czyrnidło

• czyrznidło

From czyrznić +‎ -dło. First attested in 1442.

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /t͡ʃʲʲirɲidɫɔ/
• IPA^(key): (15^th CE) /t͡ʃʲʲirɲidɫɔ/

czyrnidło n

1. ink (liquid black paint used for writing)
   • 1901 [1471], Materiały i Prace Komisji Językowej Akademii Umiejętności w Krakowie, volume V, page 128:

     Czirnidlem atramento

     [Czyrnidłem atramento]

   • 1901 [1471], Materiały i Prace Komisji Językowej Akademii Umiejętności w Krakowie, volume V, page 137:

     Czirnidlo atramentum

     [Czyrnidło atramentum]

   1. (attested in Sieradz-Łęczyca, hapax legomenon) The meaning of this term is uncertain.
      • 1874-1891 [1466], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności‎^{[1], [2], [3]}, volume XXII, Łęczyca, page 11:

        Denigrant atramento sromoczą szaradnosczą, gl. czyrznydlo

        [Denigrant atramento sromocą szaradnością, gl. czyrznidło]

   2. blacking (liquid used to give a black color, especially to shoes)
      • 1885-2024 [XV. post.], Jan Baudouina de Courtenay, Jan Karłowicz, Antoni Adam Kryńskiego, Malinowski Lucjan, editors, Prace Filologiczne‎^[4], volume V, page 6:

        Cirnidlo fucalium, fuscarium

        [Czyrnidło fucalium, fuscarium]

      • 1442, Wokabularz Raczyńskich, Biblioteki Raczyńskich w Poznaniu, sygn. 1360/I, page 113r:

        Fucalium vlg. czyrznidlo

        [Fucalium vlg. czyrznidło]

      • 1442, Wokabularz Raczyńskich, Biblioteki Raczyńskich w Poznaniu, sygn. 1360/I, page 114r:

        Fuscarium illud est quo nigratur coreum quod sutor dicit vlg. czirznidlo

        [Fuscarium illud est quo nigratur coreum quod sutor dicit vlg. czyrznidło]

      • XV p. post., Wokabularz petersburski I, Cesarskiej Biblioteki Publicznej w Petersburgu, sygn. Lat.Q.ch.XVI.33, page 6:

        Fucalium cirnidlo

        [Fucalium czyrnidło]

      • XV p. post., Wokabularz petersburski I, Cesarskiej Biblioteki Publicznej w Petersburgu, sygn. Lat.Q.ch.XVI.33, page 6:

        Fuscarium cirnidlo

        [Fuscarium czyrnidło]

2. field cow-wheat (Melampyrum arvense)
   • 1900 [1460], Józef Rostafiński, editor, Symbola ad historiam naturalem medii aevi = Średniowieczna historya naturalna w Polsce. Ps 2‎^[5], number 3472:

     Czyrnydlo circea

     [Czyrnidło circea]

   • 1900 [c. 1465], Józef Rostafiński, editor, Symbola ad historiam naturalem medii aevi = Średniowieczna historya naturalna w Polsce. Ps 2‎^[6], number 4268:

     Czyrnydlo circea

     [Czyrnidło circea]

   • 1900 [1472], Józef Rostafiński, editor, Symbola ad historiam naturalem medii aevi = Średniowieczna historya naturalna w Polsce. Ps 2‎^[7], number 1217:

     Czirnidlo maurilia

     [Czyrnidło maurilia]

• Polish: czernidło
• Silesian: czyrnidło

• Bańkowski, Andrzej (2000) “czernić”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
• K. Nitsch, editor (1955), “(czernidło) czyrnidło, czyrznidło”, in Słownik staropolski (in Polish), volume 1, Warsaw: Polish Academy of Sciences, page 369
• B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “(czernidło) czyrnidło, czyrznidło”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
• Ewa Deptuchowa, Mariusz Frodyma, Katarzyna Jasińska, Magdalena Klapper, Dorota Kołodziej, Mariusz Leńczuk, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, editors (2023), “(Czernidło) Czyrnidło, Czyrznidło”, in Rozariusze z polskimi glosami. Internetowa baza danych [Dictionaries of Polish glosses, an Internet database] (in Polish), Kraków: Pracownia Języka Staropolskiego Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk