ပိုး
Burmese
Pronunciation
- IPA(key): /pó/
- Romanization: MLCTS: pui: • ALA-LC: puiʺ • BGN/PCGN: po: • Okell: poù
Etymology 1
Inherited from Old Burmese ပိုဝ်း (puiw), from Proto-Lolo-Burmese *bəw² (“insect, vermin, bug, snake”), from Proto-Sino-Tibetan *N-pu(k) (“insect, snake, vermin, bug”).
Noun
ပိုး • (pui:)
- insect, pest
- germ, microbe
- poisonous snake
- maggot
- silkworm
- silk yarn (fine, soft cloth woven from silk fibers)
- silk cloth
- (slang) obsession, interest
Synonyms
- (insect): အင်းဆက် (ang:hcak)
Derived terms
- ကြံ့ပိုး (kram.pui:)
- ကြံပိုး (krampui:)
- ကြမ်းပိုး (kram:pui:)
- ကွက်နာပိုး (kwaknapui:)
- ချိပ်ပိုး (hkyippui:)
- ချေးပိုးထိုး (hkye:pui:htui:)
- ခွေးလှေးကြမ်းပိုး (hkwe:hle:kram:pui:)
- စပါးအူလျှောက်ပိုး (ca.pa:uhlyaukpui:)
- စားပိုးနင့် (ca:pui:nang.)
- ဆင်ပိုး (hcangpui:)
- ဆစ်ပိုး (hcacpui:)
- ဆန်ပိုး (hcanpui:)
- ဆူးကြမ်းပိုး (hcu:kram:pui:)
- တွင်းပိုး (twang:pui:)
- ဒီပိုး (dipui:)
- နွားချေးပိုး (nwa:hkye:pui:)
- နှံဖြတ်ပိုး (hnamhpratpui:)
- နောက်ပိုးတက် (naukpui:tak)
- ပင်ဖြတ်ပိုး (panghpratpui:)
- ပိုးကျ (pui:kya.)
- ပိုးကောင် (pui:kaung)
- ပိုးကောင်ကြော် (pui:kaungkrau)
- ပိုးချ (pui:hkya.)
- ပိုးချင်းမ (pui:hkyang:ma.)
- ပိုးစပ်ကောင် (pui:capkaung)
- ပိုးစာ (pui:ca)
- ပိုးစား (pui:ca:)
- ပိုးစိမ်းကောင် (pui:cim:kaung)
- ပိုးစုန်းကြူး (pui:cun:kru:)
- ပိုးစေးနှဲ (pui:ce:hnai:)
- ပိုးဇောက်ထိုး (pui:jaukhtui:)
- ပိုးတီ (pui:ti)
- ပိုးတုံးလုံး (pui:tum:lum:)
- ပိုးတောက် (pui:tauk)
- ပိုးတောင့်တဲ (pui:taung.tai:)
- ပိုးတောင်မာ (pui:taungma)
- ပိုးထွေး (pui:htwe:)
- ပိုးထိ (pui:hti.)
- ပိုးထိုး (pui:htui:)
- ပိုးထိုးလောက်ကိုက် (pui:htui:laukkuik)
- ပိုးနံကောင် (pui:namkaung)
- ပိုးနဂါး (pui:na.ga:)
- ပိုးနားသန် (pui:na:san)
- ပိုးပရန် (pui:pa.ran)
- ပိုးဖျင် (pui:hpyang)
- ပိုးဖလံ (pui:hpa.lam)
- ပိုးမည်းတောင်စာ (pui:many:taungca)
- ပိုးမမည် (pui:ma.many)
- ပိုးမျိုးရှစ်ဆယ် (pui:myui:hrachcai)
- ပိုးမြည်မြူး (pui:mranymru:)
- ပိုးမွေးစုတ် (pui:mwe:cut)
- ပိုးရုပ်ဖုံး (pui:ruphpum:)
- ပိုးလောက်လမ်း (pui:lauklam:)
- ပိုးလောင်း (pui:laung:)
- ပိုးလောင်မီး (pui:laungmi:)
- ပိုးသတ်ဆေး (pui:sathce:)
- ပိုးဟပ် (pui:hap)
- ပိုးဟပ်ဖြူ (pui:haphpru)
- ပိုးအရိုးကောင် (pui:a.rui:kaung)
- ပိုးအိမ် (pui:im)
- ပေါင်ပိုးခု (paungpui:hku.)
