𑆩𑆟
Apabhramsa
Alternative forms
- मण (maṇa)
Etymology
Etymology tree
Inherited from Prakrit 𑀫𑀡 (maṇa), from Sanskrit 𑆩𑆤𑆱𑇀 (mánas).[1]
Noun
𑆩𑆟 (maṇa) (attested in Ṭakka, Kāśmīrī)[2][3]
- mind
- c. 1000 – 1100, Abdur Rahman, Sandeśa-Rāsaka 47:[4]
- 𑆃𑆮𑆫 𑆑𑆲 𑆮 𑆟𑆴𑆮𑆝𑆧𑇀𑆨𑆫𑆔𑆟𑆠𑆶𑆁𑆓𑆠𑇀𑆡𑆟𑆴𑆲𑆴𑆁 𑆨𑆫𑆴𑆟 𑆩𑆘𑇀𑆙𑆶 𑆟𑆲𑆶 𑆠𑆶𑆛𑇀𑆛𑆅 𑆠𑆳 𑆮𑆴𑆨𑆴𑆇 𑆩𑆟𑆴𑆲𑆴𑆁 𑇅
𑆑𑆳 𑆮𑆴 𑆑𑆼𑆟 𑆱𑆩 𑆢𑆫 𑆲𑆱𑆅 𑆤𑆴𑆪𑆑𑆾𑆃𑆟𑆴𑆲𑆴 𑆗𑆴𑆠𑇀𑆠𑆠𑆶𑆖𑇀𑆗𑆠𑆳𑆩𑆴𑆖𑇀𑆗 𑆠𑆴𑆫𑆖𑇀𑆗𑆴𑆪𑆬𑆾𑆪𑆟𑆴𑆲𑆴 𑇆- avara kaha va ṇivaḍabbharaghaṇatuṃgatthaṇihiṃ bhariṇa majjhu ṇahu tuṭṭaï tā vibhiu maṇihiṃ .
kā vi keṇa sama dara hasaï niyakoaṇihi chittatucchatāmiccha tiracchiyaloyaṇihi .
- 1999 translation by Harivallabh Bhayani
- 47.[5] Another woman, having breasts compact, plump and high, make one wonder in his mind that how her waist is not snapped by the weight. Another one smiles softly, making amorous gertures. She looks askance with eyes that have a slight dash of collyrium.
- avara kaha va ṇivaḍabbharaghaṇatuṃgatthaṇihiṃ bhariṇa majjhu ṇahu tuṭṭaï tā vibhiu maṇihiṃ .
- 𑆃𑆮𑆫 𑆑𑆲 𑆮 𑆟𑆴𑆮𑆝𑆧𑇀𑆨𑆫𑆔𑆟𑆠𑆶𑆁𑆓𑆠𑇀𑆡𑆟𑆴𑆲𑆴𑆁 𑆨𑆫𑆴𑆟 𑆩𑆘𑇀𑆙𑆶 𑆟𑆲𑆶 𑆠𑆶𑆛𑇀𑆛𑆅 𑆠𑆳 𑆮𑆴𑆨𑆴𑆇 𑆩𑆟𑆴𑆲𑆴𑆁 𑇅
Declension
| Declension of 𑆩𑆟 (masculine) | ||
|---|---|---|
| singular | plural | |
| Nominative | 𑆩𑆟𑆶 (maṇu) | 𑆩𑆟 (maṇa) |
| Accusative | 𑆩𑆟𑆶 (maṇu) | 𑆩𑆟 (maṇa) |
| Instrumental | 𑆩𑆟𑆼𑆁 (maṇeṃ) or 𑆩𑆟𑆼𑆟𑆁 (maṇeṇaṃ) or 𑆩𑆟𑆼𑆟 (maṇeṇa) | 𑆩𑆟 (maṇa) or 𑆩𑆟𑆼𑆲𑆴𑆁 (maṇehiṃ) |
| Dative | 𑆩𑆟𑆲𑆾 (maṇaho) or 𑆩𑆟𑆱𑆶 (maṇasu) or 𑆩𑆟𑆱𑇀𑆱𑆶 (maṇassu) | 𑆩𑆟𑆲𑆁 (maṇahaṃ) |
| Ablative | 𑆩𑆟𑆲𑆼 (maṇahe) or 𑆩𑆟𑆲𑆶 (maṇahu) | 𑆩𑆟𑆲𑆶𑆁 (maṇahuṃ) |
| Genitive | 𑆩𑆟𑆲𑆾 (maṇaho) or 𑆩𑆟𑆱𑆶 (maṇasu) or 𑆩𑆟𑆱𑇀𑆱𑆶 (maṇassu) | 𑆩𑆟𑆲𑆁 (maṇahaṃ) or 𑆩𑆟𑆳𑆟𑆁 (maṇāṇaṃ) or 𑆩𑆟𑆳𑆟 (maṇāṇa) |
