چیزمه
Ottoman Turkish
Alternative forms
- چزمه (çizme)
- չիզմէ (çizme) — Armeno-Turkish
Etymology
From چیزـ (çiz-, “to line, draw, sketch”) + ـمه (-me). Other Turkic languages have چكمه (çekme), from چكمك (çekmek, “to pull”) in this sense, like Azerbaijani çəkmə from çəkmək.
Noun
چیزمه • (çizme) (definite accusative چیزمهیی (çizmeyi), plural چیزمهلر (çizmeler))
- verbal noun of چیزمك (çizmek):
Derived terms
- آخور چیزمهسی (ahur çizmesi, “horserider's boot”)
- اینجه چیزمه (ince çizme, “bottine, small boot”)
- صاری چیزمه (sarı çizme, “luxury good”, literally “yellow boot”)
- چیزمه ایله تنوره كیرمك (çizme ile tennura girmek, “to act in a boorish manner”, literally “to get into a tandoor with boots on”)
- چیزمه قالبی (çizme kalıbı, “boottree”)
- چیزمه كییمك (çizme giymek, “to wear boots”)
- چیزمه چكهجكی (çizme çekeceği, “bootjack”)
- چیزمه چیقارمق (çizme çıkarmak, “to remove the boots”)
- چیزمهجی (çizmeci, “bootmaker”)
- چیزمهسز (çizmesiz, “bootless”)
- چیزمهلی (çizmeli, “wearing boots”)
Descendants
- Turkish: çizme
- → Albanian: çizme
- → Arabic:
- → Armenian: ճիզմե (čizme), ջըզմա̈ (ǰəzmä)
- → Bulgarian: чи́зма (čízma)
- Kurdish:
- → Northern Kurdish: cizme, cezme
- → Central Kurdish: چِزمە (çizme)
- → Macedonian: чизма (čizma)
- → Persian: چزمه (čezme)
- → Serbo-Croatian: чи̏зма / čȉzma, čižma
Further reading
- Barbier de Meynard, Charles (1881) “چیزمه”, in Dictionnaire turc-français, volume I, Paris: E. Leroux, page 622
- Çağbayır, Yaşar (2007) “çizme2”, in Ötüken Türkçe Sözlük (in Turkish), volume 1, Istanbul: Ötüken Neşriyat, page 1019
- Hindoglu, Artin (1838) “چزمه”, in Hazine-i lûgat ou dictionnaire abrégé turc-français[1], Vienna: F. Beck, page 183a
- Kélékian, Diran (1911) “چیزمه”, in Dictionnaire turc-français[2] (in French), Constantinople: Mihran, page 485
- Meninski, Franciszek à Mesgnien (1687) “Ocreæ”, in Complementum thesauri linguarum orientalium, seu onomasticum latino-turcico-arabico-persicum, simul idem index verborum lexici turcico-arabico-persici, quod latinâ, germanicâ, aliarumque linguarum adjectâ nomenclatione nuper in lucem editum[3], Vienna, column 1189
- Meninski, Franciszek à Mesgnien (1680) “چزمه”, in Thesaurus linguarum orientalium, Turcicae, Arabicae, Persicae, praecipuas earum opes à Turcis peculiariter usurpatas continens, nimirum Lexicon Turkico-Arabico-Persicum[4], Vienna, column 1612
- Moran, Ahmet Vahid (1924) “boot”, in A condensed dictionary, English–Turkish, Constantinople: Fratelli Haim, page 52a
- Redhouse, James W. (1890) “چیزمه”, in A Turkish and English Lexicon[5], Constantinople: A. H. Boyajian, page 744