análaigh
Irish
Etymology 1
From anáil (“breath; air”) + -igh.
Verb
análaigh (present analytic análaíonn, future analytic análóidh, verbal noun análú, past participle análaithe)
- (intransitive) to breathe, respire
- Synonym: riospráid
- (transitive, linguistics) to aspirate
Conjugation
conjugation of análaigh (second conjugation)
| verbal noun | análú | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| past participle | análaithe | |||||||
| tense | singular | plural | relative | autonomous | ||||
| first | second | third | first | second | third | |||
| indicative | ||||||||
| present | análaím | análaíonn tú; análaír† |
análaíonn sé, sí | análaímid; análaíonn muid |
análaíonn sibh | análaíonn siad; análaíd† |
a análaíonn; a análaíos / a n-análaíonn* |
análaítear |
| past | d'análaigh mé; d'análaíos / análaigh mé‡; análaíos‡ |
d'análaigh tú; d'análaís / análaigh tú‡; análaís‡ |
d'análaigh sé, sí / análaigh sé, sí‡ |
d'análaíomar; d'análaigh muid / análaíomar‡; análaigh muid‡ |
d'análaigh sibh; d'análaíobhair / análaigh sibh‡; análaíobhair‡ |
d'análaigh siad; d'análaíodar / análaigh siad‡; análaíodar‡ |
a d'análaigh / ar análaigh* |
análaíodh; hanálaíodh† |
| past habitual | d'análaínn / análaínn‡; n-análaínn‡‡ |
d'análaíteá / análaíteá‡; n-análaíteᇇ |
d'análaíodh sé, sí / análaíodh sé, sí‡; n-análaíodh sé, s퇇 |
d'análaímis; d'análaíodh muid / análaímis‡; análaíodh muid‡; n-análaímis‡‡; n-análaíodh muid‡‡ |
d'análaíodh sibh / análaíodh sibh‡; n-análaíodh sibh‡‡ |
d'análaídís; d'análaíodh siad / análaídís; análaíodh siad‡; n-análaídís‡‡; n-análaíodh siad‡‡ |
a d'análaíodh / a n-análaíodh* |
d'análaítí / análaítí‡; n-análaít퇇 |
| future | análóidh mé; análód; análóchaidh mé† |
análóidh tú; análóir†; análóchaidh tú† |
análóidh sé, sí; análóchaidh sé, sí† |
análóimid; análóidh muid; análóchaimid†; análóchaidh muid† |
análóidh sibh; análóchaidh sibh† |
análóidh siad; análóid†; análóchaidh siad† |
a análóidh; a análós; a análóchaidh†; a análóchas† / a n-análóidh*; a n-análóchaidh*† |
análófar; análóchar† |
| conditional | d'análóinn; d'análóchainn† / análóinn‡; análóchainn†‡; n-análóinn‡‡; n-análóchainn†‡‡ | d'análófá; d'análóchthᆠ/ análófá‡; análóchthᆇ; n-análófᇇ; n-análóchthᆇ‡ | d'análódh sé, sí; d'análóchadh sé, sí† / análódh sé, sí‡; análóchadh sé, s톇; n-análódh sé, s퇇; n-análóchadh sé, s톇‡ | d'análóimis; d'análódh muid; d'análóchaimis†; d'análóchadh muid† / análóimis‡; análódh muid‡; análóchaimis†‡; análóchadh muid†‡; n-análóimis‡‡; n-análódh muid‡‡; n-análóchaimis†‡‡; n-análóchadh muid†‡‡ | d'análódh sibh; d'análóchadh sibh† / análódh sibh‡; análóchadh sibh†‡; n-análódh sibh‡‡; n-análóchadh sibh†‡‡ | d'análóidís; d'análódh siad; d'análóchadh siad† / análóidís‡; análódh siad‡; análóchadh siad†‡; n-análóidís‡‡; n-análódh siad‡‡; n-análóchadh siad†‡‡ | a d'análódh; a d'análóchadh† / a n-análódh*; a n-análóchadh*† |
d'análófaí; d'análóchthaí† / análófaí‡; análóchtha톇; n-análófa퇇; n-análóchtha톇‡ |
| subjunctive | ||||||||
| present | go n-análaí mé; go n-análaíod† |
go n-análaí tú; go n-análaír† |
go n-análaí sé, sí | go n-análaímid; go n-análaí muid |
go n-análaí sibh | go n-análaí siad; go n-análaíd† |
— | go n-análaítear |
| past | dá n-análaínn | dá n-análaíteá | dá n-análaíodh sé, sí | dá n-análaímis; dá n-análaíodh muid |
dá n-análaíodh sibh | dá n-análaídís; dá n-análaíodh siad |
— | dá n-análaítí |
| imperative | ||||||||
| – | análaím | análaigh | análaíodh sé, sí | análaímis | análaígí; análaídh† |
análaídís | — | análaítear |
* indirect relative
† archaic or dialect form
‡ dependent form
‡‡ dependent form used with particles that trigger eclipsis (except an)
Derived terms
- análaitheoir m (“respirator”)
- asanálaigh, easanálaigh (“exhale”, verb)
- ion-análaigh (“breathe in, inhale”, verb)
- neamh-análaithe (“unaspirated”, adjective)
Etymology 2
See the etymology of the corresponding lemma form.
Adjective
análaigh
- inflection of análach (“airy; aspirated; respiratory”):
- vocative/genitive singular masculine
- (archaic) dative singular feminine
Mutation
| radical | eclipsis | with h-prothesis | with t-prothesis |
|---|---|---|---|
| análaigh | n-análaigh | hanálaigh | not applicable |
Note: Certain mutated forms of some words can never occur in standard Modern Irish.
All possible mutated forms are displayed for convenience.
Further reading
- Ó Dónaill, Niall (1977) “análaigh”, in Foclóir Gaeilge–Béarla, Dublin: An Gúm, →ISBN
- “análaigh”, in New English-Irish Dictionary, Foras na Gaeilge, 2013–2025