Quechua
Noun
achhiy
- sneeze
Declension
Declension of achhiy
|
|
singular
|
plural
|
| nominative
|
achhiy
|
achhiykuna
|
| accusative
|
achhiyta
|
achhiykunata
|
| dative
|
achhiyman
|
achhiykunaman
|
| genitive
|
achhiypa
|
achhiykunap
|
| locative
|
achhiypi
|
achhiykunapi
|
| terminative
|
achhiykama
|
achhiykunakama
|
| ablative
|
achhiymanta
|
achhiykunamanta
|
| instrumental
|
achhiywan
|
achhiykunawan
|
| comitative
|
achhiynintin
|
achhiykunantin
|
| abessive
|
achhiyninnaq
|
achhiykunannaq
|
| comparative
|
achhiyhina
|
achhiykunahina
|
| causative
|
achhiyrayku
|
achhiykunarayku
|
| benefactive
|
achhiypaq
|
achhiykunapaq
|
| associative
|
achhiypura
|
achhiykunapura
|
| distributive
|
achhiyninka
|
achhiykunanka
|
| exclusive
|
achhiylla
|
achhiykunalla
|
Possessive forms of achhiy
ñuqap - first-person singular
| ñuqap (my)
|
singular
|
plural
|
| nominative
|
achhiyniy
|
achhiyniykuna
|
| accusative
|
achhiyniyta
|
achhiyniykunata
|
| dative
|
achhiyniyman
|
achhiyniykunaman
|
| genitive
|
achhiyniypa
|
achhiyniykunap
|
| locative
|
achhiyniypi
|
achhiyniykunapi
|
| terminative
|
achhiyniykama
|
achhiyniykunakama
|
| ablative
|
achhiyniymanta
|
achhiyniykunamanta
|
| instrumental
|
achhiyniywan
|
achhiyniykunawan
|
| comitative
|
achhiyniynintin
|
achhiyniykunantin
|
| abessive
|
achhiyniyninnaq
|
achhiyniykunannaq
|
| comparative
|
achhiyniyhina
|
achhiyniykunahina
|
| causative
|
achhiyniyrayku
|
achhiyniykunarayku
|
| benefactive
|
achhiyniypaq
|
achhiyniykunapaq
|
| associative
|
achhiyniypura
|
achhiyniykunapura
|
| distributive
|
achhiyniyninka
|
achhiyniykunanka
|
| exclusive
|
achhiyniylla
|
achhiyniykunalla
|
qampa - second-person singular
| qampa (your)
|
singular
|
plural
|
| nominative
|
achhiyniyki
|
achhiyniykikuna
|
| accusative
|
achhiyniykita
|
achhiyniykikunata
|
| dative
|
achhiyniykiman
|
achhiyniykikunaman
|
| genitive
|
achhiyniykipa
|
achhiyniykikunap
|
| locative
|
achhiyniykipi
|
achhiyniykikunapi
|
| terminative
|
achhiyniykikama
|
achhiyniykikunakama
|
| ablative
|
achhiyniykimanta
|
achhiyniykikunamanta
|
| instrumental
|
achhiyniykiwan
|
achhiyniykikunawan
|
| comitative
|
achhiyniykintin
|
achhiyniykikunantin
|
| abessive
|
achhiyniykinnaq
|
achhiyniykikunannaq
|
| comparative
|
achhiyniykihina
|
achhiyniykikunahina
|
| causative
|
achhiyniykirayku
|
achhiyniykikunarayku
|
| benefactive
|
achhiyniykipaq
|
achhiyniykikunapaq
|
| associative
|
achhiyniykipura
|
achhiyniykikunapura
|
| distributive
|
achhiyniykinka
|
achhiyniykikunanka
|
| exclusive
|
achhiyniykilla
|
achhiyniykikunalla
|
paypa - third-person singular
| paypa (his/her/its)
|
singular
|
plural
|
| nominative
|
achhiynin
|
achhiyninkuna
|
| accusative
|
achhiyninta
|
achhiyninkunata
|
| dative
|
achhiyninman
|
achhiyninkunaman
|
| genitive
|
achhiyninpa
|
achhiyninkunap
|
| locative
|
achhiyninpi
|
achhiyninkunapi
|
| terminative
|
achhiyninkama
|
achhiyninkunakama
|
