araruna
See also: Araruna
Old Tupi
Alternative forms
Etymology
Inherited from Proto-Tupi-Guarani *ararun. By surface analysis, arara (“macaw”) + un (“dark”) + -a.
Pronunciation
- IPA(key): /a.ɾaˈɾũ.na/
- Rhymes: -ũna
- Hyphenation: a‧ra‧ru‧na
- Homophone: Araruna
Noun
araruna (unpossessable)
- blue-and-yellow macaw (Ara ararauna)
- Synonym: kanindé
- [1648, Georg Marcgrave, Willem Piso, Historia Naturalis Brasiliae [Brazilian Natural History], Rerum Naturalium Historiae, book V, chapter XI (in Latin), Amsterdam: Elzevir, page 206:
- Araravna Brasiliensibus. Figura alteri similis, sed alterius coloris. Rostrum nigrum, oculi caesii, pupilla nigra. Cutis circa oculos alba nigris pennulis variegatur quasi acu picta esset. Crura & pedes fusci coloris. Caput anterius supra rostrum mitellam habet viridibus pennis: sub rostro inferiori ambiunt guttur pennae nigrae: Colii autem latera, reliquum guttur, totum pectus & infimum ventrem tegunt pennae flavi coloris: Extremum caput, collum posterius versus, totum dorsum & alas exterius coerulei. Extremitatibus alarum plumae flavae sunt admixtae: cauda constat longis pennis coeruleis, quibus aliquot flavae immiscentur. In genere autem coeruleae pennae interius sunt nigrae & quodammodo etiam nigredinem ad latera de se spargunt.
- (please add an English translation of this quotation)]
- a black and green parrot. Further details are uncertain.
- [a. 1625, Fernão Cardim, chapter IV, in Do clima e terra do Brasil (in Portuguese); republished in Rodolfo Garcia, editor, Tratados da terra e gente do Brasil, Rio de Janeiro: J. Leite & Cia, 1925, page 51:
- Ararúna. — Este Macao he muito formoso: he todo preto espargido de verde, que lhe dá muita graça, e quando lhe dá o sol fica tão resplandescente que he para folgar de ver; os pés tem amarellos, e o bico e os olhos vermelhos; são de grande estima, por sua formosura, por serem raros, por não criarem senão muito dentro pelo sertão, e de suas pennas fazem seus diademas, e esmaltes.
- (please add an English translation of this quotation)]
Usage notes
Despite being identified as the hyacinth macaw by both Navarro and Papavero & Teixeira,[1][2] none of the historical sources match its description.
Descendants
- Nheengatu: araruna, arara-una
- → Portuguese: araruna, araraúna
- → Translingual: Ara ararauna
References
- ^ Eduardo de Almeida Navarro (2013) “araruna”, in Dicionário de tupi antigo: a língua indígena clássica do Brasil [Dictionary of Old Tupi: The Classical Indigenous Language of Brazil] (overall work in Portuguese), São Paulo: Global, →ISBN, page 59, column 2
- ^ Nelson Papavero, Dante Martins Teixeira (2014) Zoonímia tupi nos escritos quinhentistas europeus [Tupi zoonymy in the 16th-century European writings] (Arquivos NEHiLP; 3) (in Portuguese), São Paulo: FFLCH-USP, , →ISBN, →ISSN, page 267