रोषति
Sanskrit
Etymology
Uncertain. Compare Ancient Greek λύσσα (lússa, “rage, fury”).
Pronunciation
- (Vedic) IPA(key): /ɾɐ́w.ʂɐ.ti/
- (Classical Sanskrit) IPA(key): /ɾoː.ʂɐ.t̪i/
Verb
रोषति • (roṣati) third-singular indicative (class 1, type P, root रुष्)
- to be hurt, offended by, take offence
- to be displeased, be disagreeable to
- to be vexed, cross or angry
Conjugation
| Present: रोषति (roṣati), रोषते (roṣate), रुष्यते (ruṣyate) | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Voice | Active | Middle | Passive | ||||||
| Number | Singular | Dual | Plural | Singular | Dual | Plural | Singular | Dual | Plural |
| Indicative Mood | |||||||||
| Third | रोषति roṣati |
रोषतः roṣataḥ |
रोषन्ति roṣanti |
रोषते roṣate |
रोषेते roṣete |
रोषन्ते roṣante |
रुष्यते ruṣyate |
रुष्येते ruṣyete |
रुष्यन्ते ruṣyante |
| Second | रोषसि roṣasi |
रोषथः roṣathaḥ |
रोषथ roṣatha |
रोषसे roṣase |
रोषेथे roṣethe |
रोषध्वे roṣadhve |
रुष्यसे ruṣyase |
रुष्येथे ruṣyethe |
रुष्यध्वे ruṣyadhve |
| First | रोषामि roṣāmi |
रोषावः roṣāvaḥ |
रोषामः roṣāmaḥ |
रोषे roṣe |
रोषावहे roṣāvahe |
रोषामहे roṣāmahe |
रुष्ये ruṣye |
रुष्यावहे ruṣyāvahe |
रुष्यामहे ruṣyāmahe |
| Imperative Mood | |||||||||
| Third | रोषतु roṣatu |
रोषताम् roṣatām |
रोषन्तु roṣantu |
रोषताम् roṣatām |
रोषेताम् roṣetām |
रोषन्ताम् roṣantām |
रुष्यताम् ruṣyatām |
रुष्येताम् ruṣyetām |
रुष्यन्ताम् ruṣyantām |
| Second | रोष roṣa |
रोषतम् roṣatam |
रोषत roṣata |
रोषस्व roṣasva |
रोषेथाम् roṣethām |
रोषध्वम् roṣadhvam |
रुष्यस्व ruṣyasva |
रुष्येथाम् ruṣyethām |
रुष्यध्वम् ruṣyadhvam |
| First | रोषानि roṣāni |
रोषाव roṣāva |
रोषाम roṣāma |
रोषै roṣai |
रोषावहै roṣāvahai |
रोषामहै roṣāmahai |
रुष्यै ruṣyai |
रुष्यावहै ruṣyāvahai |
रुष्यामहै ruṣyāmahai |
| Optative Mood | |||||||||
| Third | रोषेत् roṣet |
रोषेताम् roṣetām |
रोषेयुः roṣeyuḥ |
रोषेत roṣeta |
रोषेयाताम् roṣeyātām |
रोषेरन् roṣeran |
रुष्येत ruṣyeta |
रुष्येयाताम् ruṣyeyātām |
रुष्येरन् ruṣyeran |
| Second | रोषेः roṣeḥ |
रोषेतम् roṣetam |
रोषेत roṣeta |
रोषेथाः roṣethāḥ |
रोषेयाथाम् roṣeyāthām |
रोषेध्वम् roṣedhvam |
रुष्येथाः ruṣyethāḥ |
रुष्येयाथाम् ruṣyeyāthām |
रुष्येध्वम् ruṣyedhvam |
| First | रोषेयम् roṣeyam |
रोषेव roṣeva |
रोषेमः roṣemaḥ |
रोषेय roṣeya |
रोषेवहि roṣevahi |
रोषेमहि roṣemahi |
रुष्येय ruṣyeya |
रुष्येवहि ruṣyevahi |
रुष्येमहि ruṣyemahi |
| Participles | |||||||||
| रोषत् roṣat |
or | रोषन्त् roṣant |
रोषमान roṣamāna |
रुष्यमान ruṣyamāna | |||||
| Imperfect: अरोषत् (aroṣat), अरोषत (aroṣata), अरुष्यत (aruṣyata) | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Voice | Active | Middle | Passive | ||||||
| Number | Singular | Dual | Plural | Singular | Dual | Plural | Singular | Dual | Plural |
| Indicative Mood | |||||||||
| Third | अरोषत् aroṣat |
अरोषताम् aroṣatām |
अरोषन् aroṣan |
अरोषत aroṣata |
अरोषेताम् aroṣetām |
अरोषन्त aroṣanta |
अरुष्यत aruṣyata |
अरुष्येताम् aruṣyetām |
अरुष्यन्त aruṣyanta |
| Second | अरोषः aroṣaḥ |
अरोषतम् aroṣatam |
अरोषत aroṣata |
अरोषथाः aroṣathāḥ |
अरोषेथाम् aroṣethām |
अरोषध्वम् aroṣadhvam |
अरुष्यथाः aruṣyathāḥ |
अरुष्येथाम् aruṣyethām |
अरुष्यध्वम् aruṣyadhvam |
| First | अरोषम् aroṣam |
अरोषाव aroṣāva |
अरोषाम aroṣāma |
अरोषे aroṣe |
अरोषावहि aroṣāvahi |
अरोषामहि aroṣāmahi |
अरुष्ये aruṣye |
अरुष्यावहि aruṣyāvahi |
अरुष्यामहि aruṣyāmahi |
Descendants
References
- Monier Williams (1899) “रोषति”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 0885.
- Arthur Anthony Macdonell (1893) “रोषति”, in A practical Sanskrit dictionary with transliteration, accentuation, and etymological analysis throughout, London: Oxford University Press
- William Dwight Whitney (1885) The Roots, Verb-forms, and Primary Derivatives of the Sanskrit Language, Leipzig: Breitkopf and Härtel, page 143
- Otto Böhtlingk, Richard Schmidt (1879-1928) “रोषति”, in Walter Slaje, Jürgen Hanneder, Paul Molitor, Jörg Ritter, editors, Nachtragswörterbuch des Sanskrit [Dictionary of Sanskrit with supplements] (in German), Halle-Wittenberg: Martin-Luther-Universität, published 2016
- Turner, Ralph Lilley (1969–1985) “roṣati”, in A Comparative Dictionary of the Indo-Aryan Languages, London: Oxford University Press, page 628