आमनस्
Sanskrit
Alternative scripts
Alternative scripts
- আমনস্ (Assamese script)
- ᬆᬫᬦᬲ᭄ (Balinese script)
- আমনস্ (Bengali script)
- 𑰁𑰦𑰡𑰭𑰿 (Bhaiksuki script)
- 𑀆𑀫𑀦𑀲𑁆 (Brahmi script)
- အာမနသ် (Burmese script)
- આમનસ્ (Gujarati script)
- ਆਮਨਸ੍ (Gurmukhi script)
- 𑌆𑌮𑌨𑌸𑍍 (Grantha script)
- ꦄꦴꦩꦤꦱ꧀ (Javanese script)
- 𑂄𑂧𑂢𑂮𑂹 (Kaithi script)
- ಆಮನಸ್ (Kannada script)
- អាមនស៑ (Khmer script)
- ອາມນສ຺ (Lao script)
- ആമനസ് (Malayalam script)
- ᠠ᠊ᠠᠮᠠᠨᠠᠰ᠌ (Manchu script)
- 𑘁𑘦𑘡𑘭𑘿 (Modi script)
- ᠠᢗᠮᠠᠨᠠᠰ (Mongolian script)
- 𑦡𑧆𑧁𑧍𑧠 (Nandinagari script)
- 𑐁𑐩𑐣𑐳𑑂 (Newa script)
- ଆମନସ୍ (Odia script)
- ꢃꢪꢥꢱ꣄ (Saurashtra script)
- 𑆄𑆩𑆤𑆱𑇀 (Sharada script)
- 𑖁𑖦𑖡𑖭𑖿 (Siddham script)
- ආමනස් (Sinhalese script)
- 𑩐𑩛𑩴𑩯𑪁 𑪙 (Soyombo script)
- 𑚁𑚢𑚝𑚨𑚶 (Takri script)
- ஆமநஸ் (Tamil script)
- ఆమనస్ (Telugu script)
- อามนสฺ (Thai script)
- ཨཱ་མ་ན་ས྄ (Tibetan script)
- 𑒂𑒧𑒢𑒮𑓂 (Tirhuta script)
- 𑨀𑨊𑨢𑨝𑨰𑨴 (Zanabazar Square script)
Etymology
Etymology tree
From आ- (ā-, “towards, near”) + मनस् (manas, “mind”).
Pronunciation
- (Vedic) IPA(key): /ɑ́ː.mɐ.nɐs/
- (Classical Sanskrit) IPA(key): /ɑː.mɐ.n̪ɐs̪/
Adjective
आमनस् • (ā́manas) stem
- well-inclined, favourable, friendly
- c. 1200 BCE – 1000 BCE, Atharvaveda 2.36.6:
- आक्रन्दय धनपते वरम् आमनसं कृणु ।
सर्वं प्रदक्षिणं कृणु यो वरः प्रतिकाम्यः ॥- ākrandaya dhanapate varam āmanasaṃ kṛṇu.
sarvaṃ pradakṣiṇaṃ kṛṇu yo varaḥ pratikāmyaḥ. - Call out to him, O Lord of Wealth! Make the lover well-inclined.
Beseat each on your right who is a desirable lover.
- ākrandaya dhanapate varam āmanasaṃ kṛṇu.
