chory

chory (comparative choršy, superlative nejchoršy)

1. superseded spelling of chóry

Inherited from Proto-Slavic *xvorъ. First attested in the 15th century.

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /xɔriː/
• IPA^(key): (15^th CE) /xɔri/

chory

1. ill, sick (unwell in terms of health or physical condition)
   • 1874-1891 [Middle of the 15th century], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności‎^{[1], [2], [3]}, volume XXII, page 240:

     Czudzey byadi zalowanye... zalezi w syedmy vczinczech mylossyerdzya: lacznego nakarmicz, spraglego napogicz, podrosznego noczowacz, chorego nawyedzacz

     [Cudzej biady żałowanie... zależy w siedmi uczyncech miłosierdzia: łacznego nakarmić, spragłego napojić, podrożnego nocować, chorego nawiedzać]

2. (figuratively) ill, sick (not healthy otherwise; bad)
   • 1874-1891 [1444], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności‎^{[4], [5], [6]}, volume XXIII, page 304:

     Mdle a chore misly labiles mentes

     [Mdłe a chore myśli labiles mentes]

• Polish: chory
• Silesian: chory

• Boryś, Wiesław (2005) “chory”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
• Mańczak, Witold (2017) “chory”, in Polski słownik etymologiczny (in Polish), Kraków: Polska Akademia Umiejętności, →ISBN
• Bańkowski, Andrzej (2000) “chory”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
• Sławski, Franciszek (1958-1965) “chory”, in Jan Safarewicz, Andrzej Siudut, editors, Słownik etymologiczny języka polskiego [Etymological dictionary of the Polish language] (in Polish), Kraków: Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego
• B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “chory”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN

• chor (Middle Polish)

Inherited from Old Polish chory.

• Audio:

  (file)

• Rhymes: -ɔrɘ
• Syllabification: cho‧ry

chory (comparative bardziej chory or (less common) chorszy, superlative najbardziej chory or (less common) najchorszy, no derived adverb)

1. (sometimes nominalized) ill, sick (unwell in terms of health or physical condition) [with na (+ accusative) ‘with what’]

   Synonyms: cierpiący, niezdrowy

   Antonym: zdrowy

   1. (Middle Polish, sometimes nominalized) sinful, dissolute; weak; evil
2. sick (e.g. of a system, not functioning properly)

   Synonyms: nienormalny, niesprawny

   Mam dość tej chorej atmosfery w pracy. ― I've had enough of this poisonous atmosphere at work.

3. (colloquial) sick (e.g. of a person, not normal, crazy)

   Synonym: nienormalny

4. crazy, outlandish, bogus

   Synonym: nierozsądny

   Antonyms: sensowny, rozsądny

   Trzy stówy za obiad? To jest chore. ― Three hundred for a lunch? That's crazy.

5. (obsolete, of e.g. food) dark; coarse; wholewheat, wholemeal, brown

According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), chory is one of the most used words in Polish, appearing 37 times in scientific texts, 8 times in news, 3 times in essays, 14 times in fiction, and 5 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 67 times, making it the 959th most common word in a corpus of 500,000 words.^[1]

• chory in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• chory in Polish dictionaries at PWN
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “chory”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• “CHORY”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 30.03.2023
• Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “chory”, in Słownik języka polskiego
• Aleksander Zdanowicz (1861) “chory”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
• J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1900), “chory”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 1, Warsaw, page 294
• chory in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego

Inherited from Old Polish chory.

• IPA^(key): /ˈxɔ.rɪ/

• Audio:

  (file)

• Rhymes: -ɔrɪ
• Syllabification: cho‧ry

chory (comparative bardzij chory, superlative nojbardzij chory, derived adverb choro)

1. (sometimes nominalized) ill, sick (unwell in terms of health or physical condition) [with na (+ accusative) ‘with what’]

   Synonyms: niymocny, stynczny

   Antonym: zdrowy

2. (of flour, bread, pasta, etc.) wholewheat, wholemeal, brown
   1. (of other foods) low-quality

• chory in dykcjonorz.eu
• chory in silling.org
• Bogdan Kallus (2020) “chory”, in Słownik Gōrnoślōnskij Gŏdki, IV edition, Chorzów: Pro Loquela Silesiana, →ISBN, page 261
• Henryk Jaroszewicz (2022) “chorŏ”, in Zasady pisowni języka śląskiego (in Polish), Siedlce: Wydawnictwo Naukowe IKR[i]BL, page 68
• Aleksandra Wencel (2023) “chory”, in Dykcjůnôrz ślų̊sko-polski, page 116

Inherited from Proto-Slavic *x(v)orъ. Cognate with Lower Sorbian chóry, Czech chorý, and Belarusian хворы (xvóry).

• IPA^(key): /ˈkʰɔʀɨ/
• Rhymes: -ɔʀɨ
• Syllabification: cho‧ry

chory (comparative choriši, superlative najchoriši, absolute superlative nanajchoriši, excessive přechory, adverb chorje)

1. ill, sick

• “chory” in Soblex