atze
Basque
Etymology
Rebracketing of atzean as atze + -an (inessive suffix), originally from hatz (“finger”) + -ean (inessive suffix).
Pronunciation
- IPA(key): /at͡s̻e/ [a.t͡s̻e]
- Rhymes: -ats̻e, -e
- Hyphenation: a‧tze
Noun
atze inan
- rear; the back or hindmost part of something, that which is behind or last on order, as opposed to front.
- (euphemistic) buttocks, arse, rear
- Synonym: ipurdi
- (formal) past
- Synonym: iragan
Declension
| indefinite | singular | plural | |
|---|---|---|---|
| absolutive | atze | atzea | atzeak |
| ergative | atzek | atzeak | atzeek |
| dative | atzeri | atzeari | atzeei |
| genitive | atzeren | atzearen | atzeen |
| comitative | atzerekin | atzearekin | atzeekin |
| causative | atzerengatik | atzearengatik | atzeengatik |
| benefactive | atzerentzat | atzearentzat | atzeentzat |
| instrumental | atzez | atzeaz | atzeez |
| inessive | atzetan | atzean | atzeetan |
| locative | atzetako | atzeko | atzeetako |
| allative | atzetara | atzera | atzeetara |
| terminative | atzetaraino | atzeraino | atzeetaraino |
| directive | atzetarantz | atzerantz | atzeetarantz |
| destinative | atzetarako | atzerako | atzeetarako |
| ablative | atzetatik | atzetik | atzeetatik |
| partitive | atzerik | — | — |
| prolative | atzetzat | — | — |
Derived terms
- atze-atzeka (“going backwards”)
- atze-aurre (“front and back”)
- atze-oihal
- atzea eman
- atzealde
- atzegoardia (“rearguard”)
- atzeka
- atzekari
- atzeki (“tail”)
- atzeko
- atzelari
- atzen (“last”)
- atzena (“lastly”)
- atzenarazi
- atzendu
- atzenean
- atzeneko
- atzenengo
- atzenerako
- atzenez
- atzenkor
- atzera (“backwards”)
- atzera begirako
- atzera berri (“again”)
- atzera egin (“to go back”)
- atzera eta aurrera
- atzera gelditu
- atzera geratu
- atzera-aurrera
- atzera-buelta
- atzera-martxa
Further reading
- “atze”, in Euskaltzaindiaren Hiztegia [Dictionary of the Basque Academy] (in Basque), Euskaltzaindia [Royal Academy of the Basque Language]
- “atze”, in Orotariko Euskal Hiztegia [General Basque Dictionary], Euskaltzaindia, 1987–2005