ܡܪܝܡ

Assyrian Neo-Aramaic

Etymology 1

Borrowed from Classical Syriac ܡܲܪܝܲܡ, see there for more.

Pronunciation

  • (Standard) IPA(key): [ˈmar.jam]

Proper noun

ܡܲܪܝܲܡ • (maryamf

  1. (biblical) Miriam
  2. (biblical) Mary
  3. a female given name
Derived terms
  • ܢܲܢܹܐ (nannē) (diminutive, nickname)
  • ܡܲܝܘܿ (mayō) (diminutive, nickname)
  • ܡܸܠܹܐ (millē) (diminutive, nickname)

Etymology 2

Root
ܪ ܘ ܡ (r w m)
8 terms

Causative of ܪܵܐܹܡ (rāˀēm, to be high, ascend)

Pronunciation

Verb

ܡܲܪܝܸܡ • (maryim)

  1. (transitive) to raise, elevate, exalt
    Synonym: ܡܲܥܠܹܐ (maˁlē)
    Antonym: ܡܲܟܸܦ (makkip)
    ܒܵܬ݇ܪ ܛܵܘܦܵܢܵܐ، ܡܘܼܪܝܸܡ ܠܲܢ ܓܸܫܪܵܐ ܥܲܠ ܢܲܗܪܵܐ.
    bār ṭāwpānā, muryim lan gišrā ˁal nahrā.
    After the flood, we raised the bridge over the river.
    • c. 2014, ܕܝܬܩܐ ܚܕܬܐ ܕܡܪܢ ܝܫܘܥ ܡܫܝܚܐ ܘܡܙܡܘܪ̈ܐ ܒܠܫܢܐ ܐܬܘܪܝܐ, Aramaic Bible Translation, Inc., Isaiah 25:1:
      ܡܵܪܝܵܐ ܐܲܠܵܗܝܼ ܐܲܢ݇ܬ ܝܼܘܸܬ. ܒܸܬ ܡܲܪܝܡܸܢ ܠܘܼܟ݂، ܒܸܬ ܡܵܘܕܹܝܢ ܠܫܸܡܘܼܟ݂، ܡܛܸܠ ܥܒ݂ܝܼܕ݂ ܠܘܼܟ݂ ܕܘܼܡܵܪܵܐ ܘܬܲܪܥܝܼܬ݂ܵܐ ܡܗܲܝܡܲܢܝܼܬ݂ܵܐ. ܡ̣ܢ ܪܸܚܩܵܐ ܐܵܡܹܝܢ.
      māryā allāhī at īwet. bit marimin lōḵ, bit māwdēn l-šimōḵ, mṭil ˁḇīḏ lōḵ dummārā w-tarˁīṯā mhaymanīṯā. min riḥqā āmēn.
      O Lord, You are my God. I will exalt You, I will praise Your name, For You have done wonderful things; Your counsels of old are faithfulness and truth.
  2. (transitive) to turn up (increase the power, etc. of something by means of a control, such as the volume, heat, or light)
    ܐܲܪܝܸܡ ܠܹܗ ܩܵܠܵܐ ܕܦܪܵܣܩܵܠܵܐ ܡܸܛܠ ܠܵܐ ܝܘܸܢ ܒܸܫܡܵܥܵܐ ܗܸܟ̃ ܡܸܢܕܝܼ.
    aryim lēh qālā d-prāsqālā miṭṭul lā ìwen bišmāˁā hič mindī.
    Turn up the volume of the radio because I cannot hear anything.
  3. (transitive) to pick up (an item)
    Antonyms: ܡܲܬܸܒ݂ (mattiḇ), ܣܵܐܹܡ (sāˀēm)
    ܡܘܼܪܝܸܡ ܠܹܗ ܟܬ݂ܵܒ݂ܹ̈ܐ ܕܝܼܗ݇ܘܵܘ ܥܲܠ ܦܵܬ݂ܘܿܪܵܐ.
    muryim lēh kṯāḇē d-īwā ˁal pāṯōrā.
    He picked up the books that were on the table.
  4. (transitive) to remove, negate
    Synonyms: ܡܒܲܛܸܠ (mbaṭṭil), ܡܲܫܠܹܐ (mašlē)
    Antonym: ܡܲܣܸܡ (massim)
Conjugation
Conjugation of ܡܲܪܝܸܡ
gerund ܡܲܪܝܘܿܡܹܐ (maryōmē)
verbal noun ܡܲܪܝܡܵܢܘܼܬ݂ܵܐ (marimānūṯā)
singular plural
passive participle m ܡܘܼܪܝܡܵܐ (mūrimā) ܡܘܼܪ̈ܝܡܹܐ (mūrimē)
f ܡܘܼܪܝܲܡܬܵܐ (muryamtā)
agent noun m ܡܲܪܝܡܵܢܵܐ (marimānā) ܡܲܪ̈ܝܡܵܢܹܐ (marimānē)
f ܡܲܪܝܡܵܢܝܼܬ݂ܵܐ (marimānīṯā) ܡܲܪ̈ܝܡܵܢܝܵܬ݂ܵܐ (marimānyāṯā)
instance noun ܐܲܪܝܲܡܬܵܐ (aryamtā) ܡܲܪ̈ܝܲܡܝܵܬ݂ܵܐ (maryamyāṯā)
singular plural
1st person 2nd person 3rd person 1st person 2nd person 3rd person
past m ܡܘܼܪܝܸܡ ܠܝܼ (muryim lī) ܡܘܼܪܝܸܡ ܠܘܼܟ݂ (muryim lōḵ) ܡܘܼܪܝܸܡ ܠܹܗ (muryim lēh) ܡܘܼܪܝܸܡ ܠܲܢ (muryim lan) ܡܘܼܪܝܸܡ ܠܲܘܟ݂ܘܿܢ (muryim lawḵōn) ܡܘܼܪܝܸܡ ܠܗܘܿܢ (muryim lhōn)
f ܡܘܼܪܝܸܡ ܠܵܟ݂ܝ (muryim lāḵ) ܡܘܼܪܝܸܡ ܠܵܗ̇ (muryim lāh)
active non-past m ܡܲܪܝܡܸܢ (marimin) ܡܲܪܝܡܸܬ (marimit) ܡܲܪܝܸܡ (maryim) ܡܲܪܝܡܲܚ (marimaḥ) ܡܲܪܝܡܝܼܬܘܿܢ (marimītōn) ܡܲܪܝܡܝܼ (marimī)
f ܡܲܪܝܡܲܢ (mariman) ܡܲܪܝܡܵܬܝ (marimāt) ܡܲܪܝܡܵܐ (marimā)
passive past m ܡܘܼܪܝܡܸܢ (mūrimin) ܡܘܼܪܝܡܸܬ (mūrimit) ܡܘܼܪܝܸܡ (muryim) ܡܘܼܪܝܡܸܚ (mūrimiḥ) ܡܘܼܪܝܡܝܼܬܘܿܢ (mūrimītōn) ܡܘܼܪܝܡܝܼ (mūrimī)
f ܡܘܼܪܝܡܲܢ (mūriman) ܡܘܼܪܝܡܲܬܝ (mūrimat) ܡܘܼܪܝܡܵܐ (mūrimā)
imperative m ܐܲܪܝܸܡ (aryim) ܐܲܪܝܡܘܼܢ (arimūn)
f ܐܲܪܝܸܡܝ (aryim)

