córka
See also: córką and córkã
Old Polish
Etymology
Inherited from Proto-Slavic *dъťerъka. By surface analysis, córa + -ka. First attested in c. 1455.
Pronunciation
Noun
córka f
- (attested in Lesser Poland, Greater Poland, Sieradz-Łęczyca, Silesia, Masovia) daughter (female offspring)
- 1930 [c. 1455], “Gen”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)[1], 49, 22:
- Syn nadrastayøczi Iosef, syn nadrastayøczy a krasni w opatrzenyu: czorky bødø byegacz po muru
- [Syn nadrastający Josef, syn nadrastający a krasny w opatrzeniu, corki będą biegać po muru]
- 1874-1891 [1466], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności[2], [3], [4], volume XXV, Radom, Miłosław, page 136:
- Si mater bibula et libenter Bachum adorat, post modum filia mul trale adorabit, bo ta przywara ku czorkam przywyra, que fit apud matres ipsarum
- [Si mater bibula et libenter Bachum adorat, post modum filia mul trale adorabit, bo ta przywara ku corkam przywara, que fit apud matres ipsarum]
- 1887 [Fifteenth century], Wacław Ubogi z Brodni, edited by Lucjan Malinowski, Modlitwy Wacława. Zabytek języka polskiego z wieku XV odkryty i skopjowany przez Aleksandra Przezdzieckiego wydał i objaśnił Lucyjan Malinowski[5], Krakow, Brodnia, page 45a:
- Joachymye y Anno..., bosczie wi szamy zasluzili miecz czorką matką bozą nachwalebnieyszą, a po gotowu iesztesczie pana y boga naszego Jesu Crista ieden dziadem, druga babø
- [Joachymie i Anno..., boście wy sami zasłużyli mieć corkę Matkę Bożą nachwalebniejszą a po gotowu jesteście Pana i Boga naszego Jesukrysta jeden dziadem, druga babą]
- 1887 [Fifteenth century], Wacław Ubogi z Brodni, edited by Lucjan Malinowski, Modlitwy Wacława. Zabytek języka polskiego z wieku XV odkryty i skopjowany przez Aleksandra Przezdzieckiego wydał i objaśnił Lucyjan Malinowski[6], Krakow, Brodnia, page 46b:
- O mili Jesu Criste, ktori blogoslawiony pannye... swiantego Joachima y swiątą Anna... za rodzice raczil wibracz..., racz nam dacz dla mylosczi czorki gich, abiszmy ie naboznye czczili
- [O miły Jezu Kryste, ktory błogosławiony pannie... swiętego Joachima y swiętą Annę... za rodzice raczył wybrać..., racz nam dać dla miłości corki jich, abyśmy je nabożnie czcili]
- 1887 [Fifteenth century], Wacław Ubogi z Brodni, edited by Lucjan Malinowski, Modlitwy Wacława. Zabytek języka polskiego z wieku XV odkryty i skopjowany przez Aleksandra Przezdzieckiego wydał i objaśnił Lucyjan Malinowski[7], Krakow, Brodnia, page 79b:
- Pamyathay, panye y stworzyczyelu nasz, yzyesz czyalo czlowyeczye raczyl przyiacz dla nasz sz panny Mariey, czysthey czorky szwyąthey Anny
- [Pamiętaj, panie, i stworzycielu nasz, iżeś ciało człowiecze raczył przyjąć dla nas z panny Maryjej, czystej corki świątej Anny]
- 1875 [End of the 15th century], Stanisław Motty, editor, Książeczka do nabożeństwa Jadwigi księżniczki polskiej[8], Modlitewnik Nawojki, page 178:
- Nygdy nye byla any yest thaka myedzy czorkamy nyewyesczymy
- [Nigdy nie była ani jest taka miedzy corkami niewieścimi]
- 1885-2024 [XV p. post.], Jan Baudouina de Courtenay, Jan Karłowicz, Antoni Adam Kryńskiego, Malinowski Lucjan, editors, Prace Filologiczne[9], volume III, Wrocław, page 290:
- Czorcą filia
- [Corka filia]
- 1928 [End of the fifteenth century], Jan Janów, editor, Zespół ewangelijny Biblioteki Ordynacji Zamoyskich nr 1116, Warsaw, page 295:
