Persian
Etymology
From خواب (xâb, “sleep”) + ـیدن (-idan, verb-deriving suffix).
Pronunciation
| Readings
|
| Classical reading?
|
xwābīdan
|
| Dari reading?
|
xābīdan
|
| Iranian reading?
|
xâbidan
|
| Tajik reading?
|
xobidan
|
Verb
| Dari
|
خوابیدن
|
| Iranian Persian
|
| Tajik
|
хобидан
|
خوابیدن • (xâbidan) (present stem خواب (xâb))
- to sleep; to fall asleep
- Synonyms: خواب بردن (xâb bordan), (archaic) خفتن (xoftan)
مادرم دارد می‌خوابد.- mâdar-am dârad mi-xâbad.
- My mother is falling asleep.
- to lie down
- Synonym: دراز کشیدن (derâz kešidan)
خوابید ولی خوابش نبرد.- xâbid vali xâb-eš na-bord.
- He lay down but could not sleep.
خوابیدم کنار اون.- xâbidam kenâr-e un.
- I lay down next to him/her.
- to stop; to break; to malfunction
- Synonym: خراب شدن (xarâb šodan)
شاید این ساعت خوابیده باشد.- šâyad in sâ'at xâbide bâšad.
- This clock might be broken.
- to settle; to die down
باد خوابیده است.- bâd xâbide ast.
- The swelling has subsided.
Usage notes
- Speakers from Afghanistan and Tajikistan more frequently use the derived compound verb خواب کردن (xāb kardan)/ хоб кардан colloquially pronounced خو کدن (xaw kadan), and خوابیدن (xābīdan) is considered more formal. In Iran, خوابیدن (xâbidan) is widespread both formal and colloquially.
Conjugation
Conjugation of خوابیدن (literary Iranian Persian)
| infinitive
|
خوابیدن (xâbidán)
|
| stem
|
present
|
خواب (xâb)
|
| past
|
خوابید (xâbid)
|
| participle
|
present
|
خوابنده (xâbandé)
|
| past
|
خوابیده (xâbidé)
|
|
|
|
|
singular
|
plural
|
|
|
1st person
|
2nd person
|
3rd person
|
1st person
|
2nd person
|
3rd person
|
| indicative
|
aorist
|
خوابم (xâbam)
|
خوابی (xâbi)
|
خوابد (xâbad)
|
خوابیم (xâbim)
|
خوابید (xâbid)
|
خوابند (xâband)
|
| present (imperfect)
|
می‌خوابم (mí-xâbam)
|
می‌خوابی (mí-xâbi)
|
می‌خوابد (mí-xâbad)
|
می‌خوابیم (mí-xâbim)
|
می‌خوابید (mí-xâbid)
|
می‌خوابند (mí-xâband)
|
| present progressive
|
دارم می‌خوابم (dấram mí-xâbam)
|
داری می‌خوابی (dấri mí-xâbi)
|
دارد می‌خوابد (dấrad mí-xâbad)
|
داریم می‌خوابیم (dấrim mí-xâbim)
|
دارید می‌خوابید (dấrid mí-xâbid)
|
دارند می‌خوابند (dấrand mí-xâband)
|
| present perfect
|
خوابیده‌ام (xâbidé-am)
|
خوابیده‌ای (xâbidé-i)
|
خوابیده است (xâbidé ast)
|
خوابیده‌ایم (xâbidé-im)
|
خوابیده‌اید (xâbidé-id)
|
خوابیده‌اند (xâbidé-and)
|
| past
|
خوابیدم (xâbidam)
|
خوابیدی (xâbidi)
|
خوابید (xâbid)
|
خوابیدیم (xâbidim)
|
خوابیدید (xâbidid)
|
خوابیدند (xâbidand)
|
| past (imperfect)
|
می‌خوابیدم (mí-xâbidam)
|
می‌خوابیدی (mí-xâbidi)
|
می‌خوابید (mí-xâbid)
|
می‌خوابیدیم (mí-xâbidim)
|
می‌خوابیدید (mí-xâbidid)
|
می‌خوابیدند (mí-xâbidand)
|
| past progressive
|
داشتم می‌خوابیدم (dấštam mí-xâbidam)
|
داشتی می‌خوابیدی (dấšti mí-xâbidi)
|
داشت می‌خوابید (dâšt mí-xâbid)
|
داشتیم می‌خوابیدیم (dấštim mí-xâbidim)
|
