badacz

From badać +‎ -acz. First attested in the 15th century.

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /badat͡ʃʲʲ/
• IPA^(key): (15^th CE) /badat͡ʃʲʲ/

badacz m animacy unattested

1. (attested in Greater Poland) examiner, inquisitor, investigator
   • 1916 [second half of the 15th century], Stanisław Słoński, editor, Psałterz puławski‎^[1], Greater Poland, page 7 arg:

     Krystus yest badacz wszego somnyenya

     [Krystus jest badacz wszego sąmnienia]

2. diviner, fortune teller
   • 1874-1891 [Middle of the 15th century], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności‎^{[2], [3], [4]}, volume XXIV, page 342:

     Badaczye ad divinatores

     [Badacze ad divinatores]

3. gorer
   • 1901 [15th century], Materiały i Prace Komisji Językowej Akademii Umiejętności w Krakowie, volume V, page 17:

     Badacz cornupeta (quodsi bos cornupeta fuerit... occideritque virum aut mulierem..., lapidibus obruetur Ex 21, 29)

     [Badacz cornupeta (quodsi bos cornupeta fuerit... occideritque virum aut mulierem..., lapidibus obruetur Ex 21, 29)]

• Polish: badacz
• Silesian: badŏcz

• B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “badacz”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN

Inherited from Old Polish badacz. By surface analysis, badać +‎ -acz.

• Audio:

  (file)

• Rhymes: -adat͡ʂ
• Syllabification: ba‧dacz

badacz m pers (female equivalent badaczka)

1. researcher

   Synonyms: naukowiec, uczony

2. (Middle Polish) spy; investigator; agent

• badacz in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• badacz in Polish dictionaries at PWN
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “badacz”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• Paweł Kupiszewski (19.07.2019) “BADACZ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century]
• Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “badacz”, in Słownik języka polskiego
• Aleksander Zdanowicz (1861) “badacz”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
• J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1900), “badacz”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 1, Warsaw, page 81
• badacz in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego