सभ्य
Hindi
Etymology
Borrowed from Sanskrit सभ्य (sabhya).
Pronunciation
- (Delhi) IPA(key): /səbʱ.jᵊ/, [sɐbʱ.jᵊ]
Adjective
सभ्य • (sabhya) (indeclinable)
Noun
सभ्य • (sabhya) m
Declension
| singular | plural | |
|---|---|---|
| direct | सभ्य sabhya |
सभ्य sabhya |
| oblique | सभ्य sabhya |
सभ्यों sabhyõ |
| vocative | सभ्य sabhya |
सभ्यो sabhyo |
Sanskrit
Alternative scripts
Alternative scripts
- সভ্য (Assamese script)
- ᬲᬪ᭄ᬬ (Balinese script)
- সভ্য (Bengali script)
- 𑰭𑰥𑰿𑰧 (Bhaiksuki script)
- 𑀲𑀪𑁆𑀬 (Brahmi script)
- သဘျ (Burmese script)
- સભ્ય (Gujarati script)
- ਸਭ੍ਯ (Gurmukhi script)
- 𑌸𑌭𑍍𑌯 (Grantha script)
- ꦱꦨꦾ (Javanese script)
- 𑂮𑂦𑂹𑂨 (Kaithi script)
- ಸಭ್ಯ (Kannada script)
- សភ្យ (Khmer script)
- ສຠ຺ຍ (Lao script)
- സഭ്യ (Malayalam script)
- ᠰᠠᢨᠶᠠ (Manchu script)
- 𑘭𑘥𑘿𑘧 (Modi script)
- ᠰᠠᠪᠾᠶᠠ (Mongolian script)
- 𑧍𑧅𑧠𑧇 (Nandinagari script)
- 𑐳𑐨𑑂𑐫 (Newa script)
- ସଭ୍ଯ (Odia script)
- ꢱꢩ꣄ꢫ (Saurashtra script)
- 𑆱𑆨𑇀𑆪 (Sharada script)
- 𑖭𑖥𑖿𑖧 (Siddham script)
- සභ්ය (Sinhalese script)
- 𑪁𑩳 𑪙𑩻 (Soyombo script)
- 𑚨𑚡𑚶𑚣 (Takri script)
- ஸப்⁴ய (Tamil script)
- సభ్య (Telugu script)
- สภฺย (Thai script)
- ས་བྷྱ (Tibetan script)
- 𑒮𑒦𑓂𑒨 (Tirhuta script)
- 𑨰𑨡𑩇𑨪 (Zanabazar Square script)
Etymology
सभा (sabhā, “assembly, council, society”) + -य (-ya)
Pronunciation
- (Vedic) IPA(key): /sɐbʱ.jɐ/
- (Classical Sanskrit) IPA(key): /s̪ɐbʱ.jɐ/
Adjective
सभ्य • (sabhya) stem
- being in an assembly, meeting room, court
- civilized, well-mannered
- polite, courteous
Declension
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | सभ्यः (sabhyaḥ) | सभ्यौ (sabhyau) सभ्या¹ (sabhyā¹) |
सभ्याः (sabhyāḥ) सभ्यासः¹ (sabhyāsaḥ¹) |
| accusative | सभ्यम् (sabhyam) | सभ्यौ (sabhyau) सभ्या¹ (sabhyā¹) |
सभ्यान् (sabhyān) |
| instrumental | सभ्येन (sabhyena) | सभ्याभ्याम् (sabhyābhyām) | सभ्यैः (sabhyaiḥ) सभ्येभिः¹ (sabhyebhiḥ¹) |
| dative | सभ्याय (sabhyāya) | सभ्याभ्याम् (sabhyābhyām) | सभ्येभ्यः (sabhyebhyaḥ) |
| ablative | सभ्यात् (sabhyāt) | सभ्याभ्याम् (sabhyābhyām) | सभ्येभ्यः (sabhyebhyaḥ) |
| genitive | सभ्यस्य (sabhyasya) | सभ्ययोः (sabhyayoḥ) | सभ्यानाम् (sabhyānām) |
| locative | सभ्ये (sabhye) | सभ्ययोः (sabhyayoḥ) | सभ्येषु (sabhyeṣu) |
| vocative | सभ्य (sabhya) | सभ्यौ (sabhyau) सभ्या¹ (sabhyā¹) |
सभ्याः (sabhyāḥ) सभ्यासः¹ (sabhyāsaḥ¹) |
- ¹Vedic
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | सभ्या (sabhyā) | सभ्ये (sabhye) | सभ्याः (sabhyāḥ) |
| accusative | सभ्याम् (sabhyām) | सभ्ये (sabhye) | सभ्याः (sabhyāḥ) |
| instrumental | सभ्यया (sabhyayā) सभ्या¹ (sabhyā¹) |
सभ्याभ्याम् (sabhyābhyām) | सभ्याभिः (sabhyābhiḥ) |
