गोधायस्
Sanskrit
Alternative scripts
Alternative scripts
- গোধায়স্ (Assamese script)
- ᬕᭀᬥᬵᬬᬲ᭄ (Balinese script)
- গোধায়স্ (Bengali script)
- 𑰐𑰺𑰠𑰯𑰧𑰭𑰿 (Bhaiksuki script)
- 𑀕𑁄𑀥𑀸𑀬𑀲𑁆 (Brahmi script)
- ဂေါဓာယသ် (Burmese script)
- ગોધાયસ્ (Gujarati script)
- ਗੋਧਾਯਸ੍ (Gurmukhi script)
- 𑌗𑍋𑌧𑌾𑌯𑌸𑍍 (Grantha script)
- ꦒꦺꦴꦣꦴꦪꦱ꧀ (Javanese script)
- 𑂏𑂷𑂡𑂰𑂨𑂮𑂹 (Kaithi script)
- ಗೋಧಾಯಸ್ (Kannada script)
- គោធាយស៑ (Khmer script)
- ໂຄຘາຍສ຺ (Lao script)
- ഗോധായസ് (Malayalam script)
- ᡤᠣᢡᠠ᠊ᠠᠶᠠᠰ᠌ (Manchu script)
- 𑘐𑘻𑘠𑘰𑘧𑘭𑘿 (Modi script)
- ᠺᠣᠸᠠᢑᠾᠠᢗᠶ᠋ᠠᠰ (Mongolian script)
- 𑦰𑧜𑧀𑧑𑧇𑧍𑧠 (Nandinagari script)
- 𑐐𑑀𑐢𑐵𑐫𑐳𑑂 (Newa script)
- ଗୋଧାଯସ୍ (Odia script)
- ꢔꣂꢤꢵꢫꢱ꣄ (Saurashtra script)
- 𑆓𑆾𑆣𑆳𑆪𑆱𑇀 (Sharada script)
- 𑖐𑖺𑖠𑖯𑖧𑖭𑖿 (Siddham script)
- ගොධායස් (Sinhalese script)
- 𑩞𑩕𑩮𑩛𑩻𑪁 𑪙 (Soyombo script)
- 𑚌𑚴𑚜𑚭𑚣𑚨𑚶 (Takri script)
- கே³ாத⁴ாயஸ் (Tamil script)
- గోధాయస్ (Telugu script)
- โคธายสฺ (Thai script)
- གོ་དྷཱ་ཡ་ས྄ (Tibetan script)
- 𑒑𑒼𑒡𑒰𑒨𑒮𑓂 (Tirhuta script)
- 𑨍𑨆𑨜𑨊𑨪𑨰𑨴 (Zanabazar Square script)
Etymology
Etymology tree
From Proto-Indo-Iranian *gáw-dʰaHyas (“fostering cows, nourishing cows”), from Proto-Indo-European *dʰeh₁(y)- (“to suckle, to nurse, to nourish”). Synchronically analysable as गो (go, “cow”) + धायस् (dhāyas, “fostering, nurturing”). Cognate with Avestan 𐬔𐬀𐬊𐬛𐬁𐬌𐬌𐬀𐬵 (gaodāiiah, “nourishing cows”).
Pronunciation
- (Vedic) IPA(key): /ɡɐ́w.dʱɑː.jɐs/
- (Classical Sanskrit) IPA(key): /ɡoː.d̪ʱɑː.jɐs̪/
Adjective
गोधायस् • (gódhāyas) stem
- keeping cows, nourishing or sustaining cows
- c. 1500 BCE – 1000 BCE, Ṛgveda 10.67.7:
- स ईं॑ स॒त्येभिः॒ सखि॑भिः शु॒चद्भि॒र् गोधा॑यसं॒ वि ध॑न॒सैर् अ॑दर्दः ।
ब्रह्म॑ण॒स्पति॒र् वृष॑भिर् व॒राहै॑र् घ॒र्मस्वे॑देभि॒र् द्रवि॑णं॒ व्या॑नट् ॥- sá īṃ satyébhiḥ sákhibhiḥ śucádbhir gódhāyasaṃ ví dhanasaír adardaḥ.
bráhmaṇaspátir vṛ́ṣabhir varā́hair gharmásvedebhir dráviṇaṃ vyā̀naṭ. - He with bright faithful Friends, winners of treasures, hath rent the keeper of the cows asunder.
Brahmaṇaspati with wild boars strong and mighty, sweating with heat, hath gained a rich possession.
- sá īṃ satyébhiḥ sákhibhiḥ śucádbhir gódhāyasaṃ ví dhanasaír adardaḥ.
