czyrw

• czyrzw

Inherited from Proto-Slavic *čьrvь. First attested in the 14th century.

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /t͡ʃʲʲirfʲ/
• IPA^(key): (15^th CE) /t͡ʃʲʲirfʲ/

czyrw m animacy unattested

1. (attested in Lesser Poland) worm

   Synonym: wołek

   • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎^[1], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 21, 6:

     Ia czirw iesm (sum vermis), a ne czlowek, przecora luczska y odrzuczene luczske

     [Ja czyrw jeśm (sum vermis), a nie człowiek, przekora ludzska i odrzucenie ludzskie]

   • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎^[2], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 77, 51:

     Dal czirzwom owocz gich, roboti gich kobylkam

     [Dał czyrzwiom owoc jich, roboty jich kobyłkam]

   • 1930 [c. 1455], “Ex”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎^[3], 16, 24:

     Uczynyly tako, yako bil przykazal Moyszesz a nyczs gest nye zagynølo, any sze gest czyrzw nalazl w nyem

     [Uczynili tako, jako był przykazał Mojżesz a nic(z)s jest nie zaginęło, ani sie jest czyrzw nalazł w niem]

   • 1930 [c. 1455], “Deut”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎^[4], 28, 39:

     Vinnicze wsplodysz y wskopasz, ale vina nye bødzesz pycz ani czso z nyey veszmyesz, bo bødze *opvsczona czirwmi

     [Winnice wspłodzisz i wskopasz, ale wina nie będziesz pić ani czso z niej weźmiesz, bo będzie opuszczona czyrwmi]

   • XV p. post., Wokabularz petersburski II, Cesarskiej Biblioteki Publicznej w Petersburgu, sygn. Lat.F.ch.XVI.12, page 10:

     Senta robak w slonynach czyrw

     [Senta robak w słoninach czyrw]

• Polish: czerw
• Silesian: czyrw

• Boryś, Wiesław (2005) “czerw”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
• Mańczak, Witold (2017) “czerw”, in Polski słownik etymologiczny (in Polish), Kraków: Polska Akademia Umiejętności, →ISBN
• Bańkowski, Andrzej (2000) “czerw”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
• Sławski, Franciszek (1958-1965) “czerw”, in Jan Safarewicz, Andrzej Siudut, editors, Słownik etymologiczny języka polskiego [Etymological dictionary of the Polish language] (in Polish), Kraków: Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego
• K. Nitsch, editor (1955), “czyrw”, in Słownik staropolski (in Polish), volume 1, Warsaw: Polish Academy of Sciences, page 370
• B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “(czerw) czyrw, czyrzw”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
• Ewa Deptuchowa, Mariusz Frodyma, Katarzyna Jasińska, Magdalena Klapper, Dorota Kołodziej, Mariusz Leńczuk, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, editors (2023), “(Czerw) Czyrw, Czyrzw”, in Rozariusze z polskimi glosami. Internetowa baza danych [Dictionaries of Polish glosses, an Internet database] (in Polish), Kraków: Pracownia Języka Staropolskiego Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk