مرزبان
Arabic
Etymology 1
From Middle Persian [script needed] (mlcpʾn' /marz(o)bān/, “margrave”), whence Persian مرزبان (marzbân).
Pronunciation
Noun
مَرْزُبَان or مَرْزَبَان • (marzubān or marzabān) m (plural مَرَازِبَة (marāziba)) (historical)
Declension
| singular | basic singular triptote | ||
|---|---|---|---|
| indefinite | definite | construct | |
| informal | مَرْزُبَان; مَرْزَبَان marzubān; marzabān |
الْمَرْزُبَان; الْمَرْزَبَان al-marzubān; al-marzabān |
مَرْزُبَان; مَرْزَبَان marzubān; marzabān |
| nominative | مَرْزُبَانٌ; مَرْزَبَانٌ marzubānun; marzabānun |
الْمَرْزُبَانُ; الْمَرْزَبَانُ al-marzubānu; al-marzabānu |
مَرْزُبَانُ; مَرْزَبَانُ marzubānu; marzabānu |
| accusative | مَرْزُبَانًا; مَرْزَبَانًا marzubānan; marzabānan |
الْمَرْزُبَانَ; الْمَرْزَبَانَ al-marzubāna; al-marzabāna |
مَرْزُبَانَ; مَرْزَبَانَ marzubāna; marzabāna |
| genitive | مَرْزُبَانٍ; مَرْزَبَانٍ marzubānin; marzabānin |
الْمَرْزُبَانِ; الْمَرْزَبَانِ al-marzubāni; al-marzabāni |
مَرْزُبَانِ; مَرْزَبَانِ marzubāni; marzabāni |
| dual | indefinite | definite | construct |
| informal | مَرْزُبَانَيْن; مَرْزَبَانَيْن marzubānayn; marzabānayn |
الْمَرْزُبَانَيْن; الْمَرْزَبَانَيْن al-marzubānayn; al-marzabānayn |
مَرْزُبَانَيْ; مَرْزَبَانَيْ marzubānay; marzabānay |
| nominative | مَرْزُبَانَانِ; مَرْزَبَانَانِ marzubānāni; marzabānāni |
الْمَرْزُبَانَانِ; الْمَرْزَبَانَانِ al-marzubānāni; al-marzabānāni |
مَرْزُبَانَا; مَرْزَبَانَا marzubānā; marzabānā |
| accusative | مَرْزُبَانَيْنِ; مَرْزَبَانَيْنِ marzubānayni; marzabānayni |
الْمَرْزُبَانَيْنِ; الْمَرْزَبَانَيْنِ al-marzubānayni; al-marzabānayni |
مَرْزُبَانَيْ; مَرْزَبَانَيْ marzubānay; marzabānay |
| genitive | مَرْزُبَانَيْنِ; مَرْزَبَانَيْنِ marzubānayni; marzabānayni |
الْمَرْزُبَانَيْنِ; الْمَرْزَبَانَيْنِ al-marzubānayni; al-marzabānayni |
مَرْزُبَانَيْ; مَرْزَبَانَيْ marzubānay; marzabānay |
| plural | broken plural triptote in ـَة (-a) | ||
| indefinite | definite | construct | |
| informal | مَرَازِبَة marāziba |
الْمَرَازِبَة al-marāziba |
مَرَازِبَة marāzibat |
| nominative | مَرَازِبَةٌ marāzibatun |
الْمَرَازِبَةُ al-marāzibatu |
مَرَازِبَةُ marāzibatu |
| accusative | مَرَازِبَةً marāzibatan |
الْمَرَازِبَةَ al-marāzibata |
مَرَازِبَةَ marāzibata |
| genitive | مَرَازِبَةٍ marāzibatin |
الْمَرَازِبَةِ al-marāzibati |
مَرَازِبَةِ marāzibati |
Etymology 2
Also found in Classical Syriac ܡܪܙܒܢܐ (marzəbānā, “a serving of grain”) and Middle Armenian մարզպան (marzpan, “a measure of grain or liquid”). This is probably a suffigation of the word treated at مِرْزَاب (mirzāb, “spout”), i.e. “a spout full of grain”.
