chłop
Kashubian
Etymology
Inherited from Proto-Slavic *xolpъ.
Pronunciation
- IPA(key): /ˈxwɔp/
- Rhymes: -ɔp
- Syllabification: chłop
Noun
chłop m pers (diminutive chłopik or chłopina, augmentative chłopiszcze, related adjective chłopsczi)
Declension
| singular | plural | |
|---|---|---|
| nominative | chłop | chłopi/chłopë |
| genitive | chłopa | chłopów |
| dative | chłopù/chłopòwi | chłopóm |
| accusative | chłopa | chłopów |
| instrumental | chłopã | chłopama |
| locative | chłopie | chłopach |
| vocative | chłopie | chłopi/chłopë |
Further reading
- Stefan Ramułt (1893) “Xłop”, in Słownik języka pomorskiego czyli kaszubskiego (in Kashubian), page 53
- Jan Trepczyk (1994) “chłop”, in Słownik polsko-kaszubski (in Kashubian), volumes 1–2
- Eùgeniusz Gòłąbk (2011) “chłop”, in Słownik Polsko-Kaszubski / Słowôrz Pòlskò-Kaszëbsczi[1]
- “chłop”, in Internetowi Słowôrz Kaszëbsczégò Jãzëka [Internet Dictionary of the Kashubian Language], Fundacja Kaszuby, 2022
Old Polish
Etymology
Inherited from Proto-Slavic *xolpъ. First attested in the 14th century.
Pronunciation
Noun
chłop m animacy unattested (related adjective chłopi)
- (sometimes derogatory) peasant
- 1910-2024 [1425], Rocznik Towarzystwa Heraldycznego we Lwowie[2], volume III, page 76:
- Zalowal Sandek... na Jarantha: Tego na tø zalugø, yszes mi prziganil... Tedi Jarant otpowedzal..., yszess ty mne pirvey rzekl, yszessz chlop, przetom tobie ja rze[k]l, isszess ti chlop
- [Żałował Sędek... na Jaranta: Tego na cię żałuję, iżeś mi przyganił... Tedy Jarant otpowiedział..., iżeś ty mnie pirwej rzekł, iżeś chłop, przetom tobie ja rze[k]ł, iżeś ty chłop]
- 1462-1463, Wiersz o zabiciu Andrzeja Tęczyńskiego[3], line 3:
- A yaczy tho szly ludze myeszczanye cracovianye, zeby pana swego, wyelkyego choragyewnego, zabylyscze, chlopy, Andrzeya Thanczinskyego
- [A jacy to źli ludzie mieszczanie krakowianie, żeby pana swego, wielkiego chorągiewnego, zabiliście, chłopi, Andrzeja Tęczyńskiego!]
- (attested in Greater Poland) man (male human)
- Synonym: mężczyzna
- 1881 [1460], “Wydanie krakowskie dzieła Jana z Turrekrematy Explanatio in Psalterium”, in Józef Przyborowski, editor, Przegląd Bibliograficzno-Archeologiczny. Dwutygodnik ilustrowany poświęcony bibliografii, archeologii, numizmatyce, heraldyce, historii, sztukom pięknym i literaturze, volume I, Bydgoszcz, page 187:
- Thocz boli, kyedi chlop kygyem glowa goly
- [Toć boli, kiedy chłop kijem głowę goli!]
Derived terms
Descendants
References
- Boryś, Wiesław (2005) “chłop”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
- Sławski, Franciszek (1958-1965) “chłop”, in Jan Safarewicz, Andrzej Siudut, editors, Słownik etymologiczny języka polskiego [Etymological dictionary of the Polish language] (in Polish), Kraków: Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego
- Mańczak, Witold (2017) “chłop”, in Polski słownik etymologiczny (in Polish), Kraków: Polska Akademia Umiejętności, →ISBN
- Bańkowski, Andrzej (2000) “chłop”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
- B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “chłop”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
Polish
Etymology
Inherited from Old Polish chłop.
Pronunciation
- IPA(key): /ˈxwɔp/
- (Middle Polish) IPA(key): /ˈxɫɔp/
- (Masovia):
- (Far Masovian) IPA(key): /ˈxwɔp/
- (Lesser Poland):
- (Przemyśl) IPA(key): [xwɔp]
Audio 1: (file) Audio 2: (file) - Rhymes: -ɔp
- Syllabification: chłop
Noun
chłop m pers (female equivalent chłopka, diminutive chłopek, related adjective chłopski)
- (colloquial) farmer
- Synonym: rolnik
- (colloquial) guy, man
- (colloquial) boyfriend (longterm romantic partner)
- (historical or dialectal, Przemyśl) peasant
- Synonym: włościanin
- (obsolete) simpleton
- (obsolete or dialectal, Far Masovian) husband
- Synonym: mąż
- Mój chłop to straśnie łapcywy na jadło. (Far Masovian) ― My man is awfully hungry for food.
- (obsolete) attaboy; young gay blade
- (Middle Polish, heraldry) man (representation of a man in a coat of arms)
- (Middle Polish, expressive) boy; son (male offspring)
Usage notes
Sense 2 sometimes uses the form chłopa with numerals larger than 5, e.g.: było tam pięciu chłopa (“there were five guys there”).
Declension
Derived terms
- chłop w chłopa
- chłopaczy
- chłopi
- chłopski
- baba-chłop
- chłop jak dąb
- chłopak
- chłopeusz
- chłopianka
- chłopiec
- chłopię
- chłopijasz
- chłopina
- chłopisko
- chłopokoń
- chłopomania
- chłoporobotnik
- chłopowina
- chłopstwo
- chłoptaś
- chłoptyś
- chłopyś
- swój chłop
- gówno chłopu, nie zegarek
- chłopieć impf, schłopieć pf
Related terms
- antychłopski
- chłopacki
- chłopaczkowaty
- chłopcowaty
- chłopczykowaty
- chłopczyński
- chłopięcy
- chłopomański
- chłoporobotniczy
- chłopczykowo
- chłopięco
Trivia
According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), chłop is one of the most used words in Polish, appearing 4 times in scientific texts, 4 times in news, 12 times in essays, 35 times in fiction, and 29 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 84 times, making it the 755th most common word in a corpus of 500,000 words.[1]
References
Further reading
- chłop in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
- chłop in Polish dictionaries at PWN
- Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “chłop”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
- Wiesław Morawski (3.04.2023) “CHŁOP”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century]
- Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “chłop”, in Słownik języka polskiego
- Aleksander Zdanowicz (1861) “chłop”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
- J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1900), “chłop”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 1, Warsaw, page 283
- Wojciech Grzegorzewicz (1894) “chłop”, in “O języku ludowym w powiecie przasnyskim”, in Sprawozdania Komisji Językowej Akademii Umiejętności (in Polish), volume 5, Krakow: Akademia Umiejętności, page 104
- Aleksander Saloni (1899) “chłop”, in “Lud wiejski w okolicy Przeworska”, in M. Arct, E. Lubowski, editors, Wisła : miesięcznik gieograficzno-etnograficzny (in Polish), volume 13, Warsaw: Artur Gruszecki, page 237
Silesian
Pronunciation
- IPA(key): /ˈxwɔp/
Audio: (file) - Rhymes: -ɔp
- Syllabification: chłop
Noun
chłop m pers
- (Southern Silesian) alternative form of chop
Declension
| singular | plural | |
|---|---|---|
| nominative | chłop | chłopy |
| genitive | chłopa | chłopōw |
| dative | chłopowi | chłopōm |
| accusative | chłopa | chłopōw |
| instrumental | chłopym | chłopami |
| locative | chłopie | chłopach |
| vocative | chłopie | chłopy |
Further reading
- chop_chlop in dykcjonorz.eu
- chłop in silling.org