։
- Ew zPēki sarkawagn, or ztʻuxtʻn kokecʻ, ew zHerikʻ mamn, ew zMtʻxal mamn, omn i ǰrin berel, omn i hacʻin tʻxeln, omn awel aceln, ew zMxitʻar mġxtesin, or ztawarn arcecʻ yišecʻēkʻ ew astuac oġormi asacʻēkʻ.
- […] and remember mghdesi Mekhitar, who pastured the cattle, and say 'God have mercy'.
- Եւ զՊէկի սարկաւագն, որ զթուխթն կոկեց, և զՀերիք մամն, և զՄթխալ մամն, ոմն ի ջրին բերել, ոմն ի հացին թխելն, ոմն աւել ածելն, և զՄխիթար մղխտեսին, որ զտաւարն արծեց յիշեցէք և աստուած ողորմի ասացէք։
Declension
| singular | plural | |
|---|---|---|
| nominative | տաւար (tawar) | տաւարք (tawarkʻ) |
| genitive | տաւարի (tawari) | տաւարաց (tawaracʻ) |
| dative | տաւարի (tawari) | տաւարաց (tawaracʻ) |
| accusative | տաւար (tawar) | տաւարս (tawars) |
| ablative | տաւարէ (tawarē) | տաւարաց (tawaracʻ) |
| instrumental | տաւարաւ (tawaraw) | տաւարաւք = տաւարօք (tawarawkʻ = tawarōkʻ) |
| locative | տաւարի (tawari) | տաւարս (tawars) |
Derived terms
- տաւարիկ (tawarik)
Descendants
- Armenian: տավար (tavar)
References
- ^ Xačʻikyan, L. S. (1950) ŽD dari hayeren jeṙagreri hišatakaranner [Colophons of 14th Century Armenian Manuscripts] (Nyutʻer hay žoġovrdi patmutʻyan; 2) (in Armenian), Yerevan: Academy Press, § 399, page 324
- ^ Xačʻikyan, L. S. (1958) ŽE dari hayeren jeṙagreri hišatakaranner, masn erkrord (1451—1480 tʻtʻ.) [Colophons of 15th Century Armenian Manuscripts, Part II (1451–1480)] (Nyutʻer hay žoġovrdi patmutʻyan; 8) (in Armenian), Yerevan: Academy Press, § 388, page 306
Further reading
- Ačaṙean, Hračʻeay (1979) “տուար”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, volume IV, Yerevan: University Press, pages 424–425, identifies with Old Armenian տուար (tuar) and following Pedersen considers the Turkic words borrowed from Armenian
- Dankoff, Robert (1995) Armenian Loanwords in Turkish (Turcologica; 21), Wiesbaden: Harrassowitz Verlag, § A15, page 161
- Ġazaryan, Ṙuben, Avetisyan, Henrik (2009) “տաւար”, in Miǰin hayereni baṙaran [Dictionary of Middle Armenian] (in Armenian), 2nd edition, Yerevan: University Press, page 753b