Pronunciation
- IPA(key): /mar.za.baːn/
Noun
مَرْزَبَان • (marzabān) m (plural مَرَازِيب (marāzīb)) (obsolete)
- (Medieval Aleppo) a dry measure for grain, a fourth of a مَكُّوك (makkūk), ca. 26.25 liters
- (Medieval Mesopotamia) a liquid measure for wine, a sixteenth of a مِشْقَاع (mišqāʕ), 1.875 liters
Declension
| singular | basic singular triptote | ||
|---|---|---|---|
| indefinite | definite | construct | |
| informal | مَرْزَبَان marzabān |
الْمَرْزَبَان al-marzabān |
مَرْزَبَان marzabān |
| nominative | مَرْزَبَانٌ marzabānun |
الْمَرْزَبَانُ al-marzabānu |
مَرْزَبَانُ marzabānu |
| accusative | مَرْزَبَانًا marzabānan |
الْمَرْزَبَانَ al-marzabāna |
مَرْزَبَانَ marzabāna |
| genitive | مَرْزَبَانٍ marzabānin |
الْمَرْزَبَانِ al-marzabāni |
مَرْزَبَانِ marzabāni |
| dual | indefinite | definite | construct |
| informal | مَرْزَبَانَيْن marzabānayn |
الْمَرْزَبَانَيْن al-marzabānayn |
مَرْزَبَانَيْ marzabānay |
| nominative | مَرْزَبَانَانِ marzabānāni |
الْمَرْزَبَانَانِ al-marzabānāni |
مَرْزَبَانَا marzabānā |
| accusative | مَرْزَبَانَيْنِ marzabānayni |
الْمَرْزَبَانَيْنِ al-marzabānayni |
مَرْزَبَانَيْ marzabānay |
| genitive | مَرْزَبَانَيْنِ marzabānayni |
الْمَرْزَبَانَيْنِ al-marzabānayni |
مَرْزَبَانَيْ marzabānay |
| plural | basic broken plural diptote | ||
| indefinite | definite | construct | |
| informal | مَرَازِيب marāzīb |
الْمَرَازِيب al-marāzīb |
مَرَازِيب marāzīb |
| nominative | مَرَازِيبُ marāzību |
الْمَرَازِيبُ al-marāzību |
مَرَازِيبُ marāzību |
| accusative | مَرَازِيبَ marāzība |
الْمَرَازِيبَ al-marāzība |
مَرَازِيبَ marāzība |
| genitive | مَرَازِيبَ marāzība |
الْمَرَازِيبِ al-marāzībi |
مَرَازِيبِ marāzībi |
References
- “mrzbn”, in The Comprehensive Aramaic Lexicon Project, Cincinnati: Hebrew Union College, 1986–
- Hinz, Walther (1955, 1970) Islamische Maße und Gewichte: umgerechnet ins metrische System (Handbuch der Orientalistik. Erste Abteilung: der nahe und der mittlere Osten; Ergänzungsband 1, Heft 1) (in German), Leiden: E. J. Brill, page 45
- Lane, Edward William (1863-1893) “مرزبان”, in Arabic-English Lexicon, London: Williams & Norgate, page 1075.
- Saiden, A. S. (1978) The Arithmetic of Al-Uqlīdisī: The Story of Hindu-Arabic Arithmetic as told in Kitāb al-Fuṣūl fī al-Ḥisāb al-Hindī, Dordrecht & Boston: Reidel, →ISBN, pages 379–380
Persian
Etymology
From Middle Persian [script needed] (mlcpʾn' /marz(o)bān/, “margrave”), from [script needed] (mlc /marz/, “boundary”) (Persian مرز (marz)) and [script needed] (-pʾn' /-bān/, “-guard”) (Persian ـبان (-bân)). Compare the Iranian borrowings: Old Armenian մարզպան (marzpan), Old Georgian მარზაპანი (marzaṗani), მაზრაპანი (mazraṗani), Classical Syriac ܡܪܙܒܢܐ (marzəbānā), Arabic مَرْزُبَان (marzubān), Byzantine Greek μαρζαβανᾶς (marzabanâs), μαρζανάβος (marzanábos).
Pronunciation
Audio (Iran): (file)
Noun
مرزبان • (marz-bân)
- border guard
- Synonyms: مرزدار (marz-dâr), سرحدبان (sarhadd-bân), سرحدچی (sarhaddči), سرحددار (sarhadd-dâr)
- (historical) marzban
Descendants
- → English: marzban
Further reading
- Ačaṙean, Hračʻeay (1977) “մարզպան”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, volume III, Yerevan: University Press, pages 282–283
- Hübschmann, Heinrich (1897) Armenische Grammatik. 1. Theil: Armenische Etymologie (in German), Leipzig: Breitkopf & Härtel, page 193