Generated by {{Template:aii-conj/C-strong|ܪ|ܝ|ܡ}}

Classical Syriac

Etymology

From Biblical Hebrew מִרְיָם (miryām), possibly from Aramaic מַרְיָם (maryām), of uncertain origin but possibly related to a root related to bitterness; compare Classical Syriac ܡܪܝܪܐ (marrīrā, bitter).

Pronunciation

  • (Classical Edessan) IPA(key): [ˈmar.jam]
  • (Eastern Syriac) IPA(key): [ˈmar.jam]
  • (Western Syriac) IPA(key): [mɑrˈjɑm]

Proper noun

ܡܪܝܡ • (maryam)

  1. (biblical) Miriam
    • Peshitta, Numbers 12:1:
      ܘܡܠܠܬ ܡܪܝܡ ܘܐܗܪܘܢ ܒܡܘܫܐ: ܥܠ ܨܒܘܬܐ ܕܐܢܬܬܐ ܟܘܫܝܬܐ ܕܢܣܒ: ܡܛܠ ܕܐܢܬܬܐ ܟܘܫܝܬܐ ܢܣܒ.
      wə-malləleṯ maryam wə-ʾahrōn bə-mūšē, ʿal ṣəḇūṯā ḏə-ʾa[n]təṯā ḵūšāytā ḏa-nəsaḇ, meṭṭol də-ʾa[n]təṯā ḵūšāytā nəsaḇ.
      And Miriam and Aaron spake against Moses because of the Ethiopian woman whom he had married: for he had married an Ethiopian woman.
  2. (biblical) Mary
    • Peshitta, Matthew 1:16:
      ܝܥܩܘܒ ܐܘܠܕ ܠܝܘܣܦ ܓܒܪܗ̇ ܕܡܪܝܡ: ܕܡܢܗ̇ ܐܬܝܠܕ ܝܫܘܥ ܕܡܬܩܪܐ ܡܫܝܚܐ.
      yaʿqōḇ ʾawleḏ lə-yawsep̄ gaḇrāh ḏə-maryam, də-mennāh ʾeṯīleḏ ʾīšōʿ də-meṯqərē məšīḥā.
      And Jacob begat Joseph the husband of Mary, of whom was born Jesus, who is called Christ.
  3. a female given name