| ablative
|
achhiyninmanta
|
achhiyninkunamanta
|
| instrumental
|
achhiyninwan
|
achhiyninkunawan
|
| comitative
|
achhiyninintin
|
achhiyninkunantin
|
| abessive
|
achhiyninninnaq
|
achhiyninkunannaq
|
| comparative
|
achhiyninhina
|
achhiyninkunahina
|
| causative
|
achhiyninrayku
|
achhiyninkunarayku
|
| benefactive
|
achhiyninpaq
|
achhiyninkunapaq
|
| associative
|
achhiyninpura
|
achhiyninkunapura
|
| distributive
|
achhiynininka
|
achhiyninkunanka
|
| exclusive
|
achhiyninlla
|
achhiyninkunalla
|
ñuqanchikpa - first-person inclusive plural
| ñuqanchikpa (our(incl))
|
singular
|
plural
|
| nominative
|
achhiyninchik
|
achhiyninchikkuna
|
| accusative
|
achhiyninchikta
|
achhiyninchikkunata
|
| dative
|
achhiyninchikman
|
achhiyninchikkunaman
|
| genitive
|
achhiyninchikpa
|
achhiyninchikkunap
|
| locative
|
achhiyninchikpi
|
achhiyninchikkunapi
|
| terminative
|
achhiyninchikkama
|
achhiyninchikkunakama
|
| ablative
|
achhiyninchikmanta
|
achhiyninchikkunamanta
|
| instrumental
|
achhiyninchikwan
|
achhiyninchikkunawan
|
| comitative
|
achhiyninchiknintin
|
achhiyninchikkunantin
|
| abessive
|
achhiyninchikninnaq
|
achhiyninchikkunannaq
|
| comparative
|
achhiyninchikhina
|
achhiyninchikkunahina
|
| causative
|
achhiyninchikrayku
|
achhiyninchikkunarayku
|
| benefactive
|
achhiyninchikpaq
|
achhiyninchikkunapaq
|
| associative
|
achhiyninchikpura
|
achhiyninchikkunapura
|
| distributive
|
achhiyninchikninka
|
achhiyninchikkunanka
|
| exclusive
|
achhiyninchiklla
|
achhiyninchikkunalla
|
ñuqaykup - first-person exclusive plural
| ñuqaykup (our(excl))
|
singular
|
plural
|
| nominative
|
achhiyniyku
|
achhiyniykukuna
|
| accusative
|
achhiyniykuta
|
achhiyniykukunata
|
| dative
|
achhiyniykuman
|
achhiyniykukunaman
|
| genitive
|
achhiyniykupa
|
achhiyniykukunap
|
| locative
|
achhiyniykupi
|
achhiyniykukunapi
|
| terminative
|
achhiyniykukama
|
achhiyniykukunakama
|
| ablative
|
achhiyniykumanta
|
achhiyniykukunamanta
|
| instrumental
|
achhiyniykuwan
|
achhiyniykukunawan
|
| comitative
|
achhiyniykuntin
|
achhiyniykukunantin
|
| abessive
|
achhiyniykunnaq
|
achhiyniykukunannaq
|
| comparative
|
achhiyniykuhina
|
achhiyniykukunahina
|
| causative
|
achhiyniykurayku
|
achhiyniykukunarayku
|
| benefactive
|
achhiyniykupaq
|
achhiyniykukunapaq
|
| associative
|
achhiyniykupura
|
achhiyniykukunapura
|
| distributive
|
achhiyniykunka
|
achhiyniykukunanka
|
| exclusive
|
achhiyniykulla
|
achhiyniykukunalla
|
qamkunap - second-person plural
| qamkunap (your(pl))
|
singular
|
plural
|
| nominative
|
achhiyniykichik
|
achhiyniykichikkuna
|
| accusative
|
achhiyniykichikta
|
achhiyniykichikkunata
|
| dative
|
achhiyniykichikman
|
achhiyniykichikkunaman
|
| genitive
|
achhiyniykichikpa
|
achhiyniykichikkunap
|
| locative
|
achhiyniykichikpi
|
achhiyniykichikkunapi
|
| terminative
|
achhiyniykichikkama
|
achhiyniykichikkunakama
|
| ablative
|
achhiyniykichikmanta
|
achhiyniykichikkunamanta
