मूल्य

Hindi

Etymology

Borrowed from Sanskrit मूल्य (mūlya).

Pronunciation

(Delhi) IPA^(key): /muːl.jᵊ/
Rhymes: -uːlj

Noun

मूल्य • (mūlya) m (Urdu spelling مولیہ)

value, worth
Synonyms: अर्थ (arth), क़ीमत (qīmat)

सोने का मूल्य घट गया है।
sone kā mūlya ghaṭ gayā hai.
The value of gold has fallen.
price, cost
Synonym: दाम (dām)

एक प्रति का मूल्य क्या है?
ek prati kā mūlya kyā hai?
What is the price of one copy?

Declension

Declension of *मूल्य* (masc cons-stem)
	singular	plural
direct	मूल्य mūlya	मूल्य mūlya
oblique	मूल्य mūlya	मूल्यों mūlyõ
vocative	मूल्य mūlya	मूल्यो mūlyo

Derived terms

मूल्यहीन (mūlyahīn, “worthless, of no value”)
मूल्यवान् (mūlyavān, “valuable, costly”)

References

Bahri, Hardev (1989) “मूल्य”, in Siksarthi Hindi-Angrejhi Sabdakosa [Learners' Hindi-English Dictionary], Delhi: Rajpal & Sons.
Caturvedi, Mahendra, Bhola Nath Tiwari (1970) “मूल्य”, in A practical Hindi-English dictionary, Delhi: National Publishing House

Sanskrit

Alternative scripts

মূল্য (Assamese script)
ᬫᬹᬮ᭄ᬬ (Balinese script)
মূল্য (Bengali script)
𑰦𑰳𑰩𑰿𑰧 (Bhaiksuki script)
𑀫𑀽𑀮𑁆𑀬 (Brahmi script)
မူလျ (Burmese script)
મૂલ્ય (Gujarati script)
ਮੂਲ੍ਯ (Gurmukhi script)
𑌮𑍂𑌲𑍍𑌯 (Grantha script)
ꦩꦹꦭꦾ (Javanese script)
𑂧𑂴𑂪𑂹𑂨 (Kaithi script)
ಮೂಲ್ಯ (Kannada script)
មូល្យ (Khmer script)
ມູລ຺ຍ (Lao script)
മൂല്യ (Malayalam script)
ᠮᡠᡠᠯᠶᠠ (Manchu script)
𑘦𑘴𑘩𑘿𑘧 (Modi script)
ᠮᠤᠤᠯᠶ᠎ᠠ (Mongolian script)
𑧆𑧕𑧉𑧠𑧇 (Nandinagari script)
𑐩𑐹𑐮𑑂𑐫 (Newa script)
ମୂଲ୍ଯ (Odia script)
ꢪꢹꢭ꣄ꢫ (Saurashtra script)
𑆩𑆷𑆬𑇀𑆪 (Sharada script)
𑖦𑖳𑖩𑖿𑖧 (Siddham script)
මූල්‍ය (Sinhalese script)
𑩴𑩒𑩛𑩽 𑪙𑩻 (Soyombo script)
𑚢𑚱𑚥𑚶𑚣 (Takri script)
மூல்ய (Tamil script)
మూల్య (Telugu script)
มูลฺย (Thai script)
མཱུ་ལྱ (Tibetan script)
𑒧𑒴𑒪𑓂𑒨 (Tirhuta script)
𑨢𑨃𑨊𑨬𑩇𑨪 (Zanabazar Square script)

