cruan
Irish
Etymology
From Old Irish crúan (“red enamel”).
Pronunciation
- IPA(key): /ˈkɾˠuənˠ/
Noun
cruan m (genitive singular cruain)
Declension
| ||||||||||||||||||||||||
Derived terms
- cruanadóireacht f (“enamel-work”)
- cruanearra m (“(article of) enamelware”)
Verb
cruan (present analytic cruanann, future analytic cruanfaidh, verbal noun cruanadh, past participle cruanta)
- (transitive) enamel
Conjugation
conjugation of cruan (first conjugation – A)
| verbal noun | cruanadh | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| past participle | cruanta | |||||||
| tense | singular | plural | relative | autonomous | ||||
| first | second | third | first | second | third | |||
| indicative | ||||||||
| present | cruanaim | cruanann tú; cruanair† |
cruanann sé, sí | cruanaimid | cruanann sibh | cruanann siad; cruanaid† |
a chruanann; a chruanas / a gcruanann* |
cruantar |
| past | chruan mé; chruanas | chruan tú; chruanais | chruan sé, sí | chruanamar; chruan muid | chruan sibh; chruanabhair | chruan siad; chruanadar | a chruan / ar chruan* |
cruanadh |
| past habitual | chruanainn / gcruanainn‡‡ | chruantá / gcruantᇇ | chruanadh sé, sí / gcruanadh sé, s퇇 | chruanaimis; chruanadh muid / gcruanaimis‡‡; gcruanadh muid‡‡ | chruanadh sibh / gcruanadh sibh‡‡ | chruanaidís; chruanadh siad / gcruanaidís‡‡; gcruanadh siad‡‡ | a chruanadh / a gcruanadh* |
chruantaí / gcruanta퇇 |
| future | cruanfaidh mé; cruanfad |
cruanfaidh tú; cruanfair† |
cruanfaidh sé, sí | cruanfaimid; cruanfaidh muid |
cruanfaidh sibh | cruanfaidh siad; cruanfaid† |
a chruanfaidh; a chruanfas / a gcruanfaidh* |
cruanfar |
| conditional | chruanfainn / gcruanfainn‡‡ | chruanfá / gcruanfᇇ | chruanfadh sé, sí / gcruanfadh sé, s퇇 | chruanfaimis; chruanfadh muid / gcruanfaimis‡‡; gcruanfadh muid‡‡ | chruanfadh sibh / gcruanfadh sibh‡‡ | chruanfaidís; chruanfadh siad / gcruanfaidís‡‡; gcruanfadh siad‡‡ | a chruanfadh / a gcruanfadh* |
chruanfaí / gcruanfa퇇 |
| subjunctive | ||||||||
| present | go gcruana mé; go gcruanad† |
go gcruana tú; go gcruanair† |
go gcruana sé, sí | go gcruanaimid; go gcruana muid |
go gcruana sibh | go gcruana siad; go gcruanaid† |
— | go gcruantar |
| past | dá gcruanainn | dá gcruantá | dá gcruanadh sé, sí | dá gcruanaimis; dá gcruanadh muid |
dá gcruanadh sibh | dá gcruanaidís; dá gcruanadh siad |
— | dá gcruantaí |
| imperative | ||||||||
| – | cruanaim | cruan | cruanadh sé, sí | cruanaimis | cruanaigí; cruanaidh† |
cruanaidís | — | cruantar |
* indirect relative
† archaic or dialect form
‡‡ dependent form used with particles that trigger eclipsis
Derived terms
- cruanaí m (“enameller”)
Mutation
| radical | lenition | eclipsis |
|---|---|---|
| cruan | chruan | gcruan |
Note: Certain mutated forms of some words can never occur in standard Modern Irish.
All possible mutated forms are displayed for convenience.
Further reading
- Ó Dónaill, Niall (1977) “cruan”, in Foclóir Gaeilge–Béarla, Dublin: An Gúm, →ISBN
- Gregory Toner, Sharon Arbuthnot, Máire Ní Mhaonaigh, Marie-Luise Theuerkauf, Dagmar Wodtko, editors (2019), “crúan”, in eDIL: Electronic Dictionary of the Irish Language
Scottish Gaelic
Etymology
From Old Irish crúan (“red enamel”).
Adjective
cruan
Noun
cruan m
Synonyms
- geiltrigeadh
Further reading
- Edward Dwelly (1911) “cruan”, in Faclair Gàidhlig gu Beurla le Dealbhan [The Illustrated Gaelic–English Dictionary][1], 10th edition, Edinburgh: Birlinn Limited, →ISBN
- Gregory Toner, Sharon Arbuthnot, Máire Ní Mhaonaigh, Marie-Luise Theuerkauf, Dagmar Wodtko, editors (2019), “crúan”, in eDIL: Electronic Dictionary of the Irish Language