- आक्रन्दय धनपते वरम् आमनसं कृणु ।
Declension
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | आमनाः (ā́manāḥ) | आमनसौ (ā́manasau) आमनसा¹ (ā́manasā¹) |
आमनसः (ā́manasaḥ) आमनाः¹ (ā́manāḥ¹) |
| accusative | आमनसम् (ā́manasam) आमनाम्¹ (ā́manām¹) |
आमनसौ (ā́manasau) आमनसा¹ (ā́manasā¹) |
आमनसः (ā́manasaḥ) आमनाः¹ (ā́manāḥ¹) |
| instrumental | आमनसा (ā́manasā) | आमनोभ्याम् (ā́manobhyām) | आमनोभिः (ā́manobhiḥ) |
| dative | आमनसे (ā́manase) | आमनोभ्याम् (ā́manobhyām) | आमनोभ्यः (ā́manobhyaḥ) |
| ablative | आमनसः (ā́manasaḥ) | आमनोभ्याम् (ā́manobhyām) | आमनोभ्यः (ā́manobhyaḥ) |
| genitive | आमनसः (ā́manasaḥ) | आमनसोः (ā́manasoḥ) | आमनसाम् (ā́manasām) |
| locative | आमनसि (ā́manasi) | आमनसोः (ā́manasoḥ) | आमनःसु (ā́manaḥsu) |
| vocative | आमनः (ā́manaḥ) | आमनसौ (ā́manasau) आमनसा¹ (ā́manasā¹) |
आमनसः (ā́manasaḥ) आमनाः¹ (ā́manāḥ¹) |
- ¹Vedic
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | आमनाः (ā́manāḥ) | आमनसौ (ā́manasau) आमनसा¹ (ā́manasā¹) |
आमनसः (ā́manasaḥ) आमनाः¹ (ā́manāḥ¹) |
| accusative | आमनसम् (ā́manasam) आमनाम्¹ (ā́manām¹) |
आमनसौ (ā́manasau) आमनसा¹ (ā́manasā¹) |
आमनसः (ā́manasaḥ) आमनाः¹ (ā́manāḥ¹) |
| instrumental | आमनसा (ā́manasā) | आमनोभ्याम् (ā́manobhyām) | आमनोभिः (ā́manobhiḥ) |
| dative | आमनसे (ā́manase) | आमनोभ्याम् (ā́manobhyām) | आमनोभ्यः (ā́manobhyaḥ) |
| ablative | आमनसः (ā́manasaḥ) | आमनोभ्याम् (ā́manobhyām) | आमनोभ्यः (ā́manobhyaḥ) |
| genitive | आमनसः (ā́manasaḥ) | आमनसोः (ā́manasoḥ) | आमनसाम् (ā́manasām) |
| locative | आमनसि (ā́manasi) | आमनसोः (ā́manasoḥ) | आमनःसु (ā́manaḥsu) |
| vocative | आमनः (ā́manaḥ) | आमनसौ (ā́manasau) आमनसा¹ (ā́manasā¹) |
आमनसः (ā́manasaḥ) आमनाः¹ (ā́manāḥ¹) |
- ¹Vedic
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | आमनः (ā́manaḥ) | आमनसी (ā́manasī) | आमनांसि (ā́manāṃsi) |
| accusative | आमनः (ā́manaḥ) | आमनसी (ā́manasī) | आमनांसि (ā́manāṃsi) |
| instrumental | आमनसा (ā́manasā) | आमनोभ्याम् (ā́manobhyām) | आमनोभिः (ā́manobhiḥ) |
| dative | आमनसे (ā́manase) | आमनोभ्याम् (ā́manobhyām) | आमनोभ्यः (ā́manobhyaḥ) |
| ablative | आमनसः (ā́manasaḥ) | आमनोभ्याम् (ā́manobhyām) | आमनोभ्यः (ā́manobhyaḥ) |
| genitive | आमनसः (ā́manasaḥ) | आमनसोः (ā́manasoḥ) | आमनसाम् (ā́manasām) |
| locative | आमनसि (ā́manasi) | आमनसोः (ā́manasoḥ) | आमनःसु (ā́manaḥsu) |
| vocative | आमनः (ā́manaḥ) | आमनसी (ā́manasī) | आमनांसि (ā́manāṃsi) |
References
- Monier Williams (1899) “आमनस्”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 146.
- Hellwig, Oliver (2010–2025) “āmanas”, in DCS - The Digital Corpus of Sanskrit, Berlin, Germany.