अनृणता
Hindi
Etymology
Learned borrowing from Sanskrit अनृणता (anṛṇatā). By surface analysis, अनृण (anŕṇ) + -ता (-tā).
Pronunciation
- (Delhi) IPA(key): /ən.ɾɪɳ.t̪ɑː/, [ɐ̃n.ɾɪ̃ɳ.t̪äː]
Noun
अनृणता • (anŕṇtā) f
- unindebtedness, freedom from debt
- Synonym: ऋणमुक्ति (ŕṇmukti)
Declension
| singular | plural | |
|---|---|---|
| direct | अनृणता anŕṇtā |
अनृणताएँ anŕṇtāẽ |
| oblique | अनृणता anŕṇtā |
अनृणताओं anŕṇtāõ |
| vocative | अनृणता anŕṇtā |
अनृणताओ anŕṇtāo |
References
- Dāsa, Śyāmasundara (1965–1975) “अनृणता”, in Hindī Śabdasāgara [lit. Sea of Hindi words] (in Hindi), Kashi [Varanasi]: Nagari Pracarini Sabha, page 223
Sanskrit
Alternative scripts
Alternative scripts
- অনৃণতা (Assamese script)
- ᬅᬦᬺᬡᬢᬵ (Balinese script)
- অনৃণতা (Bengali script)
- 𑰀𑰡𑰴𑰜𑰝𑰯 (Bhaiksuki script)
- 𑀅𑀦𑀾𑀡𑀢𑀸 (Brahmi script)
- အနၖဏတာ (Burmese script)
- અનૃણતા (Gujarati script)
- ਅਨ੍ਰਣਤਾ (Gurmukhi script)
- 𑌅𑌨𑍃𑌣𑌤𑌾 (Grantha script)
- ꦄꦤꦽꦟꦠꦴ (Javanese script)
- 𑂃𑂢𑃂𑂝𑂞𑂰 (Kaithi script)
- ಅನೃಣತಾ (Kannada script)
- អន្ឫណតា (Khmer script)
- ອນ຺ຣິຓຕາ (Lao script)
- അനൃണതാ (Malayalam script)
- ᠠᠨᡵᡳᢏᠠᢠᠠᢇ (Manchu script)
- 𑘀𑘡𑘵𑘜𑘝𑘰 (Modi script)
- ᠠᠨᠷᠢᢏᠠᢐᠠ᠋ᠠ (Mongolian script)
- 𑦠𑧁𑧖𑦼𑦽𑧑 (Nandinagari script)
- 𑐀𑐣𑐺𑐞𑐟𑐵 (Newa script)
- ଅନୃଣତା (Odia script)
- ꢂꢥꢺꢠꢡꢵ (Saurashtra script)
- 𑆃𑆤𑆸𑆟𑆠𑆳 (Sharada script)
- 𑖀𑖡𑖴𑖜𑖝𑖯 (Siddham script)
- අනෘණතා (Sinhalese script)
- 𑩐𑩯𑩙𑩪𑩫𑩛 (Soyombo script)
- 𑚀𑚝𑚘𑚙𑚭 (Takri script)
- அந்ரிணதா (Tamil script)
- అనృణతా (Telugu script)
- อนฺฤณตา (Thai script)
- ཨ་ནྲྀ་ཎ་ཏཱ (Tibetan script)
- 𑒁𑒢𑒵𑒝𑒞𑒰 (Tirhuta script)
- 𑨀𑨝𑨼𑨉𑨘𑨙𑨊 (Zanabazar Square script)
Etymology
From अनृण (anṛṇa) + -ता (-tā).
Pronunciation
- (Vedic) IPA(key): /ɐ.nr̩.ɳɐ.tɑː/
- (Classical Sanskrit) IPA(key): /ɐ.n̪r̩.ɳɐ.t̪ɑː/
Noun
अनृणता • (anṛṇatā) stem, f
- unindebtedness, freedom from debt
- Synonym: आनृण्य (ānṛṇya)
- c. 500 BCE – 100 BCE, Rāmāyaṇa 2.94.17:
- अनेन वनवासेन मया प्राप्तं फलद्वयम् ।
पितुश् चानृणता धर्मे भरतस्य प्रियं तथा ॥- anena vanavāsena mayā prāptaṃ phaladvayam.
pituś cānṛṇatā dharme bharatasya priyaṃ tathā. - By this exile, I got two fruits: unindebtedness of my father in righteousness and pleasure of Bharata.
- anena vanavāsena mayā prāptaṃ phaladvayam.
- अनेन वनवासेन मया प्राप्तं फलद्वयम् ।
Declension
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | अनृणता (anṛṇatā) | अनृणते (anṛṇate) | अनृणताः (anṛṇatāḥ) |
| accusative | अनृणताम् (anṛṇatām) | अनृणते (anṛṇate) | अनृणताः (anṛṇatāḥ) |
| instrumental | अनृणतया (anṛṇatayā) अनृणता¹ (anṛṇatā¹) |
अनृणताभ्याम् (anṛṇatābhyām) | अनृणताभिः (anṛṇatābhiḥ) |
| dative | अनृणतायै (anṛṇatāyai) | अनृणताभ्याम् (anṛṇatābhyām) | अनृणताभ्यः (anṛṇatābhyaḥ) |
| ablative | अनृणतायाः (anṛṇatāyāḥ) अनृणतायै² (anṛṇatāyai²) |
अनृणताभ्याम् (anṛṇatābhyām) | अनृणताभ्यः (anṛṇatābhyaḥ) |
| genitive | अनृणतायाः (anṛṇatāyāḥ) अनृणतायै² (anṛṇatāyai²) |
अनृणतयोः (anṛṇatayoḥ) | अनृणतानाम् (anṛṇatānām) |
| locative | अनृणतायाम् (anṛṇatāyām) | अनृणतयोः (anṛṇatayoḥ) | अनृणतासु (anṛṇatāsu) |
| vocative | अनृणते (anṛṇate) | अनृणते (anṛṇate) | अनृणताः (anṛṇatāḥ) |
- ¹Vedic
- ²Brāhmaṇas
References
- Monier Williams (1899) “अनृणता”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 42.
- Apte, Vaman Shivram (1890) “अनृणता”, in The practical Sanskrit-English dictionary, Poona: Prasad Prakashan, page 115
- Hellwig, Oliver (2010–2025) “anṛṇatā”, in DCS - The Digital Corpus of Sanskrit, Berlin, Germany.