มือ
See also: มื้อ
Thai
Etymology
From Proto-Southwestern Tai *mɯːᴬ⁴ (“hand”), from Proto-Tai *mwɯːᴬ (“hand”).[1]
In Southwestern Tai, cognate with Northern Thai ᨾᩨ, Lao ມື (mư̄), Lü ᦙᦹ (mue), Tai Dam ꪣꪳ, Tai Dón ꪝꪳ, Shan မိုဝ်း (múe), Aiton မိုဝ် (müw), Ahom 𑜉𑜢𑜤𑜈𑜫 (müw)
In Central Tai, cognate with Tày mừ.
In Northern Tai, cognate with Zhuang fwngz, Bouyei fengz, Saek มื๊อ.
In other Tai, cognate with Zuojiang Zhuang mwz (see Zhuang mwz)
Possibly cognate with Proto-Austronesian *(qa)lima (“hand”).[2]
Compare Sui myal (“hand”), Proto-Be *məːᴬ², Proto-Hlai *C-mɯː (“hand”) (whence mɯɰ¹~mɯɰ⁴ across the different lects).
Pronunciation
| Orthographic/Phonemic | มือ m ụ̄ ɒ | |
|---|---|---|
| Romanization | Paiboon | mʉʉ |
| Royal Institute | mue | |
| (standard) IPA(key) | /mɯː˧/(R) | |
Noun
มือ • (mʉʉ)
- (anatomy) (classifier ข้าง) hand.
- handlike part of anything: hand, handle, etc.
- (in combination) one who does something with the hand, especially as a profession.
- กลอง
- mʉʉ glɔɔng
- drummer
(literally) drum hand
- กีตาร์
- mʉʉ gii-dtâa
- guitarist
(literally) guitar hand
- ปืน
- mʉʉ bpʉʉn
- gunman (killer armed with a gun)
(literally) gun hand
- มีด
- mʉʉ mîit
- knifer (one who attacks another with a knife)
(literally) knife hand
- ทอ
- mʉʉ tɔɔ
- loom worker (one who weaves cloth with a loom)
(literally) weaving hand
- กลอง
- gambler; better.
- (botany) (ส้ม~) fingered citron, the plant Citrus medica var. sarcodactylis of the family Rutaceae; the fruit of this plant.
Synonyms
- หัตถ์
Derived terms
- กระพุ่มมือ
- กอบมือ
- กำมือ
- กุญแจมือ (gun-jɛɛ-mʉʉ)
- แก้มือ
- ขวามือ
- ข้อมือ (kɔ̂ɔ-mʉʉ)
- ขาดมือ
- ขี้มือ
- ครบมือ
- คู่มือ (kûu-mʉʉ)
- เครื่องมือ (krʉ̂ʉang-mʉʉ)
- ง่ามมือ
- เงื้อมมือ (ngʉ́ʉam-mʉʉ)
- จับมือถือแขน
- จับไม้จับมือ
- เจ้ามือ (jâo-mʉʉ)
- ซ้ายมือ
- เด็กอมมือ
- เต็มมือ
- ถุงมือ (tǔng-mʉʉ)
- น้ำมือ
- ประมือ
- เปลี่ยนมือ
- ฝ่ามือ
- ฝีมือ (fǐi-mʉʉ)
- ฝีไม้ลายมือ
- ฟายมือ
- มือกาว
- มือเก่า
- มือขวา
- มือขึ้น
- มือแข็ง
- มือจับ
- มือดี
- มือตก
- มือต้น
- มือตบ
- มือเติบ (mʉʉ-dtə̀əp)
- มือถือ (mʉʉ-tʉ̌ʉ)
- มือถือสาก ปากถือศีล
- มือที่สาม (mʉʉ-tîi-sǎam)
- มือเที่ยง
- มือบน
- มือบอน
- มือเบา
- มือปลาย
- มือปืน (mʉʉ-bpʉʉn)
- มือเป็นระวิง
- มือเปล่า
- มือผี
- มือมืด
- มือแมว
- มือโม่
- มือไม่ถึง
- มือไม่พาย เอาตีนราน้ำ
- มือไม่พาย เอาเท้าราน้ำ
- มือเย็น
- มือรอง
- มือร้อน
- มือล่าง
- มือลิง
- มือไว
- มือสมัครเล่น (mʉʉ-sà-màk-lên)
- มือสอง
- มือสะอาด
- มือสั้นตีนสั้น
- มือสาม
- มือสี
- มือเสือ
- มือหนัก
- มือหนึ่ง
- มือห่างตีนห่าง
- มือใหม่ (mʉʉ-mài)
- มืออ่อน
- มืออ่อนตีนอ่อน
- มืออาชีพ (mʉʉ-aa-chîip)
- ยื่นมือ
- ร่วมมือ (rûuam-mʉʉ)
- รับมือ (ráp-mʉʉ)
- รามือ
- เร่งมือ
- ลงมือ (long-mʉʉ)
- ล้นมือ
- ลายมือ (laai-mʉʉ)
- เล็บมือ (lép-mʉʉ)
- วางมือ (waang-mʉʉ)
- ว่างมือ
- หน้ามือเป็นหลังมือ
- หมายมั่นปั้นมือ
- หยิบมือ (yìp-mʉʉ)
- หลุดมือ (lùt-mʉʉ)
- หัวแม่มือ (hǔua-mɛ̂ɛ-mʉʉ)
- อยู่มือ
References
- ^ Pittayaporn, Pittayawat (2009) The Phonology of Proto-Tai (Doctoral dissertation)[1], Department of Linguistics, Cornell University , page 324
- ^ Ostapirat, Weera (2005) "Kra-dai and Austronesian: notes on phonological correspondences and vocabulary distribution" In Sagart, Laurent; et al. (eds.) The Peopling of East Asia, London; New York: RoutledgeCurzon, page 122