ჭანჭური

Georgian

Alternative forms

ჭიანჭური (č̣ianč̣uri) — dialectal

Etymology

Related to Laz ომბრი ჭაჭული (ombri ç̌aç̌uli), ომურ ჭანჭული (omur ç̌anç̌uli, “a cultivar of Prunus domestica”).^[1]^[2] (This etymology is missing or incomplete. Please add to it, or discuss it at the Etymology scriptorium.)

Pronunciation

IPA^(key): [t͡ʃʼant͡ʃʼuɾi]
Hyphenation: ჭან‧ჭუ‧რი

Noun

ჭანჭური • (č̣anč̣uri) (uncountable)

a cultivar of plum (Prunus domestica) indigenous to Georgia with a small, juicy, slightly tart fruit

Declension

Declension of ჭანჭური (see Georgian declension)
	singular	plural	archaic plural
nominative	ჭანჭური (č̣anč̣uri)	ჭანჭურები (č̣anč̣urebi)	ჭანჭურნი (č̣anč̣urni)
ergative	ჭანჭურმა (č̣anč̣urma)	ჭანჭურებმა (č̣anč̣urebma)	ჭანჭურთ(ა) (č̣anč̣urt(a))
dative	ჭანჭურს(ა) (č̣anč̣urs(a))	ჭანჭურებს(ა) (č̣anč̣urebs(a))	ჭანჭურთ(ა) (č̣anč̣urt(a))
genitive	ჭანჭურის(ა) (č̣anč̣uris(a))	ჭანჭურების(ა) (č̣anč̣urebis(a))	ჭანჭურთ(ა) (č̣anč̣urt(a))
instrumental	ჭანჭურით(ა) (č̣anč̣urit(a))	ჭანჭურებით(ა) (č̣anč̣urebit(a))	—
adverbial	ჭანჭურად(ა) (č̣anč̣urad(a))	ჭანჭურებად(ა) (č̣anč̣urebad(a))	—
vocative	ჭანჭურო (č̣anč̣uro)	ჭანჭურებო (č̣anč̣urebo)	ჭანჭურნო (č̣anč̣urno)

Notes: archaic plurals might not exist.

Postpositional inflection of ჭანჭური (see Georgian postpositions)
dative-case postpositions	singular	plural
-ზე (-ze, “on”)	ჭანჭურზე (č̣anč̣urze)	ჭანჭურებზე (č̣anč̣urebze)
-თან (-tan, “near”)	ჭანჭურთან (č̣anč̣urtan)	ჭანჭურებთან (č̣anč̣urebtan)
-ში (-ši, “in”)	ჭანჭურში (č̣anč̣urši)	ჭანჭურებში (č̣anč̣urebši)
-ვით (-vit, “like”)	ჭანჭურივით (č̣anč̣urivit)	ჭანჭურებივით (č̣anč̣urebivit)

genitive-case postpositions	singular	plural
-თვის (-tvis, “for”)	ჭანჭურისთვის (č̣anč̣uristvis)	ჭანჭურებისთვის (č̣anč̣urebistvis)
-ებრ (-ebr, “like”)	ჭანჭურისებრ (č̣anč̣urisebr)	ჭანჭურებისებრ (č̣anč̣urebisebr)
-კენ (-ḳen, “towards”)	ჭანჭურისკენ (č̣anč̣urisḳen)	ჭანჭურებისკენ (č̣anč̣urebisḳen)
-გან (-gan, “from/of”)	ჭანჭურისგან (č̣anč̣urisgan)	ჭანჭურებისგან (č̣anč̣urebisgan)
-ადმი (-admi, “in relation to”)	ჭანჭურისადმი (č̣anč̣urisadmi)	ჭანჭურებისადმი (č̣anč̣urebisadmi)

instrumental-case postpositions	singular	plural
-დან (-dan, “from/since”)	ჭანჭურიდან (č̣anč̣uridan)	ჭანჭურებიდან (č̣anč̣urebidan)
-ურთ (-urt, “together with”)	ჭანჭურითურთ (č̣anč̣uriturt)	ჭანჭურებითურთ (č̣anč̣urebiturt)

adverbial-case postpositions	singular	plural
-მდე (-mde, “up to”)	ჭანჭურამდე (č̣anč̣uramde)	ჭანჭურებამდე (č̣anč̣urebamde)

Descendants

→ Armenian: ճանճուռ (čančuṙ), ճանճուլ (čančul), ճանջուլ (čanǰul)
→ Azerbaijani: cancur, cancul^[3]
→ Bats: ჭაჼჭურ (č̣ãč̣ur)
→ Svan: ჭანჭურ (č̣anč̣ur)
→ Turkish: cancur, çançur, cancol
→ Avar: чӏанчӏур (čʼančʼur)^[3]
→ Khvarshi: чӏанчӏул (č’anč’ul)^[3]
→ Botlikh: чӏанчӏур (čʼančʼur)^[3]
→ Godoberi: чӏанчӏур^[3]
→ Chamalal: чӏанчӏур (čʼančʼur), чӏанчӏар (čʼančʼar)^[3]
→ Andi: чӏимчӏур (čʼimčʼur)^[3]
→ Russian: чанчу́ри (čančúri)

References

^ Aleksiva, Irfan Çağatay (2020) “q̇omuri”, in Dictionary of Laz Plant Names (LINCOM Scientific Dictionaries; 3), München: LINCOM GmbH, page 42
^ Tandilava, Ali (2013) “ჭაჭული”, in Merab Čuxua, Natela Kutelia, Lile Tandilava, Lali Ezugbaia, editors, Lazuri leksiḳoni [Laz Dictionary]‎^[1], online version prepared by Levan Vašaḳiʒe, Tbilisi
↑ ^3.0 ^3.1 ^3.2 ^3.3 ^3.4 ^3.5 ^3.6 Xalilov, M. Š. (2004) Грузинско-дагестанские языковые контакты [Georgian–Daghestanian linguistic contacts] (in Russian), Moscow: Nauka, pages 231–232