- ပေါင်ပိုးစမ (paungpui:ca.ma.)
- ပဲပိုးတီ (pai:pui:ti)
- ဖြုတ်စိမ်းပိုး (hprutcim:pui:)
- မျက်နှာပိုးသတ် (myakhnapui:sat)
- မျက်နှာပိုးသေ (myakhnapui:se)
- မြွေပွေးပိုးထိ (mrwe-pwe:pui:hti.)
- ရွက်ဖြတ်ပိုး (rwakhpratpui:)
- ရွက်လိပ်ပိုး (rwaklippui:)
- ရွပိုးထိုး (rwa.pui:htui:)
- ရွှေပိုးကောင် (hrwepui:kaung)
- ရှောက်ဆူးပိုး (hraukhcu:pui:)
- ရေပိုးရေမွှား (repui:rehmwa:)
- ရောဂါပိုး (rau:gapui:)
- လင်ကောင်ပိုးငှက် (langkaungpui:hngak)
- ဝါးပိုး (wa:pui:)
- ဝါးပိုးမျက်ဆန်ကျယ် (wa:pui:myakhcankyai)
- သင်ပေါင်းပိုး (sangpaung:pui:)
- သစ်ကြံပိုး (sackrampui:)
- အင်းဆက်ပိုး (ang:hcakpui:)
- အစေ့ဖောက်ပိုး (a.ce.hpaukpui:)
- အုန်းပိုး (un:pui:)
- အူလျှောက်ပိုး (uhlyaukpui:)
Etymology 2
(This etymology is missing or incomplete. Please add to it, or discuss it at the Etymology scriptorium.)
Noun
ပိုး • (pui:)
Derived terms
- ပိုးကရင် (pui:ka.rang)
Etymology 3
From Proto-Lolo-Burmese *bəw² (“to carry on back”), from Proto-Sino-Tibetan *puʔ (“to carry (on back or shoulders)”). Cognate with Old Chinese 抱 (OC *buːʔ, “to heft, hug”) (STEDT).
Verb
ပိုး • (pui:)
- to carry on the back, carry pickaback, piggyback
- to add on, splice on, tack onto, reinforce
- to court, woo
Derived terms
- ကျိတ်ပိုး (kyitpui:)
- ကျောပိုးအိတ် (kyau:pui:it)
- ကုန်းပိုး (kun:pui:)
- ကုပ်ပိုး (kuppui:)
- စီးပိုး (ci:pui:)
- ဆတက်ထမ်းပိုး (hca.takhtam:pui:)
- ထမ်းပိုး (htam:pui:)
- ထမ်းပိုးကျင့် (htam:pui:kyang.)
- ထမ်းပိုးကျင် (htam:pui:kyang)
- ထမ်းပိုးကျည်း (htam:pui:kyany:)
- ထမ်းပိုးကြိုး (htam:pui:krui:)
- ထမ်းပိုးကောင်း (htam:pui:kaung:)
- ထမ်းပိုးတုံး (htam:pui:tum:)
- ထမ်းပိုးထမ်း (htam:pui:htam:)
- ထမ်းပိုးနပ် (htam:pui:nap)
- ထုပ်ပိုး (htuppui:)
- နှတ်ပိုးတံ (hnatpui:tam)
- နောက်ပိုး (naukpui:)
- နောက်ပိုးကျိုက် (naukpui:kyuik)
- ပံ့ပိုး (pam.pui:)
- ပတ်စာပိုး (patcapui:)
- ပိုးကြေးပန်းကြေး (pui:kre:pan:kre:)
- ပိုးပန်း (pui:pan:)
- ပိုးလွှ (pui:hlwa.)
- လေးပိုး (le:pui:)
- ဝန်ထုပ်ဝန်ပိုး (wanhtup-wanpui:)
- သယ်ပိုး (saipui:)
- အောက်ပိုးကျိုက် (aukpui:kyuik)
Further reading
- “ပိုး” in Myanmar–English Dictionary (Myanmar Language Commission 1993). Searchable online at SEAlang.net.
- Hill, Nathan W. "Evolution of the Burmese vowel system." Transactions of the Philological Society 110.1 (2012): 64-79.