| Locative | 𑆩𑆟𑆴 (maṇi) or 𑆩𑆟𑆼 (maṇe) | 𑆩𑆟𑆲𑆴𑆁 (maṇahiṃ) |
| Vocative | 𑆩𑆟 (maṇa) | 𑆩𑆟𑆲𑆾 (maṇaho) |
| Declension of 𑆩𑆟 (neuter) | ||
|---|---|---|
| singular | plural | |
| Nominative | 𑆩𑆟𑆶 (maṇu) | 𑆩𑆟 (maṇa) or 𑆩𑆟𑆅𑆁 (maṇaïṃ) or 𑆩𑆟𑆳𑆅𑆁 (maṇāiṃ) |
| Accusative | 𑆩𑆟𑆶 (maṇu) | 𑆩𑆟 (maṇa) or 𑆩𑆟𑆅𑆁 (maṇaïṃ) or 𑆩𑆟𑆳𑆅𑆁 (maṇāiṃ) |
| Instrumental | 𑆩𑆟𑆼𑆁 (maṇeṃ) or 𑆩𑆟𑆼𑆟𑆁 (maṇeṇaṃ) or 𑆩𑆟𑆼𑆟 (maṇeṇa) | 𑆩𑆟 (maṇa) or 𑆩𑆟𑆼𑆲𑆴𑆁 (maṇehiṃ) |
| Dative | 𑆩𑆟𑆲𑆾 (maṇaho) or 𑆩𑆟𑆱𑆶 (maṇasu) or 𑆩𑆟𑆱𑇀𑆱𑆶 (maṇassu) | 𑆩𑆟𑆲𑆁 (maṇahaṃ) |
| Ablative | 𑆩𑆟𑆲𑆼 (maṇahe) or 𑆩𑆟𑆲𑆶 (maṇahu) | 𑆩𑆟𑆲𑆶𑆁 (maṇahuṃ) |
| Genitive | 𑆩𑆟𑆲𑆾 (maṇaho) or 𑆩𑆟𑆱𑆶 (maṇasu) or 𑆩𑆟𑆱𑇀𑆱𑆶 (maṇassu) | 𑆩𑆟𑆲𑆁 (maṇahaṃ) or 𑆩𑆟𑆳𑆟𑆁 (maṇāṇaṃ) or 𑆩𑆟𑆳𑆟 (maṇāṇa) |
| Locative | 𑆩𑆟𑆴 (maṇi) or 𑆩𑆟𑆼 (maṇe) | 𑆩𑆟𑆲𑆴𑆁 (maṇahiṃ) |
| Vocative | 𑆩𑆟 (maṇa) | 𑆩𑆟𑆲𑆾 (maṇaho) |
Descendants
References
More information
- ^ Turner, Ralph Lilley (1969–1985) “mánas”, in A Comparative Dictionary of the Indo-Aryan Languages, London: Oxford University Press, page 564
- ^ Muni Jinavijaya, Harivallabh Bhayani (1945) सन्देश रासक [sandeśa rāsaka] (Singhi Jain Series), 1st edition, Bombay: Bharatiya Vidya Bhavan, →OCLC, page ११०, column 1
- ^ Pandurang Damodar Gune, (1923) Chimanlal Dahyabhai Dalal, editor, Bhavisayattakahā (Gaekwad’s Oriental Series No. 20), Baroda: Central Library, →OCLC, page 152, column 2
- ^ Muni Jinavijaya, Harivallabh Bhayani (1945) सन्देश रासक [sandeśa rāsaka] (Singhi Jain Series), 1st edition, Bombay: Bharatiya Vidya Bhavan, →OCLC, page २०
- ^ Harivallabh Bhayani (1999) Samdesarasaka of Abdala Rahamana (Prakrit Text Series), 1st edition, Ahmedabad: Prakrit Text Society, page 64