bluszcz

Inherited from Proto-Slavic *bľuščь.

• IPA^(key): /ˈbluʃt͡ʃ/
• Rhymes: -uʃt͡ʃ
• Syllabification: bluszcz

bluszcz m inan (related adjective bluszczewi)

1. ivy (any plant of the genus Hedera)

   Synonyms: bluszczewié, efoj, (regional) panewka, wspinôcz

• Stefan Ramułt (1993) [1893] “bluszcz”, in Jerzy Trepczyk, editor, Słownik języka pomorskiego czyli kaszubskiego (in Kashubian), 3 edition
• Jan Trepczyk (1994) Słownik polsko-kaszubski (in Kashubian), volumes 1–2
• Eùgeniusz Gòłąbk (2011) Słownik Polsko-Kaszubski / Słowôrz Pòlskò-Kaszëbsczi‎^[1]
• “bluszcz”, in Internetowi Słowôrz Kaszëbsczégò Jãzëka [Internet Dictionary of the Kashubian Language], Fundacja Kaszuby, 2022

Inherited from Proto-Slavic *bľuščь. First attested in the 15th century.

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /blʲuʃʲt͡ʃʲʲ/
• IPA^(key): (15^th CE) /blʲuʃʲt͡ʃʲʲ/

bluszcz m animacy unattested (related adjective bluszczowy)

1. (attested in Lesser Poland, Southern Borderlands, Greater Poland) common ivy (Hedera helix)
   • 1900 [1419], Józef Rostafiński, editor, Symbola ad historiam naturalem medii aevi = Średniowieczna historya naturalna w Polsce. Ps 2‎^[2], number 5186:

     Bluscz edera repens

     [Bluszcz edera repens]

   • 1915 [XV med.], Jan Łoś, editor, Przegląd językowych zabytków staropolskich do r. 1543‎^[3], page 515:

     Bluscz edera

     [Bluszcz edera]

   • 1450, rkps Archiwum i Biblioteki Krakowskiej Kapituły Katedralnej o sygn. KP 224., Uście Solne, Lviv:

     Bluscz edera

     [Bluszcz edera]

   • 1876-1929 [c. 1455], Vatroslav Jagić, editor, Archiv für slavische Philologie‎^[4], volume XIV, Miechów, Kruchowo, page 489:

     Bluscz

     [Bluszcz]

   • 1901 [1471], Materiały i Prace Komisji Językowej Akademii Umiejętności w Krakowie, volume V, page 117:

     Bluscz edera

     [Bluszcz edera]

   • 1900 [1484], Józef Rostafiński, editor, Symbola ad historiam naturalem medii aevi = Średniowieczna historya naturalna w Polsce. Ps 2‎^[5], number 6065:

     Bluscz drzewni edera arborea

     [Bluszcz drzewni edera arborea]

   • 1874-1891 [XV p. post.], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności‎^{[6], [7], [8]}, volume XXII, page 335:

     Sub *adera bluscz vlg.

     [Sub *adera bluszcz vlg.]

   • 1874-1891 [XV p. post.], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności‎^{[9], [10], [11]}, volume LIII, Krakow, page 66:

     Bluscz seu brzostan edera

     [Bluszcz seu brzostan edera]

   • 1908 [c. 1500], Bolesław Erzepki, editor, Przyczynki do średniowiecznego słownictwa polskiego. I. Glosy polskie wpisane do łacińsko-niemieckiego słownika drukowanego w roku 1490‎^[12], Lubiń, page 4:

     Blvscz edera; blvscz hedera

     [Bluszcz edera; bluszcz hedera]

   • 1874-1891 [XV p. pr.], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności‎^{[13], [14], [15]}, volume XVI, page 345:

     Bluscze vynykayv edere serpunt

     [Bluszcze wynikają edere serpunt]

   • 1450, Piotr z Uścia, Rozariusz kapitulny, Ujście: Archiwum i Biblioteki Krakowskiej Kapituły Katedralnej, sygn. Ms 224, page 62v:

     Edera […] est nomen arboris parwe vlg. bluscz

     [Edera […] est nomen arboris parwe vlg. bluszcz]

   • [XV p. post.], rękopiśmienne ekscerpty - glosy z rozariusza w rkpsie Biblioteki Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Lwowie, obecnie we Wrocławiu, o sygn. 381, z r. 1457, page 74rb:

     [E]dera bluscz […] est nomine arboris parwe

     [[E]dera bluszcz […] est nomine arboris parwe]

