कृत्य

Hindi

Etymology

Pronunciation

(Delhi) IPA^(key): /kɾɪt̪.jᵊ/
Rhymes: -ɪt̪jᵊ

Noun

कृत्य • (kŕtya) m

Declension

Declension of *कृत्य* (masc cons-stem)
	singular	plural
direct	कृत्य kŕtya	कृत्य kŕtya
oblique	कृत्य kŕtya	कृत्यों kŕtyõ
vocative	कृत्य kŕtya	कृत्यो kŕtyo

Sanskrit

Alternative scripts

কৃত্য (Assamese script)
ᬓᬺᬢ᭄ᬬ (Balinese script)
কৃত্য (Bengali script)
𑰎𑰴𑰝𑰿𑰧 (Bhaiksuki script)
𑀓𑀾𑀢𑁆𑀬 (Brahmi script)
ကၖတျ (Burmese script)
કૃત્ય (Gujarati script)
ਕ੍ਰਤ੍ਯ (Gurmukhi script)
𑌕𑍃𑌤𑍍𑌯 (Grantha script)
ꦏꦽꦠꦾ (Javanese script)
𑂍𑃂𑂞𑂹𑂨 (Kaithi script)
ಕೃತ್ಯ (Kannada script)
ក្ឫត្យ (Khmer script)
ກ຺ຣິຕ຺ຍ (Lao script)
കൃത്യ (Malayalam script)
ᡬᡵᡳᢠᠶᠠ (Manchu script)
𑘎𑘵𑘝𑘿𑘧 (Modi script)
ᢉᠷᠢᢐᠶ᠎ᠠ (Mongolian script)
𑦮𑧖𑦽𑧠𑧇 (Nandinagari script)
𑐎𑐺𑐟𑑂𑐫 (Newa script)
କୃତ୍ଯ (Odia script)
ꢒꢺꢡ꣄ꢫ (Saurashtra script)
𑆑𑆸𑆠𑇀𑆪 (Sharada script)
𑖎𑖴𑖝𑖿𑖧 (Siddham script)
කෘත්‍ය (Sinhalese script)
𑩜𑩙𑩫 𑪙𑩻 (Soyombo script)
𑚊𑚙𑚶𑚣 (Takri script)
க்ரித்ய (Tamil script)
కృత్య (Telugu script)
กฺฤตฺย (Thai script)
ཀྲྀ་ཏྱ (Tibetan script)
𑒏𑒵𑒞𑓂𑒨 (Tirhuta script)
𑨋𑨼𑨉𑨙𑩇𑨪 (Zanabazar Square script)

Etymology

Etymology tree

Proto-Indo-European *kʷer-

Sanskrit कृ (kṛ)

Proto-Indo-European *-yós

Sanskrit -य (-ya)

Sanskrit कृत्य (kṛtya)

From the root कृ (kṛ, “to do”) with the suffix -त्य (-tya, gerundive-former).

Pronunciation

(Vedic) IPA^(key): /kŕ̩t.jɐ/
(Classical Sanskrit) IPA^(key): /kr̩t̪.jɐ/

Adjective

कृत्य • (kṛ́tya) stem

‘to be done or performed’
practicable, feasible
right, proper to be done
one who may be seduced from allegiance or alliance, who may be bribed or hired (as an assassin)
(medicine) to be treated or attended with

Declension

Masculine a-stem declension of कृत्य
	singular	dual	plural
nominative	कृत्यः (kṛ́tyaḥ)	कृत्यौ (kṛ́tyau) कृत्या¹ (kṛ́tyā¹)	कृत्याः (kṛ́tyāḥ) कृत्यासः¹ (kṛ́tyāsaḥ¹)
accusative	कृत्यम् (kṛ́tyam)	कृत्यौ (kṛ́tyau) कृत्या¹ (kṛ́tyā¹)	कृत्यान् (kṛ́tyān)
instrumental	कृत्येन (kṛ́tyena)	कृत्याभ्याम् (kṛ́tyābhyām)	कृत्यैः (kṛ́tyaiḥ) कृत्येभिः¹ (kṛ́tyebhiḥ¹)
dative	कृत्याय (kṛ́tyāya)	कृत्याभ्याम् (kṛ́tyābhyām)	कृत्येभ्यः (kṛ́tyebhyaḥ)
ablative	कृत्यात् (kṛ́tyāt)	कृत्याभ्याम् (kṛ́tyābhyām)	कृत्येभ्यः (kṛ́tyebhyaḥ)
genitive	कृत्यस्य (kṛ́tyasya)	कृत्ययोः (kṛ́tyayoḥ)	कृत्यानाम् (kṛ́tyānām)
locative	कृत्ये (kṛ́tye)	कृत्ययोः (kṛ́tyayoḥ)	कृत्येषु (kṛ́tyeṣu)
vocative	कृत्य (kṛ́tya)	कृत्यौ (kṛ́tyau) कृत्या¹ (kṛ́tyā¹)	कृत्याः (kṛ́tyāḥ) कृत्यासः¹ (kṛ́tyāsaḥ¹)

¹Vedic

Feminine ā-stem declension of कृत्या
	singular	dual	plural
nominative	कृत्या (kṛ́tyā)	कृत्ये (kṛ́tye)	कृत्याः (kṛ́tyāḥ)
accusative	कृत्याम् (kṛ́tyām)	कृत्ये (kṛ́tye)	कृत्याः (kṛ́tyāḥ)
instrumental	कृत्यया (kṛ́tyayā) कृत्या¹ (kṛ́tyā¹)	कृत्याभ्याम् (kṛ́tyābhyām)	कृत्याभिः (kṛ́tyābhiḥ)
dative	कृत्यायै (kṛ́tyāyai)	कृत्याभ्याम् (kṛ́tyābhyām)	कृत्याभ्यः (kṛ́tyābhyaḥ)
ablative	कृत्यायाः (kṛ́tyāyāḥ) कृत्यायै² (kṛ́tyāyai²)	कृत्याभ्याम् (kṛ́tyābhyām)	कृत्याभ्यः (kṛ́tyābhyaḥ)
genitive	कृत्यायाः (kṛ́tyāyāḥ) कृत्यायै² (kṛ́tyāyai²)	कृत्ययोः (kṛ́tyayoḥ)	कृत्यानाम् (kṛ́tyānām)
locative	कृत्यायाम् (kṛ́tyāyām)	कृत्ययोः (kṛ́tyayoḥ)	कृत्यासु (kṛ́tyāsu)
vocative	कृत्ये (kṛ́tye)	कृत्ये (kṛ́tye)	कृत्याः (kṛ́tyāḥ)

¹Vedic
²Brāhmaṇas

Neuter a-stem declension of कृत्य
	singular	dual	plural
nominative	कृत्यम् (kṛ́tyam)	कृत्ये (kṛ́tye)	कृत्यानि (kṛ́tyāni) कृत्या¹ (kṛ́tyā¹)
accusative	कृत्यम् (kṛ́tyam)	कृत्ये (kṛ́tye)	कृत्यानि (kṛ́tyāni) कृत्या¹ (kṛ́tyā¹)
instrumental	कृत्येन (kṛ́tyena)	कृत्याभ्याम् (kṛ́tyābhyām)	कृत्यैः (kṛ́tyaiḥ) कृत्येभिः¹ (kṛ́tyebhiḥ¹)
dative	कृत्याय (kṛ́tyāya)	कृत्याभ्याम् (kṛ́tyābhyām)	कृत्येभ्यः (kṛ́tyebhyaḥ)
ablative	कृत्यात् (kṛ́tyāt)	कृत्याभ्याम् (kṛ́tyābhyām)	कृत्येभ्यः (kṛ́tyebhyaḥ)
genitive	कृत्यस्य (kṛ́tyasya)	कृत्ययोः (kṛ́tyayoḥ)	कृत्यानाम् (kṛ́tyānām)
locative	कृत्ये (kṛ́tye)	कृत्ययोः (kṛ́tyayoḥ)	कृत्येषु (kṛ́tyeṣu)
vocative	कृत्य (kṛ́tya)	कृत्ये (kṛ́tye)	कृत्यानि (kṛ́tyāni) कृत्या¹ (kṛ́tyā¹)