- Byla Anna prorokyny, czorka Phanuel
- [Była Anna prorokini, corka Fanuel]
- c. 1500, Wokabularz lubiński, Lubiń: inkunabuł Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie, sygn. Inc. 78d., page 86v:
- Nata id est filia a nascor eyn geborne tochter czorką
- [Nata id est filia a nascor eyn geborne tochter corka]
- 1928 [End of the fifteenth century], Jan Janów, editor, Zespół ewangelijny Biblioteki Ordynacji Zamoyskich nr 1116, Warsaw, page 287:
- Byl dnyov Heroda... kaplan nyechtory, gymyenyem Zachariasz, z strony Abyasza, a szona yego z czorek Aaron, a gymyą yey Elszbyetha
- [Był dniow Heroda... kapłan niechtory jimieniem Zacharyjasz z strony Abijasza a żona jego z corek Aaron, a jimię jej Elżbieta]
- 1887 [Fifteenth century], Wacław Ubogi z Brodni, edited by Lucjan Malinowski, Modlitwy Wacława. Zabytek języka polskiego z wieku XV odkryty i skopjowany przez Aleksandra Przezdzieckiego wydał i objaśnił Lucyjan Malinowski[10], Krakow, Brodnia, page 55b:
- Cziebie cziem, welebny Janye, Elzbieta, czorka Ysmeriey... urodzila
- [Ciebie ciem, wielebny Janie, Elżbieta, corka Ismeryjej... urodziła]
- Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa[14], page 829:
- Vynydzczye, obezryczye, czorky Syon, czvsch dzyevky ierozolymskye, krolya zbavyczyelya
- [Wynidźcie [i] obeźrycie, corki Syjon, czusz dziewki jerozolimskie, krola zbawicielasynagoga]
- 1892 [1484], Hieronim Łopaciński, editor, Reguła trzeciego zakonu św. Franciszka i drobniejsze zabytki języka polskiego z końca w. XV i początku XVI[15], Krakow, page 704:
- Nykolay papyez... mylym synom... y czorkam w Krysczie Iesu zakonu pokuthuyączego... apostolschkye przezegnanye
- [Nikołaj papież... miłym synom... i corkam w Kryście Jezu zakonu pokutującego... apostolskie przeżegananie]
Derived terms
nouns
- córka służebna
Descendants
- Polish: córka
- Silesian: cōrka
References
- Boryś, Wiesław (2005) “córka”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
- Mańczak, Witold (2017) “córka”, in Polski słownik etymologiczny (in Polish), Kraków: Polska Akademia Umiejętności, →ISBN
- Bańkowski, Andrzej (2000) “córka”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
- Sławski, Franciszek (1958-1965) “córka”, in Jan Safarewicz, Andrzej Siudut, editors, Słownik etymologiczny języka polskiego [Etymological dictionary of the Polish language] (in Polish), Kraków: Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego
- K. Nitsch, editor (1955), “córka”, in Słownik staropolski (in Polish), volume 1, Warsaw: Polish Academy of Sciences, page 330
- B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “córka”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
- Ewa Deptuchowa, Mariusz Frodyma, Katarzyna Jasińska, Magdalena Klapper, Dorota Kołodziej, Mariusz Leńczuk, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, editors (2023), “córka”, in Rozariusze z polskimi glosami. Internetowa baza danych [Dictionaries of Polish glosses, an Internet database] (in Polish), Kraków: Pracownia Języka Staropolskiego Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk
Polish
Etymology
Inherited from Old Polish córka. By surface analysis, córa + -ka.
Pronunciation
- IPA(key): /ˈt͡sur.ka/
Audio: (file) - Rhymes: -urka
- Syllabification: cór‧ka
Noun
córka f (diminutive córeczka, augmentative córa)
Declension
Declension of córka
Related terms
adjectives
- córczyny