داشتید می‌خوابیدید (dấštid mí-xâbidid)
|
داشتند می‌خوابیدند (dấštand mí-xâbidand)
|
| pluperfect
|
خوابیده بودم (xâbidé búdam)
|
خوابیده بودی (xâbidé búdi)
|
خوابیده بود (xâbidé bud)
|
خوابیده بودیم (xâbidé búdim)
|
خوابیده بودید (xâbidé búdid)
|
خوابیده بودند (xâbidé búdand)
|
| future
|
خواهم خوابید (xâhám xâbid)
|
خواهی خوابید (xâhí xâbid)
|
خواهد خوابید (xâhád xâbid)
|
خواهیم خوابید (xâhím xâbid)
|
خواهید خوابید (xâhíd xâbid)
|
خواهند خوابید (xâhánd xâbid)
|
| subjunctive
|
present
|
بخوابم (béxâbam)
|
بخوابی (béxâbi)
|
بخوابد (béxâbad)
|
بخوابیم (béxâbim)
|
بخوابید (béxâbid)
|
بخوابند (béxâband)
|
| past
|
خوابیده باشم (xâbidé bấšam)
|
خوابیده باشی (xâbidé bấši)
|
خوابیده باشد (xâbidé bấšad)
|
خوابیده باشیم (xâbidé bấšim)
|
خوابیده باشید (xâbidé bấšid)
|
خوابیده باشند (xâbidé bấšand)
|
| imperative
|
|
بخواب (béxâb)
|
|
|
بخوابید (béxâbid)
|
|
Conjugation of خوابیدن (colloquial Tehrani)
| infinitive
|
خوابیدن (xâbidán)
|
| stem
|
present
|
خواب (xâb)
|
| past
|
خوابید (xâbid)
|
| participle
|
present
|
خوابنده (xâbandé)
|
| past
|
خوابیده (xâbidé)
|
|
|
|
|
singular
|
plural
|
|
|
1st person
|
2nd person
|
3rd person
|
1st person
|
2nd person
|
3rd person
|
| indicative
|
aorist
|
خوابم (xâbam)
|
خوابی (xâbi)
|
خوابه (xâbe)
|
خوابیم (xâbim)
|
خوابین (xâbin)
|
خوابن (xâban)
|
| present (imperfect)
|
می‌خوابم (mí-xâbam)
|
می‌خوابی (mí-xâbi)
|
می‌خوابه (mí-xâbe)
|
می‌خوابیم (mí-xâbim)
|
می‌خوابین (mí-xâbin)
|
می‌خوابن (mí-xâban)
|
| present progressive
|
دارم می‌خوابم (dấram mí-xâbam)
|
داری می‌خوابی (dấri mí-xâbi)
|
داره می‌خوابه (dấre mí-xâbe)
|
داریم می‌خوابیم (dấrim mí-xâbim)
|
دارین می‌خوابین (dấrin mí-xâbin)
|
دارن می‌خوابن (dấran mí-xâban)
|
| present perfect
|
خوابیده‌ام (xâbidám)
|
خوابیده‌ای (xâbidí)
|
خوابیده (xâbidé)
|
خوابیده‌ایم (xâbidím)
|
خوابیده‌این (xâbidín)
|
خوابیده‌ان (xâbidán)
|
| past
|
خوابیدم (xâbidam)
|
خوابیدی (xâbidi)
|
خوابید (xâbid)
|
خوابیدیم (xâbidim)
|
خوابیدین (xâbidin)
|
خوابیدن (xâbidan)
|
| past (imperfect)
|
می‌خوابیدم (mí-xâbidam)
|
می‌خوابیدی (mí-xâbidi)
|
می‌خوابید (mí-xâbid)
|
می‌خوابیدیم (mí-xâbidim)
|
می‌خوابیدین (mí-xâbidin)
|
می‌خوابیدن (mí-xâbidan)
|
| past progressive
|
داشتم می‌خوابیدم (dấštam mí-xâbidam)
|
داشتی می‌خوابیدی (dấšti mí-xâbidi)
|
داشت می‌خوابید (dấšt mí-xâbid)
|
داشتیم می‌خوابیدیم (dấštim mí-xâbidim)
|
داشتین می‌خوابیدین (dấštin mí-xâbidin)
|
داشتن می‌خوابیدن (dấštan mí-xâbidan)
|
| pluperfect
|
خوابیده بودم (xâbidé búdam)
|
خوابیده بودی (xâbidé búdi)
|
خوابیده بود (xâbidé bud)
|
خوابیده بودیم (xâbidé búdim)
|
خوابیده بودین (xâbidé búdin)
|
خوابیده بودن (xâbidé búdan)
|
| subjunctive
|
present
|
بخوابم (béxâbam)
|
بخوابی (béxâbi)
|
بخوابه (béxâbe)
|
بخوابیم (béxâbim)
|
بخوابین (béxâbin)
|
بخوابن (béxâban)
|
| past
|
خوابیده باشم (xâbidé bấšam)
|
خوابیده باشی (xâbidé bấši)
|