Descendants

  • Chinese: 末豔 / 末艳 (Mòyàn)

References

  • Costaz, Louis (2002) Dictionnaire syriaque-français ∙ Syriac–English Dictionary ∙ قاموس سرياني-عربي, 3rd edition, Beirut: Dar El-Machreq, page 412b

Old Uyghur

Orthographic variants
Uyghur script 𐽹𐽰𐽾𐽶𐽰𐽹 (mʾryʾm /⁠Maryam⁠/)
𐽹𐽶𐽾𐽶𐽹 (myrym /⁠Meryäm⁠/)
Sogdian script 𐼺𐽀𐼷𐼰𐼺 (mryʾm /⁠Miryam⁠/)
Syriac script ܡܪܝܐܡ (mryʾm /⁠Maryam⁠/)
ܡܪܝܐ (mryʾ /⁠Marya⁠/)
ܡܪܝ (mry /⁠Marya, Maryï⁠/)
ܡܪܝܐܓ (mryʾg /⁠Maryam⁠/)

Etymology

Borrowed from Classical Syriac ܡܪܝܡ (mrym /⁠maryam⁠/), from Biblical Hebrew מִרְיָם (mrym /⁠miryām⁠/).

Proper noun

ܡܪܝܡ (mrym /Maryam/)

  1. (religion, Christianity) Saint Mary
    • c. 13th-14th centuries, Dabamïn Ḥatun (𐼹𐼱𐼰𐼺𐼻 𐼶𐼰𐽂𐼴𐼻), Credo U5538.12-16 (lines 04-08, verso):[1]
      𐾀𐽳𐽲𐽰 𐽼𐾁𐽷𐽳𐽾𐽳
      𐽶𐽾𐾁𐽲𐽸𐽶 𐽰𐽰𐽾𐽶𐽲 𐽶𐾁
      𐽷𐽳𐽶𐽽𐽶𐽺𐽸𐽰𐽺 𐽰𐽰𐽾𐽶𐽲 𐽲𐽶𐽴
      𐽹𐽾𐽸 𐽹𐽶𐽾𐽶𐽹 𐾀𐽰𐽺 𐽽𐽰
      𐽰𐽹𐽷𐽰𐽷 𐽰𐽹𐽷𐽺𐽸𐽶 𐽼𐽶𐽴
      twqʾ plkwrw
      yrlqdy ʾʾryq yl
      kwycyndʾn ʾʾryq qyz
      mrd myrym tʾn cʾ
      ʾmkʾk ʾmkndy pyz
      / [] tuġa bälgürü yarlïḳadï arïġ yel küčinten, arïġ ḳïz Mard Meryäm tanča ämgäk ämgändi biz [] /
      [God] deigned her to be born and to appear through the power of the Holy Spirit with the body of the pure Virgin, Saint Mary, and for her we toiled []
    • A Financial Document (?) U0331.01 (line 01, recto):[2]
      ܩ [] ܐܝܨ ܡܪܝ ܐܡ
      q [] ʾyc mry ʾm? []
      /ḳa- [] Marya[m] [] /
      [Stay?] inside [] [by?] Saint Mary,

Compound terms

  • ܐܢܐ ܡܪܝܡ (ʾnʾ mrym /⁠Ana Maryam⁠/, Mother Mary)
  • ܡܕܐ ܡܪܝܐܡ (mdʾ mryʾm /⁠Mada Maryam⁠/, Virgin Mary)
  • 𐽹𐽾𐽸 𐽹𐽶𐽾𐽶𐽹 (mrd myrym /⁠Mard Meryäm⁠/, Virgin Mary)

References

  • Wilkens, Jens (2021) “m(a)ry(a)m ~ maryam ~ m(a)ryam”, in Handwörterbuch des Altuigurischen (in German), Göttingen: Akademie der Wissenschaften zu Göttingen, page 470
  • Zieme, Peter (2015) Altuigurische Texte der Kirche des Ostens aus Zentralasien (Gorgias Eastern Christian Studies; 41) (in German), →ISBN, pages 44, 143-144