| dative | सभ्यायै (sabhyāyai) | सभ्याभ्याम् (sabhyābhyām) | सभ्याभ्यः (sabhyābhyaḥ) |
| ablative | सभ्यायाः (sabhyāyāḥ) सभ्यायै² (sabhyāyai²) |
सभ्याभ्याम् (sabhyābhyām) | सभ्याभ्यः (sabhyābhyaḥ) |
| genitive | सभ्यायाः (sabhyāyāḥ) सभ्यायै² (sabhyāyai²) |
सभ्ययोः (sabhyayoḥ) | सभ्यानाम् (sabhyānām) |
| locative | सभ्यायाम् (sabhyāyām) | सभ्ययोः (sabhyayoḥ) | सभ्यासु (sabhyāsu) |
| vocative | सभ्ये (sabhye) | सभ्ये (sabhye) | सभ्याः (sabhyāḥ) |
- ¹Vedic
- ²Brāhmaṇas
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | सभ्यम् (sabhyam) | सभ्ये (sabhye) | सभ्यानि (sabhyāni) सभ्या¹ (sabhyā¹) |
| accusative | सभ्यम् (sabhyam) | सभ्ये (sabhye) | सभ्यानि (sabhyāni) सभ्या¹ (sabhyā¹) |
| instrumental | सभ्येन (sabhyena) | सभ्याभ्याम् (sabhyābhyām) | सभ्यैः (sabhyaiḥ) सभ्येभिः¹ (sabhyebhiḥ¹) |
| dative | सभ्याय (sabhyāya) | सभ्याभ्याम् (sabhyābhyām) | सभ्येभ्यः (sabhyebhyaḥ) |
| ablative | सभ्यात् (sabhyāt) | सभ्याभ्याम् (sabhyābhyām) | सभ्येभ्यः (sabhyebhyaḥ) |
| genitive | सभ्यस्य (sabhyasya) | सभ्ययोः (sabhyayoḥ) | सभ्यानाम् (sabhyānām) |
| locative | सभ्ये (sabhye) | सभ्ययोः (sabhyayoḥ) | सभ्येषु (sabhyeṣu) |
| vocative | सभ्य (sabhya) | सभ्ये (sabhye) | सभ्यानि (sabhyāni) सभ्या¹ (sabhyā¹) |
- ¹Vedic
Derived terms
- सभ्यता (sabhyatā, “the state of being civilized, politeness, courteousness”)
- सभ्यतम (sabhyatama, “very courteous, a very polite person”)
- सभ्यत्व (sabhyatva, “refinement”)
Descendants
- → Punjabi: ਸੱਭਿ (sabbhi) (learned)
Noun
सभ्य • (sabhya) stem, m
- an assistant at an assembly or council, esp. an assessor, judge
- the keeper of a gambling house
- a person of honorable parentage
Declension
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | सभ्यः (sabhyaḥ) | सभ्यौ (sabhyau) सभ्या¹ (sabhyā¹) |
सभ्याः (sabhyāḥ) सभ्यासः¹ (sabhyāsaḥ¹) |
| accusative | सभ्यम् (sabhyam) | सभ्यौ (sabhyau) सभ्या¹ (sabhyā¹) |
सभ्यान् (sabhyān) |
| instrumental | सभ्येन (sabhyena) | सभ्याभ्याम् (sabhyābhyām) | सभ्यैः (sabhyaiḥ) सभ्येभिः¹ (sabhyebhiḥ¹) |
| dative | सभ्याय (sabhyāya) | सभ्याभ्याम् (sabhyābhyām) | सभ्येभ्यः (sabhyebhyaḥ) |
| ablative | सभ्यात् (sabhyāt) | सभ्याभ्याम् (sabhyābhyām) | सभ्येभ्यः (sabhyebhyaḥ) |
| genitive | सभ्यस्य (sabhyasya) | सभ्ययोः (sabhyayoḥ) | सभ्यानाम् (sabhyānām) |
| locative | सभ्ये (sabhye) | सभ्ययोः (sabhyayoḥ) | सभ्येषु (sabhyeṣu) |
| vocative | सभ्य (sabhya) | सभ्यौ (sabhyau) सभ्या¹ (sabhyā¹) |
सभ्याः (sabhyāḥ) सभ्यासः¹ (sabhyāsaḥ¹) |
- ¹Vedic
References
- Monier Williams (1899) “सभ्य”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 1151/3.