cuimhnigh

Irish

Pronunciation

Etymology 1

From Old Irish cuimnigid (“recalls, remembers”).[5] By surface analysis, cuimhne +‎ -igh.

Verb

cuimhnigh (present analytic cuimhníonn, future analytic cuimhneoidh, verbal noun cuimhneamh, past participle cuimhnithe)

  1. (intransitive) to remember; consider, think (with ar)
    Caithfimid cuimhneamh ar an gcostas. ― We must consider the cost.
  2. (transitive) to commemorate, remember
    Cuimhnímid na mairbh inniu. ― We remember the dead today.
  3. to remind (with the thing being reminded of as the direct object and do plus the person being reminded)
    Chuimhnigh an t-amhrán a hóige di. ― The song reminded her of her youth.
  4. to remind (with the person being reminded as the subject, ar plus the person doing the reminding, and le plus the person being reminded of)
    Cuimhním ar mo dheartháir le Séan. ― Seán reminds me of my brother. (literally, “I remember my brother with Seán.”)
  5. to conceive, form in mind
Conjugation
conjugation of cuimhnigh (second conjugation)
verbal noun cuimhneamh
past participle cuimhnithe
tense singular plural relative autonomous
first second third first second third
indicative
present cuimhním cuimhníonn tú;
cuimhnír† 		cuimhníonn sé, sí cuimhnímid;
cuimhníonn muid 		cuimhníonn sibh cuimhníonn siad;
cuimhníd† 		a chuimhníonn; a chuimhníos /
a gcuimhníonn* 		cuimhnítear
past chuimhnigh mé; chuimhníos chuimhnigh tú; chuimhnís chuimhnigh sé, sí chuimhníomar; chuimhnigh muid chuimhnigh sibh; chuimhníobhair chuimhnigh siad; chuimhníodar a chuimhnigh /
ar chuimhnigh* 		cuimhníodh
past habitual chuimhnínn / gcuimhnínn‡‡ chuimhníteá / gcuimhníteᇇ chuimhníodh sé, sí / gcuimhníodh sé, s퇇 chuimhnímis; chuimhníodh muid / gcuimhnímis‡‡; gcuimhníodh muid‡‡ chuimhníodh sibh / gcuimhníodh sibh‡‡ chuimhnídís; chuimhníodh siad / gcuimhnídís‡‡; gcuimhníodh siad‡‡ a chuimhníodh /
a gcuimhníodh* 		chuimhnítí / gcuimhnít퇇
future cuimhneoidh mé;
cuimhneod;
cuimhneochaidh mé† 		cuimhneoidh tú;
cuimhneoir†;
cuimhneochaidh tú† 		cuimhneoidh sé, sí;
cuimhneochaidh sé, sí† 		cuimhneoimid;
cuimhneoidh muid;
cuimhneochaimid†;
cuimhneochaidh muid† 		cuimhneoidh sibh;
cuimhneochaidh sibh† 		cuimhneoidh siad;
cuimhneoid†;
cuimhneochaidh siad† 		a chuimhneoidh; a chuimhneos; a chuimhneochaidh†; a chuimhneochas† /
a gcuimhneoidh*; a gcuimhneochaidh*† 		cuimhneofar; cuimhneochar†
conditional chuimhneoinn; chuimhneochainn† / gcuimhneoinn‡‡; gcuimhneochainn†‡‡ chuimhneofá; chuimhneochthᆠ/ gcuimhneofᇇ; gcuimhneochthᆇ‡ chuimhneodh sé, sí; chuimhneochadh sé, s토/ gcuimhneodh sé, s퇇; gcuimhneochadh sé, s톇‡ chuimhneoimis; chuimhneodh muid; chuimhneochaimis†; chuimhneochadh muid† / gcuimhneoimis‡‡; gcuimhneodh muid‡‡; gcuimhneochaimis†‡‡; gcuimhneochadh muid†‡‡ chuimhneodh sibh; chuimhneochadh sibh† / gcuimhneodh sibh‡‡; gcuimhneochadh sibh†‡‡ chuimhneoidís; chuimhneodh siad; chuimhneochadh siad† / gcuimhneoidís‡‡; gcuimhneodh siad‡‡; gcuimhneochadh siad†‡‡ a chuimhneodh; a chuimhneochadh† /
a gcuimhneodh*; a gcuimhneochadh*† 		chuimhneofaí; chuimhneochtha토/ gcuimhneofa퇇; gcuimhneochtha톇‡
subjunctive
present go gcuimhní mé;
go gcuimhníod† 		go gcuimhní tú;
go gcuimhnír† 		go gcuimhní sé, sí go gcuimhnímid;
go gcuimhní muid 		go gcuimhní sibh go gcuimhní siad;
go gcuimhníd† 		— go gcuimhnítear
past dá gcuimhnínn dá gcuimhníteá dá gcuimhníodh sé, sí dá gcuimhnímis;
dá gcuimhníodh muid 		dá gcuimhníodh sibh dá gcuimhnídís;
dá gcuimhníodh siad 		— dá gcuimhnítí
imperative
– cuimhním cuimhnigh cuimhníodh sé, sí cuimhnímis cuimhnígí;
cuimhnídh† 		cuimhnídís — cuimhnítear

* indirect relative
† archaic or dialect form
‡‡ dependent form used with particles that trigger eclipsis

Synonyms

Further reading

Etymology 2

See the etymology of the corresponding lemma form.

Adjective

cuimhnigh

  1. inflection of cuimhneach (“recollective; reflective, thoughtful”):
    1. vocative/genitive singular masculine
    2. (archaic) dative singular feminine

Mutation

Mutated forms of cuimhnigh
radical lenition eclipsis
cuimhnigh chuimhnigh gcuimhnigh

Note: Certain mutated forms of some words can never occur in standard Modern Irish.
All possible mutated forms are displayed for convenience.

References

  1. ^ Breatnach, Risteard B. (1947) The Irish of Ring, Co. Waterford: A Phonetic Study, Dublin Institute for Advanced Studies, →ISBN, section 507, page 136
  2. ^ Finck, F. N. (1899) Die araner mundart [The Aran Dialect] (in German), Zweiter Band: Wörterbuch [Second volume: Dictionary], Marburg: Elwert’sche Verlagsbuchhandlung, page 152
  3. ^ Mhac an Fhailigh, Éamonn (1968) The Irish of Erris, Co. Mayo: A Phonemic Study, Dublin Institute for Advanced Studies, section 375, page 152
  4. ^ Hamilton, John Noel (1974) A Phonetic Study of the Irish of Tory Island, Co. Donegal (Studies in Irish Language and Literature, Department of Celtic, Q.U.B.; vol. 3), Institute of Irish Studies, The Queen’s University Belfast, page 264
  5. ^ Gregory Toner, Sharon Arbuthnot, Máire Ní Mhaonaigh, Marie-Luise Theuerkauf, Dagmar Wodtko, editors (2019), “1 cuimnigid(ir)”, in eDIL: Electronic Dictionary of the Irish Language
This article is issued from Wiktionary. The text is available under Creative Commons Attribution-Share Alike 4.0 unless otherwise noted. Additional terms may apply for the media files.