dáil

See also: Dáil, dail, Dail, and dàil

Irish

Pronunciation

Etymology 1

From Old Irish dál, from Proto-Celtic *datlā. Compare Breton dael and Welsh dadl.

Noun

dáil f (genitive singular dála, nominative plural dálaí)

  1. tryst
  2. betrothal
  3. legislature
  4. (usually capitalized; in full, Dáil Éireann) the lower house of the Irish parliament
  5. (in the plural) conditions
  6. (in the plural) data
Declension
Declension of dáil (third declension)
bare forms
singular plural
nominative dáil dálaí
vocative a dháil a dhálaí
genitive dála dálaí
dative dáil dálaí
forms with the definite article
singular plural
nominative an dáil na dálaí
genitive na dála na ndálaí
dative leis an dáil
don dáil 		leis na dálaí
Derived terms

Etymology 2

From Old Irish dáilid.

Verb

dáil (present analytic dáileann, future analytic dáilfidh, verbal noun dáileadh, past participle dáilte)

  1. to allocate, distribute, allot
  2. to pour out
Conjugation
conjugation of dáil (first conjugation – A)
verbal noun dáileadh
past participle dáilte
tense singular plural relative autonomous
first second third first second third
indicative
present dáilim dáileann tú;
dáilir† 		dáileann sé, sí dáilimid dáileann sibh dáileann siad;
dáilid† 		a dháileann; a dháileas /
a ndáileann* 		dáiltear
past dháil mé; dháileas dháil tú; dháilis dháil sé, sí dháileamar; dháil muid dháil sibh; dháileabhair dháil siad; dháileadar a dháil /
ar dháil* 		dáileadh
past habitual dháilinn / ndáilinn‡‡ dháilteá / ndáilteᇇ dháileadh sé, sí / ndáileadh sé, s퇇 dháilimis; dháileadh muid / ndáilimis‡‡; ndáileadh muid‡‡ dháileadh sibh / ndáileadh sibh‡‡ dháilidís; dháileadh siad / ndáilidís‡‡; ndáileadh siad‡‡ a dháileadh /
a ndáileadh* 		dháiltí / ndáilt퇇
future dáilfidh mé;
dáilfead 		dáilfidh tú;
dáilfir† 		dáilfidh sé, sí dáilfimid;
dáilfidh muid 		dáilfidh sibh dáilfidh siad;
dáilfid† 		a dháilfidh; a dháilfeas /
a ndáilfidh* 		dáilfear
conditional dháilfinn / ndáilfinn‡‡ dháilfeá / ndáilfeᇇ dháilfeadh sé, sí / ndáilfeadh sé, s퇇 dháilfimis; dháilfeadh muid / ndáilfimis‡‡; ndáilfeadh muid‡‡ dháilfeadh sibh / ndáilfeadh sibh‡‡ dháilfidís; dháilfeadh siad / ndáilfidís‡‡; ndáilfeadh siad‡‡ a dháilfeadh /
a ndáilfeadh* 		dháilfí / ndáilf퇇
subjunctive
present go ndáile mé;
go ndáilead† 		go ndáile tú;
go ndáilir† 		go ndáile sé, sí go ndáilimid;
go ndáile muid 		go ndáile sibh go ndáile siad;
go ndáilid† 		— go ndáiltear
past dá ndáilinn dá ndáilteá dá ndáileadh sé, sí dá ndáilimis;
dá ndáileadh muid 		dá ndáileadh sibh dá ndáilidís;
dá ndáileadh siad 		— dá ndáiltí
imperative
– dáilim dáil dáileadh sé, sí dáilimis dáiligí;
dáilidh† 		dáilidís — dáiltear

* indirect relative
† archaic or dialect form
‡‡ dependent form used with particles that trigger eclipsis

Mutation

Mutated forms of dáil
radical lenition eclipsis
dáil dháil ndáil

Note: Certain mutated forms of some words can never occur in standard Modern Irish.
All possible mutated forms are displayed for convenience.

References

  1. ^ Sjoestedt, M. L. (1931) Phonétique d’un parler irlandais de Kerry [Phonetics of an Irish Dialect of Kerry] (in French), Paris: Librairie Ernest Leroux, § 121, page 65

Further reading

Old Irish

Pronunciation

  • IPA(key): [daːlʲ]

Verb

·dáil

  1. third-person singular preterite conjunct of dáilid

Verb

dáil

  1. second-person singular imperative of dáilid

Noun

dáil

  1. genitive singular of dál n
  2. inflection of dál f:
    1. accusative/dative singular
    2. nominative/vocative/accusative dual

Mutation

Mutation of dáil
radical lenition nasalization
dáil dáil
pronounced with /ð-/		 ndáil

Note: Certain mutated forms of some words can never occur in Old Irish.
All possible mutated forms are displayed for convenience.

This article is issued from Wiktionary. The text is available under Creative Commons Attribution-Share Alike 4.0 unless otherwise noted. Additional terms may apply for the media files.