   • [XV p. post.], rękopiśmienne ekscerpty - glosy z rozariusza w rkpsie Biblioteki Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Lwowie, obecnie we Wrocławiu, o sygn. 381, z r. 1457, page 74va:

     *[E]dra est sedes episcopalis sc. edera […] et est quedam herba Et dicitur ab hero […] quod arboribus rep[un]tando inheret bluscz

     [*[E]dra est sedes episcopalis sc. edera […] et est quedam herba Et dicitur ab hero […] quod arboribus rep[un]tando inheret bluszcz]

   • c. 1500, Wokabularz lubiński, Lubiń: inkunabuł Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie, sygn. Inc. 78d., page 43v:

     Edera ebich blvscz

     [Edera ebich bluszcz]

   • c. 1500, Wokabularz lubiński, Lubiń: inkunabuł Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie, sygn. Inc. 78d., page 60r:

     Hedera est herba crescens in arboribus ebich blvscz

     [Hedera est herba crescens in arboribus ebich bluszcz]

2. ground ivy (Glechoma hederacea)
   • 1900 [1484], Józef Rostafiński, editor, Symbola ad historiam naturalem medii aevi = Średniowieczna historya naturalna w Polsce. Ps 2‎^[16], number 6059:

     Bluscz zemni edera terrestris

     [Bluszcz ziemny edera terrestris]

   • 1900 [6060], Józef Rostafiński, editor, Symbola ad historiam naturalem medii aevi = Średniowieczna historya naturalna w Polsce. Ps 2‎^[17], number 6059:

     Bluscz edera terrestris

     [Bluszcz edera terrestris]

• Polish: bluszcz, blusc (“bean”) (Podhale)
• Silesian: bluszcz

• Boryś, Wiesław (2005) “bluszcz”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
• Mańczak, Witold (2017) “bluszcz”, in Polski słownik etymologiczny (in Polish), Kraków: Polska Akademia Umiejętności, →ISBN
• Bańkowski, Andrzej (2000) “bluszcz”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
• Sławski, Franciszek (1958-1965) “bluszcz”, in Jan Safarewicz, Andrzej Siudut, editors, Słownik etymologiczny języka polskiego [Etymological dictionary of the Polish language] (in Polish), Kraków: Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego
• Brückner, Aleksander (1927) “bluszcz”, in Słownik etymologiczny języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish), Warsaw: Wiedza Powszechna
• K. Nitsch, editor (1953), “bluszcz”, in Słownik staropolski (in Polish), volume 1, Warsaw: Polish Academy of Sciences, page 105
• B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “bluszcz”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
• Ewa Deptuchowa, Mariusz Frodyma, Katarzyna Jasińska, Magdalena Klapper, Dorota Kołodziej, Mariusz Leńczuk, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, editors (2023), “bluszcz”, in Rozariusze z polskimi glosami. Internetowa baza danych [Dictionaries of Polish glosses, an Internet database] (in Polish), Kraków: Pracownia Języka Staropolskiego Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk

• blusc (“bean”) (Podhale)

Inherited from Old Polish bluszcz.

• Audio:

  (file)

• Rhymes: -uʂt͡ʂ
• Syllabification: bluszcz
• Homophone: Bluszcz

bluszcz m inan (diminutive bluszczyk, related adjective bluszczowy)

1. ivy (any plant of the genus Hedera)
2. (obsolete, architecture) hedera (ornamentation)

bluszcz m animal

1. (colloquial, derogatory) clinger; needy person; (someone who, in a partnership relationship with another person, needs constant control and constant reassurance about feelings)

• bluszcz in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• bluszcz in Polish dictionaries at PWN
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “bluszcz”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• Wiesław Morawski (07.03.2019) “BLUSZCZ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century]
• Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “bluszcz”, in Słownik języka polskiego
• Aleksander Zdanowicz (1861) “bluszcz”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
• J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1900), “bluszcz”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 1, Warsaw, page 169
• Jan Karłowicz (1900) “bluszcz”, in Słownik gwar polskich [Dictionary of Polish dialects] (in Polish), volume 1: A do E, Kraków: Akademia Umiejętności, page 90

Inherited from Old Polish bluszcz.

• IPA^(key): /ˈbluʂt͡ʂ/

• Audio:

  (file)

• Rhymes: -uʂt͡ʂ
• Syllabification: bluszcz

bluszcz m inan

1. ivy (any plant of the genus Hedera)

   Synonym: efoj

• bluszcz in silling.org
• Aleksandra Wencel (2023) “blusc”, in Dykcjůnôrz ślų̊sko-polski, page 66