¹Vedic

Noun

कृत्य • (kṛ́tya) stem, m

(scil. प्रत्यय) the class of affixes forming the future. (as तव्य, अनीय, य, एलिम, etc.)
a kind of evil spirit (named either with or without the addition of यक्ष, मानुष, असुर, etc.). (perhaps v.l. for °त्या below)

Declension

Masculine a-stem declension of कृत्य
	singular	dual	plural
nominative	कृत्यः (kṛ́tyaḥ)	कृत्यौ (kṛ́tyau) कृत्या¹ (kṛ́tyā¹)	कृत्याः (kṛ́tyāḥ) कृत्यासः¹ (kṛ́tyāsaḥ¹)
accusative	कृत्यम् (kṛ́tyam)	कृत्यौ (kṛ́tyau) कृत्या¹ (kṛ́tyā¹)	कृत्यान् (kṛ́tyān)
instrumental	कृत्येन (kṛ́tyena)	कृत्याभ्याम् (kṛ́tyābhyām)	कृत्यैः (kṛ́tyaiḥ) कृत्येभिः¹ (kṛ́tyebhiḥ¹)
dative	कृत्याय (kṛ́tyāya)	कृत्याभ्याम् (kṛ́tyābhyām)	कृत्येभ्यः (kṛ́tyebhyaḥ)
ablative	कृत्यात् (kṛ́tyāt)	कृत्याभ्याम् (kṛ́tyābhyām)	कृत्येभ्यः (kṛ́tyebhyaḥ)
genitive	कृत्यस्य (kṛ́tyasya)	कृत्ययोः (kṛ́tyayoḥ)	कृत्यानाम् (kṛ́tyānām)
locative	कृत्ये (kṛ́tye)	कृत्ययोः (kṛ́tyayoḥ)	कृत्येषु (kṛ́tyeṣu)
vocative	कृत्य (kṛ́tya)	कृत्यौ (kṛ́tyau) कृत्या¹ (kṛ́tyā¹)	कृत्याः (kṛ́tyāḥ) कृत्यासः¹ (kṛ́tyāsaḥ¹)

¹Vedic

Noun

कृत्य • (kṛ́tya) stem, n

what ought to be done, what is proper or fit, duty, office
action, business, performance, service
purpose, end, object, motive, cause

Declension

Neuter a-stem declension of कृत्य
	singular	dual	plural
nominative	कृत्यम् (kṛ́tyam)	कृत्ये (kṛ́tye)	कृत्यानि (kṛ́tyāni) कृत्या¹ (kṛ́tyā¹)
accusative	कृत्यम् (kṛ́tyam)	कृत्ये (kṛ́tye)	कृत्यानि (kṛ́tyāni) कृत्या¹ (kṛ́tyā¹)
instrumental	कृत्येन (kṛ́tyena)	कृत्याभ्याम् (kṛ́tyābhyām)	कृत्यैः (kṛ́tyaiḥ) कृत्येभिः¹ (kṛ́tyebhiḥ¹)
dative	कृत्याय (kṛ́tyāya)	कृत्याभ्याम् (kṛ́tyābhyām)	कृत्येभ्यः (kṛ́tyebhyaḥ)
ablative	कृत्यात् (kṛ́tyāt)	कृत्याभ्याम् (kṛ́tyābhyām)	कृत्येभ्यः (kṛ́tyebhyaḥ)
genitive	कृत्यस्य (kṛ́tyasya)	कृत्ययोः (kṛ́tyayoḥ)	कृत्यानाम् (kṛ́tyānām)
locative	कृत्ये (kṛ́tye)	कृत्ययोः (kṛ́tyayoḥ)	कृत्येषु (kṛ́tyeṣu)
vocative	कृत्य (kṛ́tya)	कृत्ये (kṛ́tye)	कृत्यानि (kṛ́tyāni) कृत्या¹ (kṛ́tyā¹)

¹Vedic

Descendants

Hindi: कृत्य (kŕtya)
Marathi: कृत्य (krutya)
Pali: kicca
- Burmese: ကိစ္စ (kicca.)
→ Tamil: கிருதி (kiruti)
Telugu: కృత్యము (kr̥tyamu)
→ Tocharian B: āhāra-krtya

References

Monier Williams (1899) “कृत्य”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 303/3.