|
| instrumental
|
achhiyniykichikwan
|
achhiyniykichikkunawan
|
| comitative
|
achhiyniykichiknintin
|
achhiyniykichikkunantin
|
| abessive
|
achhiyniykichikninnaq
|
achhiyniykichikkunannaq
|
| comparative
|
achhiyniykichikhina
|
achhiyniykichikkunahina
|
| causative
|
achhiyniykichikrayku
|
achhiyniykichikkunarayku
|
| benefactive
|
achhiyniykichikpaq
|
achhiyniykichikkunapaq
|
| associative
|
achhiyniykichikpura
|
achhiyniykichikkunapura
|
| distributive
|
achhiyniykichikninka
|
achhiyniykichikkunanka
|
| exclusive
|
achhiyniykichiklla
|
achhiyniykichikkunalla
|
paykunap - third-person plural
| paykunap (their)
|
singular
|
plural
|
| nominative
|
achhiyninku
|
achhiyninkukuna
|
| accusative
|
achhiyninkuta
|
achhiyninkukunata
|
| dative
|
achhiyninkuman
|
achhiyninkukunaman
|
| genitive
|
achhiyninkupa
|
achhiyninkukunap
|
| locative
|
achhiyninkupi
|
achhiyninkukunapi
|
| terminative
|
achhiyninkukama
|
achhiyninkukunakama
|
| ablative
|
achhiyninkumanta
|
achhiyninkukunamanta
|
| instrumental
|
achhiyninkuwan
|
achhiyninkukunawan
|
| comitative
|
achhiyninkuntin
|
achhiyninkukunantin
|
| abessive
|
achhiyninkunnaq
|
achhiyninkukunannaq
|
| comparative
|
achhiyninkuhina
|
achhiyninkukunahina
|
| causative
|
achhiyninkurayku
|
achhiyninkukunarayku
|
| benefactive
|
achhiyninkupaq
|
achhiyninkukunapaq
|
| associative
|
achhiyninkupura
|
achhiyninkukunapura
|
| distributive
|
achhiyninkunka
|
achhiyninkukunanka
|
| exclusive
|
achhiyninkulla
|
achhiyninkukunalla
|
|
Verb
achhiy
- (intransitive) to sneeze
Usage notes
Not to be confused with achiy.
Conjugation
Conjugation of achhiy
| infinitive
|
achhiy
|
|
| agentive
|
achhiq
|
| present participle
|
achhispa
|
| past participle
|
achhisqa
|
| future participle
|
achhina
|
|
|
|
|
|
singular
|
plural
|
| 1st person
|
2nd person
|
3rd person
|
1st person inclusive
|
1st person exclusive
|
2nd person
|
3rd person
|
| indicative
|
|
ñuqa
|
qam
|
pay
|
ñuqanchik
|
ñuqayku
|
qamkuna
|
paykuna
|
| present
|
achhini
|
achhinki
|
achhin
|
achhinchik
|
achhiyku achhiniku1
|
achhinkichik
|
achhinku
|
past (experienced)
|
achhirqani
|
achhirqanki
|
achhirqan
|
achhirqanchik
|
achhirqayku achhirqaniku
|
achhirqankichik
|
achhirqanku
|
past (reported)
|
achhisqani
|
achhisqanki
|
achhisqan
|
achhisqanchik
|
achhisqayku achhisqaniku
|
achhisqankichik
|
achhisqanku
|
| future
|
achhisaq
|
achhinki
|
achhinqa
|
achhisunchik
|
achhisaqku
|
achhinkichik
|
achhinqaku
|
|
|
| imperative
|
|
—
|
qam
|
pay
|
ñuqanchik
|
—
|
qamkuna
|
paykuna
|
| affirmative
|
—
|
achhiy
|
achhichun
|
achhisun2 achhisunchik
|
—
|
achhiychik
|
achhichunku
|
| negative
|
—
|
ama achhiychu
|
ama achhichunchu
|
ama achhisunchu ama achhisunchikchu
|
—
|
ama achhiychikchu
|
ama achhichunkuchu
|
1 The conjugation -niku is only for the Ayacucho-Chanca variety.
2 The form -sun refers to "you and I together", while the form -sunchik refers to "you and I and other people".