brunatny
Old Polish
Alternative forms
- bronatny
Etymology
From brunat + -ny. First attested in 1442.
Pronunciation
Adjective
brunatny
- (attested in Masovia, Sieradz-Łęczyca) scarlet (golden-orange red)
- 1442, Wokabularz Raczyńskich, Biblioteki Raczyńskich w Poznaniu, sygn. 1360/I, page 113r:
- Fulws fauum dicitur ruffus siue rubeus a fulgeo […] ita dicit Papias [brunatimbicz] Fuluere vlg. brvnathnim bycz inde fuluedo
- [Fulws fauum dicitur ruffus siue rubeus a fulgeo […] ita dicit Papias [brunatimbicz] Fuluere vlg. brunatnym być inde fuluedo]
- 1950 [1458], Władysław Kuraszkiewicz, Adam Wolff, editors, Zapiski i roty polskie XV-XVI wieku z ksiąg sądowych ziemi warszawskiej, number 1079, Warsaw:
- Jakom ja nye wzal Offcze dw plashczhv, jenegho brunathnego, a drughego novey barvy
- [Jakom ja nie wziął Ofce dwu płaszczu, jenego brunatnego, a drugiego nowej barwy]
- 1856-1870 [1466], Antoni Zygmunt Helcel, editor, Starodawne Prawa Polskiego Pomniki[7], volume II, number 3858:
- Pannus lunsky brunathny
- [Pannus lunsky brunatny]
- 1901 [1471], Materiały i Prace Komisji Językowej Akademii Umiejętności w Krakowie, volume V, page 19:
- Barvyoną a. brunathnym pomyeszaną polimitam
- [Barwiona a. brunatnym pomieszana polimitam]
- 1885-2024 [1493], Jan Baudouina de Courtenay, Jan Karłowicz, Antoni Adam Kryńskiego, Malinowski Lucjan, editors, Prace Filologiczne[8], volume IV, page 663:
- Plaszcz brunathny barzo szukna dobrego
- [Płaszcz brunatny barzo sukna dobrego]
Descendants
- Polish: brunatny, bronatny (Middle Polish), brunátny (Sieradz)
- → Czech: brunátný
References
- Boryś, Wiesław (2005) “brunatny”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
- Mańczak, Witold (2017) “brunatny”, in Polski słownik etymologiczny (in Polish), Kraków: Polska Akademia Umiejętności, →ISBN
- Bańkowski, Andrzej (2000) “brunatny”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
- Sławski, Franciszek (1958-1965) “brunatny”, in Jan Safarewicz, Andrzej Siudut, editors, Słownik etymologiczny języka polskiego [Etymological dictionary of the Polish language] (in Polish), Kraków: Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego
- K. Nitsch, editor (1954), “brunatny”, in Słownik staropolski (in Polish), volume 1, Warsaw: Polish Academy of Sciences, page 167
- B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “brunatny”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
- Ewa Deptuchowa, Mariusz Frodyma, Katarzyna Jasińska, Magdalena Klapper, Dorota Kołodziej, Mariusz Leńczuk, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, editors (2023), “brunatny”, in Rozariusze z polskimi glosami. Internetowa baza danych [Dictionaries of Polish glosses, an Internet database] (in Polish), Kraków: Pracownia Języka Staropolskiego Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk
Polish
Alternative forms
- bronatny (Middle Polish)
- brunátny (Sieradz)
Etymology
Inherited from Old Polish brunatny. By surface analysis, brunat + -ny.
Pronunciation
- IPA(key): /bruˈnat.nɘ/
- (Middle Polish) IPA(key): /bruˈnɒt.nɨ/
- (Masovia):
- (Warmia) IPA(key): /bruˈnat.ni/
- (Lesser Poland):
- (Sieradz) IPA(key): /bruˈnat.nɘ/
Audio: (file) - Rhymes: -atnɘ
- Syllabification: bru‧nat‧ny
Adjective
brunatny (comparative bardziej brunatny or brunatniejszy, superlative najbardziej brunatny or najbrunatniejszy, derived adverb brunatno)
- dark brown
- Hypernym: brązowy
- (figuratively) fascist
- Synonyms: faszystowski, hitlerowski, nazistowski
- (Warmia, of a horse) synonym of gniady
Declension
Declension of brunatny (hard)
| singular | plural | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| masculine animate | masculine inanimate | feminine | neuter | virile (= masculine personal) | non-virile | |
| nominative | brunatny | brunatna | brunatne | brunatni | brunatne | |
| genitive | brunatnego | brunatnej | brunatnego | brunatnych | ||
| dative | brunatnemu | brunatnej | brunatnemu | brunatnym | ||
| accusative | brunatnego | brunatny | brunatną | brunatne | brunatnych | brunatne |
| instrumental | brunatnym | brunatną | brunatnym | brunatnymi | ||
| locative | brunatnym | brunatnej | brunatnym | brunatnych | ||
Derived terms
adjective
- brunatnawy
nouns
- brunatna koszula
- brunatna zgnilizna
- brunatnica
- brunatność
- niedźwiedź brunatny
- węgiel brunatny
verbs
- brunatnić impf
- brunatnieć impf
- zbrunatnieć pf
Descendants
- → Czech: brunátný
Further reading
- brunatny in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
- brunatny in Polish dictionaries at PWN
- Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “brunatny”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
- Krystyna Siekierska (09.01.2013) “BRUNATNY”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century]
- Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “brunatny”, in Słownik języka polskiego
- Aleksander Zdanowicz (1861) “brunatny”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
- J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1900), “brunatny”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 1, Warsaw, page 213
- Jan Karłowicz (1900) “brunatny”, in Słownik gwar polskich [Dictionary of Polish dialects] (in Polish), volume 1: A do E, Kraków: Akademia Umiejętności, page 123