ցելում

Old Armenian

Alternative forms

Etymology

From Proto-Indo-European *(s)kelH-.[1][2][3][4][5] The similarity with Proto-Georgian-Zan *cel- is accidental.[3]

Verb

ցելում • (cʻelum)

  1. (transitive) to rend, to break, to split, to cleave, to cut, to divide lengthways
  2. (intransitive) to be torn, rent; to be split, cloven
    ցելաւ յերկուսcʻelaw yerkusit was rent in twain

Conjugation

active
infinitive ցելուլ (cʻelul) participle ցելեալ (cʻeleal)
causative aorist stem ցել- (cʻel-)
singular plural
1st person 2nd person 3rd person 1st person 2nd person 3rd person
indicative
present ցելում (cʻelum) ցելուս (cʻelus) ցելու (cʻelu) ցելումք (cʻelumkʻ) ցելուք (cʻelukʻ) ցելուն (cʻelun)
imperfect ցելուի (cʻelui) ցելուիր (cʻeluir) ցելոյր (cʻeloyr) ցելուաք (cʻeluakʻ) ցելուիք (cʻeluikʻ) ցելուին (cʻeluin)
aorist ցելի (cʻeli) ցելեր (cʻeler) *եցել (*ecʻel) ցելաք (cʻelakʻ) ցելէք, ցելիք (cʻelēkʻ, cʻelikʻ) ցելին (cʻelin)
subjunctive
present ցելուցում (cʻelucʻum) ցելուցուս (cʻelucʻus) ցելուցու (cʻelucʻu) ցելուցումք (cʻelucʻumkʻ) ցելուցուք (cʻelucʻukʻ) ցելուցուն (cʻelucʻun)
aorist ցելից (cʻelicʻ) ցելցես (cʻelcʻes) ցելցէ (cʻelcʻē) ցելցուք (cʻelcʻukʻ) ցելջիք (cʻelǰikʻ) ցելցեն (cʻelcʻen)
imperatives
imperative ցե՛լ (cʻél) ցելէ՛ք (cʻelḗkʻ)
cohortative ցելջի՛ր (cʻelǰír) ցելջի՛ք (cʻelǰíkʻ)
prohibitive մի՛ ցելուր (mí cʻelur) մի՛ ցելուք (mí cʻelukʻ)
mediopassive
infinitive ցելուլ (cʻelul) participle ցելեալ (cʻeleal)
causative aorist stem ցել- (cʻel-)
singular plural
1st person 2nd person 3rd person 1st person 2nd person 3rd person
indicative
present ցելում (cʻelum) ցելուս (cʻelus) ցելու (cʻelu) ցելումք (cʻelumkʻ) ցելուք (cʻelukʻ) ցելուն (cʻelun)
imperfect ցելուի (cʻelui) ցելուիր (cʻeluir) ցելոյր (cʻeloyr) ցելուաք (cʻeluakʻ) ցելուիք (cʻeluikʻ) ցելուին (cʻeluin)
aorist ցելայ (cʻelay) ցելար (cʻelar) ցելաւ (cʻelaw) ցելաք (cʻelakʻ) ցելայք (cʻelaykʻ) ցելան (cʻelan)
subjunctive
present ցելուցում (cʻelucʻum) ցելուցուս (cʻelucʻus) ցելուցու (cʻelucʻu) ցելուցումք (cʻelucʻumkʻ) ցելուցուք (cʻelucʻukʻ) ցելուցուն (cʻelucʻun)
aorist ցելայց (cʻelaycʻ) ցելցիս (cʻelcʻis) ցելցի (cʻelcʻi) ցելցուք (cʻelcʻukʻ) ցելջիք (cʻelǰikʻ) ցելցին (cʻelcʻin)
imperatives
imperative ցելի՛ր (cʻelír) ցելարո՛ւք (cʻelarúkʻ)
cohortative ցելջի՛ր (cʻelǰír) ցելջի՛ք (cʻelǰíkʻ)
prohibitive մի՛ ցելուր (mí cʻelur) մի՛ ցելուք (mí cʻelukʻ)

Derived terms

  • ցելումն (cʻelumn)

Descendants

  • Armenian: ցելել (cʻelel), ցել (cʻel)

References

  1. ^ Dervischjan, P. Seraphin (1877) Armeniaca I: Das Altarmenische (in German), Vienna: Mekhitarist Press, page 47
  2. ^ Hübschmann, Heinrich (1897) Armenische Grammatik. 1. Theil: Armenische Etymologie (in German), Leipzig: Breitkopf & Härtel, page 499
  3. 3.0 3.1 Ačaṙean, Hračʻeay (1979) “ցել”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, volume IV, Yerevan: University Press, pages 452–453
  4. ^ Klingenschmitt, Gert (1982) Das altarmenische Verbum (in German), Wiesbaden: Dr. Ludwig Reichert Verlag, page 236
  5. ^ Rix, Helmut, editor (2001), Lexikon der indogermanischen Verben [Lexicon of Indo-European Verbs] (in German), 2nd edition, Wiesbaden: Dr. Ludwig Reichert Verlag, →ISBN, page 553

Further reading

  • Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836–1837) “ցելում”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
  • Petrosean, Matatʻeay (1879) “ցելում”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy