comhair
Irish
Alternative forms
- cómhair (superseded)
Pronunciation
Etymology 1
From Old Irish comair (“in front of”).[4]
Noun
comhair
- only used in faoi chomhair, i gcomhair, and os comhair
Further reading
- Ó Dónaill, Niall (1977) “comhair”, in Foclóir Gaeilge–Béarla, Dublin: An Gúm, →ISBN
- Dinneen, Patrick S. (1904) “coṁair”, in Foclóir Gaeḋilge agus Béarla, 1st edition, Dublin: Irish Texts Society, page 171
Etymology 2
Possibly a back-formation from comhaireamh (“count; calculation, reckoning”), from comh- (“common, collective”) + áireamh (“count, counting, enumeration”).[5]
Verb
comhair (present analytic comhaireann, future analytic comhairfidh, verbal noun comhaireamh, past participle comhairthe)
Conjugation
conjugation of comhair (first conjugation – A)
| verbal noun | comhaireamh | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| past participle | comhairthe | |||||||
| tense | singular | plural | relative | autonomous | ||||
| first | second | third | first | second | third | |||
| indicative | ||||||||
| present | comhairim | comhaireann tú; comhairir† |
comhaireann sé, sí | comhairimid | comhaireann sibh | comhaireann siad; comhairid† |
a chomhaireann; a chomhaireas / a gcomhaireann* |
comhairtear |
| past | chomhair mé; chomhaireas | chomhair tú; chomhairis | chomhair sé, sí | chomhaireamar; chomhair muid | chomhair sibh; chomhaireabhair | chomhair siad; chomhaireadar | a chomhair / ar chomhair* |
comhaireadh |
| past habitual | chomhairinn / gcomhairinn‡‡ | chomhairteá / gcomhairteᇇ | chomhaireadh sé, sí / gcomhaireadh sé, s퇇 | chomhairimis; chomhaireadh muid / gcomhairimis‡‡; gcomhaireadh muid‡‡ | chomhaireadh sibh / gcomhaireadh sibh‡‡ | chomhairidís; chomhaireadh siad / gcomhairidís‡‡; gcomhaireadh siad‡‡ | a chomhaireadh / a gcomhaireadh* |
chomhairtí / gcomhairt퇇 |
| future | comhairfidh mé; comhairfead |
comhairfidh tú; comhairfir† |
comhairfidh sé, sí | comhairfimid; comhairfidh muid |
comhairfidh sibh | comhairfidh siad; comhairfid† |
a chomhairfidh; a chomhairfeas / a gcomhairfidh* |
comhairfear |
| conditional | chomhairfinn / gcomhairfinn‡‡ | chomhairfeá / gcomhairfeᇇ | chomhairfeadh sé, sí / gcomhairfeadh sé, s퇇 | chomhairfimis; chomhairfeadh muid / gcomhairfimis‡‡; gcomhairfeadh muid‡‡ | chomhairfeadh sibh / gcomhairfeadh sibh‡‡ | chomhairfidís; chomhairfeadh siad / gcomhairfidís‡‡; gcomhairfeadh siad‡‡ | a chomhairfeadh / a gcomhairfeadh* |
chomhairfí / gcomhairf퇇 |
| subjunctive | ||||||||
| present | go gcomhaire mé; go gcomhairead† |
go gcomhaire tú; go gcomhairir† |
go gcomhaire sé, sí | go gcomhairimid; go gcomhaire muid |
go gcomhaire sibh | go gcomhaire siad; go gcomhairid† |
— | go gcomhairtear |
| past | dá gcomhairinn | dá gcomhairteá | dá gcomhaireadh sé, sí | dá gcomhairimis; dá gcomhaireadh muid |
dá gcomhaireadh sibh | dá gcomhairidís; dá gcomhaireadh siad |
— | dá gcomhairtí |
| imperative | ||||||||
| – | comhairim | comhair | comhaireadh sé, sí | comhairimis | comhairigí; comhairidh† |
comhairidís | — | comhairtear |
* indirect relative
† archaic or dialect form
‡‡ dependent form used with particles that trigger eclipsis
Further reading
- Ó Dónaill, Niall (1977) “comhair”, in Foclóir Gaeilge–Béarla, Dublin: An Gúm, →ISBN
- Dinneen, Patrick S. (1904) “coṁairṁim”, in Foclóir Gaeḋilge agus Béarla, 1st edition, Dublin: Irish Texts Society, page 172
- de Bhaldraithe, Tomás (1959) “comhair”, in English-Irish Dictionary, An Gúm
- “comhair”, in New English-Irish Dictionary, Foras na Gaeilge, 2013–2025
Etymology 3
See the etymology of the corresponding lemma form.
Noun
comhair m pl
- inflection of comhar:
- vocative/genitive singular
- nominative/dative plural
Mutation
| radical | lenition | eclipsis |
|---|---|---|
| comhair | chomhair | gcomhair |
Note: Certain mutated forms of some words can never occur in standard Modern Irish.
All possible mutated forms are displayed for convenience.
References
- ^ Sjoestedt, M. L. (1938) Description d’un parler irlandais de Kerry [Description of an Irish Dialect of Kerry] (in French), Paris: Librairie Ancienne Honoré Champion, section 133, page 101
- ^ de Bhaldraithe, Tomás (1977) Gaeilge Chois Fhairrge: An Deilbhíocht [The Irish of Cois Fharraige: Accidence] (in Irish), 2nd edition, Institiúid Ard-Léinn Bhaile Átha Cliath [Dublin Institute for Advanced Studies], section 415, page 229
- ^ Quiggin, E. C. (1906) A Dialect of Donegal, Cambridge University Press, § 33, page 16
- ^ Gregory Toner, Sharon Arbuthnot, Máire Ní Mhaonaigh, Marie-Luise Theuerkauf, Dagmar Wodtko, editors (2019), “comair”, in eDIL: Electronic Dictionary of the Irish Language
- ^ Gregory Toner, Sharon Arbuthnot, Máire Ní Mhaonaigh, Marie-Luise Theuerkauf, Dagmar Wodtko, editors (2019), “comáirmid”, in eDIL: Electronic Dictionary of the Irish Language