Adjective

मूल्य • (mūlya)

to be eradicated
beginning at the root
purchasable

Inflection

Masculine a-stem declension of मूल्य
	singular	dual	plural
nominative	मूल्यः (mūlyaḥ)	मूल्यौ (mūlyau)	मूल्याः (mūlyāḥ)
accusative	मूल्यम् (mūlyam)	मूल्यौ (mūlyau)	मूल्यान् (mūlyān)
instrumental	मूल्येन (mūlyena)	मूल्याभ्याम् (mūlyābhyām)	मूल्यैः (mūlyaiḥ)
dative	मूल्याय (mūlyāya)	मूल्याभ्याम् (mūlyābhyām)	मूल्येभ्यः (mūlyebhyaḥ)
ablative	मूल्यात् (mūlyāt)	मूल्याभ्याम् (mūlyābhyām)	मूल्येभ्यः (mūlyebhyaḥ)
genitive	मूल्यस्य (mūlyasya)	मूल्ययोः (mūlyayoḥ)	मूल्यानाम् (mūlyānām)
locative	मूल्ये (mūlye)	मूल्ययोः (mūlyayoḥ)	मूल्येषु (mūlyeṣu)
vocative	मूल्य (mūlya)	मूल्यौ (mūlyau)	मूल्याः (mūlyāḥ)

Feminine ā-stem declension of मूल्य
	singular	dual	plural
nominative	मूल्या (mūlyā)	मूल्ये (mūlye)	मूल्याः (mūlyāḥ)
accusative	मूल्याम् (mūlyām)	मूल्ये (mūlye)	मूल्याः (mūlyāḥ)
instrumental	मूल्यया (mūlyayā)	मूल्याभ्याम् (mūlyābhyām)	मूल्याभिः (mūlyābhiḥ)
dative	मूल्यायै (mūlyāyai)	मूल्याभ्याम् (mūlyābhyām)	मूल्याभ्यः (mūlyābhyaḥ)
ablative	मूल्यायाः (mūlyāyāḥ)	मूल्याभ्याम् (mūlyābhyām)	मूल्याभ्यः (mūlyābhyaḥ)
genitive	मूल्यायाः (mūlyāyāḥ)	मूल्ययोः (mūlyayoḥ)	मूल्यानाम् (mūlyānām)
locative	मूल्यायाम् (mūlyāyām)	मूल्ययोः (mūlyayoḥ)	मूल्यासु (mūlyāsu)
vocative	मूल्ये (mūlye)	मूल्ये (mūlye)	मूल्याः (mūlyāḥ)

Neuter a-stem declension of **मूल्य**
	singular	dual	plural
nominative	मूल्यम् (mūlyam)	मूल्ये (mūlye)	मूल्यानि (mūlyāni)
accusative	मूल्यम् (mūlyam)	मूल्ये (mūlye)	मूल्यानि (mūlyāni)
instrumental	मूल्येन (mūlyena)	मूल्याभ्याम् (mūlyābhyām)	मूल्यैः (mūlyaiḥ)
dative	मूल्याय (mūlyāya)	मूल्याभ्याम् (mūlyābhyām)	मूल्येभ्यः (mūlyebhyaḥ)
ablative	मूल्यात् (mūlyāt)	मूल्याभ्याम् (mūlyābhyām)	मूल्येभ्यः (mūlyebhyaḥ)
genitive	मूल्यस्य (mūlyasya)	मूल्ययोः (mūlyayoḥ)	मूल्यानाम् (mūlyānām)
locative	मूल्ये (mūlye)	मूल्ययोः (mūlyayoḥ)	मूल्येषु (mūlyeṣu)
vocative	मूल्य (mūlya)	मूल्ये (mūlye)	मूल्यानि (mūlyāni)

Noun

मूल्य • (mūlya) stem, n

price, worth, cost
आवश्यकं आसीत्, परन्तु भवान् मूल्यं अधिकं वदति।
āvaśyakaṃ āsīt, parantu bhavān mūlyaṃ adhikaṃ vadati.
I wanted it, but you quote a very high price.
wages, hire, salary
gain
(finance) capital, principal
original value
an article purchased

