प्रत्यय

Hindi

Etymology

Borrowed from Sanskrit प्रत्यय (pratyaya).

Pronunciation

  • (Delhi) IPA(key): /pɾət̪.jəj/, [pɾɐt̪.jɐj]

Noun

प्रत्यय • (pratyaym

  1. credentials, proof
  2. (grammar) suffix
    Antonym: उपसर्ग (upsarg)

Declension

Declension of प्रत्यय (masc cons-stem)
singular plural
direct प्रत्यय
pratyay
प्रत्यय
pratyay
oblique प्रत्यय
pratyay
प्रत्ययों
pratyayõ
vocative प्रत्यय
pratyay
प्रत्ययो
pratyayo

Sanskrit

Alternative scripts

Etymology

प्रति- (prati-, towards) +‎ अय (aya, going), the latter component from (i, to go).

Pronunciation

Noun

प्रत्यय • (pratyaya) stemm

  1. belief, firm conviction, trust, faith, assurance or certainty of
  2. proof, ascertainment
  3. conception, assumption, notion, idea
  4. (Buddhism, Jainism) fundamental notion or idea
  5. consciousness, understanding, intelligence, intellect
  6. analysis, solution, explanation, definition
  7. ground, basis, motive or cause of anything
  8. (Buddhism) a co-operating cause
  9. the concurrent occasion of an event as distinguished from its approximate cause
  10. an ordeal
  11. want, need
  12. fame, notoriety
  13. a subsequent sound or letter
  14. an affix or suffix to roots (forming verbs, substantives, adjectives and all derivatives)
  15. an oath
  16. usage, custom
  17. religious meditation
  18. a dependent or subject
  19. a householder who keeps a sacred fire

Declension

Masculine a-stem declension of प्रत्यय
singular dual plural
nominative प्रत्ययः (pratyayaḥ) प्रत्ययौ (pratyayau)
प्रत्यया¹ (pratyayā¹)
प्रत्ययाः (pratyayāḥ)
प्रत्ययासः¹ (pratyayāsaḥ¹)
accusative प्रत्ययम् (pratyayam) प्रत्ययौ (pratyayau)
प्रत्यया¹ (pratyayā¹)
प्रत्ययान् (pratyayān)
instrumental प्रत्ययेन (pratyayena) प्रत्ययाभ्याम् (pratyayābhyām) प्रत्ययैः (pratyayaiḥ)
प्रत्ययेभिः¹ (pratyayebhiḥ¹)
dative प्रत्ययाय (pratyayāya) प्रत्ययाभ्याम् (pratyayābhyām) प्रत्ययेभ्यः (pratyayebhyaḥ)
ablative प्रत्ययात् (pratyayāt) प्रत्ययाभ्याम् (pratyayābhyām) प्रत्ययेभ्यः (pratyayebhyaḥ)
genitive प्रत्ययस्य (pratyayasya) प्रत्यययोः (pratyayayoḥ) प्रत्ययानाम् (pratyayānām)
locative प्रत्यये (pratyaye) प्रत्यययोः (pratyayayoḥ) प्रत्ययेषु (pratyayeṣu)
vocative प्रत्यय (pratyaya) प्रत्ययौ (pratyayau)
प्रत्यया¹ (pratyayā¹)
प्रत्ययाः (pratyayāḥ)
प्रत्ययासः¹ (pratyayāsaḥ¹)
  • ¹Vedic

References

Further reading

  • Hellwig, Oliver (2010–2025) “pratyaya”, in DCS - The Digital Corpus of Sanskrit, Berlin, Germany.