خوابیده باشه (xâbidé bấše)
|
خوابیده باشیم (xâbidé bấšim)
|
خوابیده باشین (xâbidé bấšin)
|
خوابیده باشن (xâbidé bấšan)
|
| imperative
|
|
بخواب (béxâb)
|
|
|
بخوابین (béxâbin)
|
|
Conjugation of خوابیدن (literary Dari Persian)
| infinitive
|
خوابیدن (xābīdán)
|
| stem
|
present
|
خواب (xāb)
|
| past
|
خوابید (xābīd)
|
| participle
|
present
|
خوابنده (xābindá)
|
| past
|
خوابیده (xābīdá)
|
|
|
|
|
singular
|
plural
|
|
|
1st person
|
2nd person
|
3rd person
|
1st person
|
2nd person
|
3rd person
|
| indicative
|
aorist
|
خوابم (xābam)
|
خوابی (xābī)
|
خوابد (xābad)
|
خوابیم (xābēm)
|
خوابید (xābēd)
|
خوابند (xāband)
|
| present (imperfect)
|
می‌خوابم (mḗ-xābam)
|
می‌خوابی (mḗ-xābī)
|
می‌خوابد (mḗ-xābad)
|
می‌خوابیم (mḗ-xābēm)
|
می‌خوابید (mḗ-xābēd)
|
می‌خوابند (mḗ-xāband)
|
| present progressive
|
در حال خوابیدن استم (dar hāl-i xābīdan astam)
|
در حال خوابیدن استی (dar hāl-i xābīdan astī)
|
در حال خوابیدن است (dar hāl-i xābīdan ast)
|
در حال خوابیدن استیم (dar hāl-i xābīdan astēm)
|
در حال خوابیدن استید (dar hāl-i xābīdan astēd)
|
در حال خوابیدن استند (dar hāl-i xābīdan astand)
|
| present perfect
|
خوابیده‌ام (xābīdá-am)
|
خوابیده‌ای (xābīdá-ī)
|
خوابیده‌است (xābīdá ast)
|
خوابیده‌ایم (xābīdá-ēn)
|
خوابیده‌اید (xābīdá-ēd)
|
خوابیده‌اند (xābīdá-and)
|
| past
|
خوابیدم (xābīdam)
|
خوابیدی (xābīdī)
|
خوابید (xābīd)
|
خوابیدیم (xābīdēm)
|
خوابیدید (xābīdēd)
|
خوابیدند (xābīdand)
|
| past (imperfect)
|
می‌خوابیدم (mḗ-xābīdam)
|
می‌خوابیدی (mḗ-xābīdī)
|
می‌خوابید (mḗ-xābīd)
|
می‌خوابیدیم (mḗ-xābīdēm)
|
می‌خوابیدید (mḗ-xābīdēd)
|
می‌خوابیدند (mḗ-xābīdand)
|
| past progressive
|
در حال خوابیدن بودم (dar hāl-i xābīdan būdam)
|
در حال خوابیدن بودی (dar hāl-i xābīdan būdī)
|
در حال خوابیدن بود (dar hāl-i xābīdan būd)
|
در حال خوابیدن بودیم (dar hāl-i xābīdan būdēm)
|
در حال خوابیدن بودید (dar hāl-i xābīdan būdēd)
|
در حال خوابیدن بودند (dar hāl-i xābīdan būdand)
|
| pluperfect
|
خوابیده بودم (xābīdá bū́dam)
|
خوابیده بودی (xābīdá bū́dī)
|
خوابیده بود (xābīdá būd)
|
خوابیده بودیم (xābīdá bū́dēm)
|
خوابیده بودید (xābīdá bū́dēd)
|
خوابیده بودند (xābīdá bū́dand)
|
| future
|
خواهم خوابید (xāhám xābīd)
|
خواهی خوابید (xāhī́ xābīd)
|
خواهد خوابید (xāhád xābīd)
|
خواهیم خوابید (xāhḗm xābīd)
|
خواهید خوابید (xāhḗd xābīd)
|
خواهند خوابید (xāhánd xābīd)
|
| subjunctive
|
present
|
بخوابم (bíxābam)
|
بخوابی (bíxābī)
|
بخوابد (bíxābad)
|
بخوابیم (bíxābēm)
|
بخوابید (bíxābēd)
|
بخوابند (bíxāband)
|
| past
|
خوابیده باشم (xābīdá bā́šam)
|
خوابیده باشی (xābīdá bā́šī)
|
خوابیده باشد (xābīdá bā́šad)
|
خوابیده باشیم (xābīdá bā́šēm)
|
خوابیده باشید (xābīdá bā́šēd)
|
خوابیده باشند (xābīdá bā́šand)
|
| imperative
|
|
بخواب (bíxāb)
|
|
|
بخوابید (bíxābēd)
|
|
- خواب آمدن (xâb âmadan, “to get sleepy”)
- خواب رفتن (xâb raftan)
- خواب کردن (xāb kardan, “to sleep”) (Dari)