Inflection

Neuter a-stem declension of **मूल्य**
	singular	dual	plural
nominative	मूल्यम् (mūlyam)	मूल्ये (mūlye)	मूल्यानि (mūlyāni)
accusative	मूल्यम् (mūlyam)	मूल्ये (mūlye)	मूल्यानि (mūlyāni)
instrumental	मूल्येन (mūlyena)	मूल्याभ्याम् (mūlyābhyām)	मूल्यैः (mūlyaiḥ)
dative	मूल्याय (mūlyāya)	मूल्याभ्याम् (mūlyābhyām)	मूल्येभ्यः (mūlyebhyaḥ)
ablative	मूल्यात् (mūlyāt)	मूल्याभ्याम् (mūlyābhyām)	मूल्येभ्यः (mūlyebhyaḥ)
genitive	मूल्यस्य (mūlyasya)	मूल्ययोः (mūlyayoḥ)	मूल्यानाम् (mūlyānām)
locative	मूल्ये (mūlye)	मूल्ययोः (mūlyayoḥ)	मूल्येषु (mūlyeṣu)
vocative	मूल्य (mūlya)	मूल्ये (mūlye)	मूल्यानि (mūlyāni)

Sometime feminine:

Feminine ā-stem declension of मूल्य
	singular	dual	plural
nominative	मूल्या (mūlyā)	मूल्ये (mūlye)	मूल्याः (mūlyāḥ)
accusative	मूल्याम् (mūlyām)	मूल्ये (mūlye)	मूल्याः (mūlyāḥ)
instrumental	मूल्यया (mūlyayā)	मूल्याभ्याम् (mūlyābhyām)	मूल्याभिः (mūlyābhiḥ)
dative	मूल्यायै (mūlyāyai)	मूल्याभ्याम् (mūlyābhyām)	मूल्याभ्यः (mūlyābhyaḥ)
ablative	मूल्यायाः (mūlyāyāḥ)	मूल्याभ्याम् (mūlyābhyām)	मूल्याभ्यः (mūlyābhyaḥ)
genitive	मूल्यायाः (mūlyāyāḥ)	मूल्ययोः (mūlyayoḥ)	मूल्यानाम् (mūlyānām)
locative	मूल्यायाम् (mūlyāyām)	मूल्ययोः (mūlyayoḥ)	मूल्यासु (mūlyāsu)
vocative	मूल्ये (mūlye)	मूल्ये (mūlye)	मूल्याः (mūlyāḥ)

Derived terms

मूल्यक (mūlyaka)
मूल्यकरण (mūlyakaraṇa)
मूल्यत्व (mūlyatva)
मूल्यद्रव्य (mūlyadravya)
मूल्यविवर्जित (mūlyavivarjita)
मूल्याध्याय (mūlyādhyāya)
मूल्याध्यायविवरण (mūlyādhyāyavivaraṇa)

Descendants

Helu Prakrit:
- Sinhalese: මිල (mila)
Magadhi Prakrit:
- Assamese: মোল (mül)
Maharastri Prakrit:
- Konkani: मोल (mōl)
Sauraseni Prakrit: 𑀫𑀼𑀮𑁆𑀮 (mulla)
- Punjabi: ਮੁੱਲ (mulla)
- Western Panjabi: مُلّ (mull)
Urdu: مُوْل (mūl)
- Romani: mol
→ Assamese: মূল্য (muillo)
→ Bengali: মূল্য (mullô)
→ Hindi: मूल्य (mūlya)
→ Malay: mulia
- Indonesian: mulia
→ Nepali: मुल्य (mulya)
→ Old Javanese: mulya → mule
- Javanese: ꦩꦸꦭꦾ (mulya)
- Balinese: mulya → mulé
→ Tamil: மூலியம் (mūliyam)

References

Vaman Shivaram Apte (10 December 2012 (last accessed)) “The Practical Sanskrit-English Dictionary”, in (Please provide the book title or journal name)‎^[1]
Monier Williams (1899) “मूल्य”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 827/1.
Turner, Ralph Lilley (1969–1985) “mūlya”, in A Comparative Dictionary of the Indo-Aryan Languages, London: Oxford University Press