cúnaigh
Irish
Etymology
From Middle Irish congnaid, from Old Irish con·gní.
Pronunciation
- IPA(key): /ˈkoːnˠə/, /ˈkuːnˠə/[1]
Verb
cúnaigh (present analytic cúnaíonn, future analytic cúnóidh, verbal noun cúnamh, past participle cúnaithe)
Usage notes
Quite rare as a finite verb. Constructions such as tabhair cúnamh do (“to help”, transitive) and bí i do chúnamh (“to help”, intransitive) are much more common.
Conjugation
conjugation of cúnaigh (second conjugation)
| verbal noun | cúnamh | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| past participle | cúnaithe | |||||||
| tense | singular | plural | relative | autonomous | ||||
| first | second | third | first | second | third | |||
| indicative | ||||||||
| present | cúnaím | cúnaíonn tú; cúnaír† |
cúnaíonn sé, sí | cúnaímid; cúnaíonn muid |
cúnaíonn sibh | cúnaíonn siad; cúnaíd† |
a chúnaíonn; a chúnaíos / a gcúnaíonn* |
cúnaítear |
| past | chúnaigh mé; chúnaíos | chúnaigh tú; chúnaís | chúnaigh sé, sí | chúnaíomar; chúnaigh muid | chúnaigh sibh; chúnaíobhair | chúnaigh siad; chúnaíodar | a chúnaigh / ar chúnaigh* |
cúnaíodh |
| past habitual | chúnaínn / gcúnaínn‡‡ | chúnaíteá / gcúnaíteᇇ | chúnaíodh sé, sí / gcúnaíodh sé, s퇇 | chúnaímis; chúnaíodh muid / gcúnaímis‡‡; gcúnaíodh muid‡‡ | chúnaíodh sibh / gcúnaíodh sibh‡‡ | chúnaídís; chúnaíodh siad / gcúnaídís‡‡; gcúnaíodh siad‡‡ | a chúnaíodh / a gcúnaíodh* |
chúnaítí / gcúnaít퇇 |
| future | cúnóidh mé; cúnód; cúnóchaidh mé† |
cúnóidh tú; cúnóir†; cúnóchaidh tú† |
cúnóidh sé, sí; cúnóchaidh sé, sí† |
cúnóimid; cúnóidh muid; cúnóchaimid†; cúnóchaidh muid† |
cúnóidh sibh; cúnóchaidh sibh† |
cúnóidh siad; cúnóid†; cúnóchaidh siad† |
a chúnóidh; a chúnós; a chúnóchaidh†; a chúnóchas† / a gcúnóidh*; a gcúnóchaidh*† |
cúnófar; cúnóchar† |
| conditional | chúnóinn; chúnóchainn† / gcúnóinn‡‡; gcúnóchainn†‡‡ | chúnófá; chúnóchthᆠ/ gcúnófᇇ; gcúnóchthᆇ‡ | chúnódh sé, sí; chúnóchadh sé, sí† / gcúnódh sé, s퇇; gcúnóchadh sé, s톇‡ | chúnóimis; chúnódh muid; chúnóchaimis†; chúnóchadh muid† / gcúnóimis‡‡; gcúnódh muid‡‡; gcúnóchaimis†‡‡; gcúnóchadh muid†‡‡ | chúnódh sibh; chúnóchadh sibh† / gcúnódh sibh‡‡; gcúnóchadh sibh†‡‡ | chúnóidís; chúnódh siad; chúnóchadh siad† / gcúnóidís‡‡; gcúnódh siad‡‡; gcúnóchadh siad†‡‡ | a chúnódh; a chúnóchadh† / a gcúnódh*; a gcúnóchadh*† |
chúnófaí; chúnóchthaí† / gcúnófa퇇; gcúnóchtha톇‡ |
| subjunctive | ||||||||
| present | go gcúnaí mé; go gcúnaíod† |
go gcúnaí tú; go gcúnaír† |
go gcúnaí sé, sí | go gcúnaímid; go gcúnaí muid |
go gcúnaí sibh | go gcúnaí siad; go gcúnaíd† |
— | go gcúnaítear |
| past | dá gcúnaínn | dá gcúnaíteá | dá gcúnaíodh sé, sí | dá gcúnaímis; dá gcúnaíodh muid |
dá gcúnaíodh sibh | dá gcúnaídís; dá gcúnaíodh siad |
— | dá gcúnaítí |
| imperative | ||||||||
| – | cúnaím | cúnaigh | cúnaíodh sé, sí | cúnaímis | cúnaígí; cúnaídh† |
cúnaídís | — | cúnaítear |
* indirect relative
† archaic or dialect form
‡‡ dependent form used with particles that trigger eclipsis
Synonyms
Mutation
| radical | lenition | eclipsis |
|---|---|---|
| cúnaigh | chúnaigh | gcúnaigh |
Note: Certain mutated forms of some words can never occur in standard Modern Irish.
All possible mutated forms are displayed for convenience.
References
- ^ Finck, F. N. (1899) Die araner mundart [The Aran Dialect] (in German), Zweiter Band: Wörterbuch [Second volume: Dictionary], Marburg: Elwert’sche Verlagsbuchhandlung, page 159
Further reading
- Gregory Toner, Sharon Arbuthnot, Máire Ní Mhaonaigh, Marie-Luise Theuerkauf, Dagmar Wodtko, editors (2019), “con·gní”, in eDIL: Electronic Dictionary of the Irish Language
- Dinneen, Patrick S. (1927) “congnaim”, in Foclóir Gaeḋilge agus Béarla, 2nd edition, Dublin: Irish Texts Society, page 244; reprinted with additions 1996, →ISBN
- Ó Dónaill, Niall (1977) “cúnaigh”, in Foclóir Gaeilge–Béarla, Dublin: An Gúm, →ISBN