- स ईं॑ स॒त्येभिः॒ सखि॑भिः शु॒चद्भि॒र् गोधा॑यसं॒ वि ध॑न॒सैर् अ॑दर्दः ।
Declension
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | गोधायाः (gódhāyāḥ) | गोधायसौ (gódhāyasau) गोधायसा¹ (gódhāyasā¹) |
गोधायसः (gódhāyasaḥ) गोधायाः¹ (gódhāyāḥ¹) |
| accusative | गोधायसम् (gódhāyasam) गोधायाम्¹ (gódhāyām¹) |
गोधायसौ (gódhāyasau) गोधायसा¹ (gódhāyasā¹) |
गोधायसः (gódhāyasaḥ) गोधायाः¹ (gódhāyāḥ¹) |
| instrumental | गोधायसा (gódhāyasā) | गोधायोभ्याम् (gódhāyobhyām) | गोधायोभिः (gódhāyobhiḥ) |
| dative | गोधायसे (gódhāyase) | गोधायोभ्याम् (gódhāyobhyām) | गोधायोभ्यः (gódhāyobhyaḥ) |
| ablative | गोधायसः (gódhāyasaḥ) | गोधायोभ्याम् (gódhāyobhyām) | गोधायोभ्यः (gódhāyobhyaḥ) |
| genitive | गोधायसः (gódhāyasaḥ) | गोधायसोः (gódhāyasoḥ) | गोधायसाम् (gódhāyasām) |
| locative | गोधायसि (gódhāyasi) | गोधायसोः (gódhāyasoḥ) | गोधायःसु (gódhāyaḥsu) |
| vocative | गोधायः (gódhāyaḥ) | गोधायसौ (gódhāyasau) गोधायसा¹ (gódhāyasā¹) |
गोधायसः (gódhāyasaḥ) गोधायाः¹ (gódhāyāḥ¹) |
- ¹Vedic
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | गोधायाः (gódhāyāḥ) | गोधायसौ (gódhāyasau) गोधायसा¹ (gódhāyasā¹) |
गोधायसः (gódhāyasaḥ) गोधायाः¹ (gódhāyāḥ¹) |
| accusative | गोधायसम् (gódhāyasam) गोधायाम्¹ (gódhāyām¹) |
गोधायसौ (gódhāyasau) गोधायसा¹ (gódhāyasā¹) |
गोधायसः (gódhāyasaḥ) गोधायाः¹ (gódhāyāḥ¹) |
| instrumental | गोधायसा (gódhāyasā) | गोधायोभ्याम् (gódhāyobhyām) | गोधायोभिः (gódhāyobhiḥ) |
| dative | गोधायसे (gódhāyase) | गोधायोभ्याम् (gódhāyobhyām) | गोधायोभ्यः (gódhāyobhyaḥ) |
| ablative | गोधायसः (gódhāyasaḥ) | गोधायोभ्याम् (gódhāyobhyām) | गोधायोभ्यः (gódhāyobhyaḥ) |
| genitive | गोधायसः (gódhāyasaḥ) | गोधायसोः (gódhāyasoḥ) | गोधायसाम् (gódhāyasām) |
| locative | गोधायसि (gódhāyasi) | गोधायसोः (gódhāyasoḥ) | गोधायःसु (gódhāyaḥsu) |
| vocative | गोधायः (gódhāyaḥ) | गोधायसौ (gódhāyasau) गोधायसा¹ (gódhāyasā¹) |
गोधायसः (gódhāyasaḥ) गोधायाः¹ (gódhāyāḥ¹) |
- ¹Vedic
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | गोधायः (gódhāyaḥ) | गोधायसी (gódhāyasī) | गोधायांसि (gódhāyāṃsi) |
| accusative | गोधायः (gódhāyaḥ) | गोधायसी (gódhāyasī) | गोधायांसि (gódhāyāṃsi) |
| instrumental | गोधायसा (gódhāyasā) | गोधायोभ्याम् (gódhāyobhyām) | गोधायोभिः (gódhāyobhiḥ) |
| dative | गोधायसे (gódhāyase) | गोधायोभ्याम् (gódhāyobhyām) | गोधायोभ्यः (gódhāyobhyaḥ) |
| ablative | गोधायसः (gódhāyasaḥ) | गोधायोभ्याम् (gódhāyobhyām) | गोधायोभ्यः (gódhāyobhyaḥ) |
| genitive | गोधायसः (gódhāyasaḥ) | गोधायसोः (gódhāyasoḥ) | गोधायसाम् (gódhāyasām) |
| locative | गोधायसि (gódhāyasi) | गोधायसोः (gódhāyasoḥ) | गोधायःसु (gódhāyaḥsu) |
| vocative | गोधायः (gódhāyaḥ) | गोधायसी (gódhāyasī) | गोधायांसि (gódhāyāṃsi) |
References
- Monier Williams (1899) “गोधायस्”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 365, column 1.