अन्तरिक्ष
Hindi
Pronunciation
- (Delhi) IPA(key): /ən.t̪ə.ɾɪkʂ/, [ɐ̃n̪.t̪ɐ.ɾɪkʃ]
Noun
अन्तरिक्ष • (antarikṣ) m
- alternative spelling of अंतरिक्ष (antrikṣ)
Declension
| singular | plural | |
|---|---|---|
| direct | अन्तरिक्ष antarikṣ |
अन्तरिक्ष antarikṣ |
| oblique | अन्तरिक्ष antarikṣ |
अन्तरिक्षों antarikṣõ |
| vocative | अन्तरिक्ष antarikṣ |
अन्तरिक्षो antarikṣo |
Sanskrit
Alternative scripts
Alternative scripts
- অন্তৰিক্ষ (Assamese script)
- ᬅᬦ᭄ᬢᬭᬶᬓ᭄ᬱ (Balinese script)
- অন্তরিক্ষ (Bengali script)
- 𑰀𑰡𑰿𑰝𑰨𑰰𑰎𑰿𑰬 (Bhaiksuki script)
- 𑀅𑀦𑁆𑀢𑀭𑀺𑀓𑁆𑀱 (Brahmi script)
- အန္တရိက္ၑ (Burmese script)
- અન્તરિક્ષ (Gujarati script)
- ਅਨ੍ਤਰਿਕ੍ਸ਼ (Gurmukhi script)
- 𑌅𑌨𑍍𑌤𑌰𑌿𑌕𑍍𑌷 (Grantha script)
- ꦄꦤ꧀ꦠꦫꦶꦏ꧀ꦰ (Javanese script)
- 𑂃𑂢𑂹𑂞𑂩𑂱𑂍𑂹𑂭 (Kaithi script)
- ಅನ್ತರಿಕ್ಷ (Kannada script)
- អន្តរិក្ឞ (Khmer script)
- ອນ຺ຕຣິກ຺ຩ (Lao script)
- അന്തരിക്ഷ (Malayalam script)
- ᠠᠨᢠᠠᡵᡳᡬᢢᠠ (Manchu script)
- 𑘀𑘡𑘿𑘝𑘨𑘱𑘎𑘿𑘬 (Modi script)
- ᠠᠨᢐᠠᠷᠢᢉᢔᠠ᠋ (Mongolian script)
- 𑦠𑧁𑧠𑦽𑧈𑧒𑦮𑧠𑧌 (Nandinagari script)
- 𑐀𑐣𑑂𑐟𑐬𑐶𑐎𑑂𑐲 (Newa script)
- ଅନ୍ତରିକ୍ଷ (Odia script)
- ꢂꢥ꣄ꢡꢬꢶꢒ꣄ꢰ (Saurashtra script)
- 𑆃𑆤𑇀𑆠𑆫𑆴𑆑𑇀𑆰 (Sharada script)
- 𑖀𑖡𑖿𑖝𑖨𑖰𑖎𑖿𑖬 (Siddham script)
- අන්තරික්ෂ (Sinhalese script)
- 𑩐𑩯 𑪙𑩫𑩼𑩑𑩜 𑪙𑪀 (Soyombo script)
- 𑚀𑚝𑚶𑚙𑚤𑚮𑚊𑚶 (Takri script)
- அந்தரிக்ஷ (Tamil script)
- అన్తరిక్ష (Telugu script)
- อนฺตริกฺษ (Thai script)
- ཨ་ནྟ་རི་ཀྵ (Tibetan script)
- 𑒁𑒢𑓂𑒞𑒩𑒱𑒏𑓂𑒭 (Tirhuta script)
- 𑨀𑨝𑩇𑨙𑨫𑨁𑨋𑩇𑨯 (Zanabazar Square script)
Etymology
The first part consists of अन्तर् (antár, “between”), or possibly an alternative form *अन्तरि (antári). The origin of the second part is disputed, suggestions are: क्षि (kṣi, “to dwell”), क्षम् (kṣám, “earth”) and ईक्ष् (īkṣ, “to see”).
Pronunciation
- (Vedic) IPA(key): /ɐn.tɐ́.ɾik.ʂɐ/
- (Classical Sanskrit) IPA(key): /ɐn̪.t̪ɐ.ɾik.ʂɐ/
Noun
अन्तरिक्ष • (antárikṣa) stem, n
- the midspace, between earth and heaven
- sky, the heavens
- Synonym: आकाश (ā́kāśa)
- (New Sanskrit) space; outer space
Declension
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | अन्तरिक्षम् (antárikṣam) | अन्तरिक्षे (antárikṣe) | अन्तरिक्षाणि (antárikṣāṇi) अन्तरिक्षा¹ (antárikṣā¹) |
| accusative | अन्तरिक्षम् (antárikṣam) | अन्तरिक्षे (antárikṣe) | अन्तरिक्षाणि (antárikṣāṇi) अन्तरिक्षा¹ (antárikṣā¹) |
| instrumental | अन्तरिक्षेण (antárikṣeṇa) | अन्तरिक्षाभ्याम् (antárikṣābhyām) | अन्तरिक्षैः (antárikṣaiḥ) अन्तरिक्षेभिः¹ (antárikṣebhiḥ¹) |
| dative | अन्तरिक्षाय (antárikṣāya) | अन्तरिक्षाभ्याम् (antárikṣābhyām) | अन्तरिक्षेभ्यः (antárikṣebhyaḥ) |
| ablative | अन्तरिक्षात् (antárikṣāt) | अन्तरिक्षाभ्याम् (antárikṣābhyām) | अन्तरिक्षेभ्यः (antárikṣebhyaḥ) |
| genitive | अन्तरिक्षस्य (antárikṣasya) | अन्तरिक्षयोः (antárikṣayoḥ) | अन्तरिक्षाणाम् (antárikṣāṇām) |
| locative | अन्तरिक्षे (antárikṣe) | अन्तरिक्षयोः (antárikṣayoḥ) | अन्तरिक्षेषु (antárikṣeṣu) |
| vocative | अन्तरिक्ष (ántarikṣa) | अन्तरिक्षे (ántarikṣe) | अन्तरिक्षाणि (ántarikṣāṇi) अन्तरिक्षा¹ (ántarikṣā¹) |
- ¹Vedic
References
- Monier Williams (1899) “अन्तरिक्ष”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 44, column 1.
- Mayrhofer, Manfred (1992) “antárikṣa-”, in Etymologisches Wörterbuch des Altindoarischen [Etymological Dictionary of Old Indo-Aryan][1] (in German), volume 1, Heidelberg: Carl Winter Universitätsverlag, pages 77-78
- Dunkel, George E. (2014) Lexikon der indogermanischen Partikeln und Pronominalstämme [Lexicon of Indo-European Particles and Pronominal Stems] (in German), volume 2: Lexikon, Heidelberg: Universitätsverlag Winter, →ISBN, page 238