diúraic
Irish
Alternative forms
- díobhraic, diubhraic
Etymology
From Old Irish díbirciud m (“act of casting”),[1] verbal noun of do·bidci (“to cast”).[2]
Pronunciation
- IPA(key): /ˈdʲuːɾˠɪc/
Verb
diúraic (present analytic diúracann, future analytic diúracfaidh, verbal noun diúracadh, past participle diúractha)
Conjugation
conjugation of diúraic (first conjugation – A)
| verbal noun | diúracadh | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| past participle | diúractha | |||||||
| tense | singular | plural | relative | autonomous | ||||
| first | second | third | first | second | third | |||
| indicative | ||||||||
| present | diúracaim | diúracann tú; diúracair† |
diúracann sé, sí | diúracaimid | diúracann sibh | diúracann siad; diúracaid† |
a dhiúracann; a dhiúracas / a ndiúracann* |
diúractar |
| past | dhiúraic mé; dhiúracas | dhiúraic tú; dhiúracais | dhiúraic sé, sí | dhiúracamar; dhiúraic muid | dhiúraic sibh; dhiúracabhair | dhiúraic siad; dhiúracadar | a dhiúraic / ar dhiúraic* |
diúracadh |
| past habitual | dhiúracainn / ndiúracainn‡‡ | dhiúractá / ndiúractᇇ | dhiúracadh sé, sí / ndiúracadh sé, s퇇 | dhiúracaimis; dhiúracadh muid / ndiúracaimis‡‡; ndiúracadh muid‡‡ | dhiúracadh sibh / ndiúracadh sibh‡‡ | dhiúracaidís; dhiúracadh siad / ndiúracaidís‡‡; ndiúracadh siad‡‡ | a dhiúracadh / a ndiúracadh* |
dhiúractaí / ndiúracta퇇 |
| future | diúracfaidh mé; diúracfad |
diúracfaidh tú; diúracfair† |
diúracfaidh sé, sí | diúracfaimid; diúracfaidh muid |
diúracfaidh sibh | diúracfaidh siad; diúracfaid† |
a dhiúracfaidh; a dhiúracfas / a ndiúracfaidh* |
diúracfar |
| conditional | dhiúracfainn / ndiúracfainn‡‡ | dhiúracfá / ndiúracfᇇ | dhiúracfadh sé, sí / ndiúracfadh sé, s퇇 | dhiúracfaimis; dhiúracfadh muid / ndiúracfaimis‡‡; ndiúracfadh muid‡‡ | dhiúracfadh sibh / ndiúracfadh sibh‡‡ | dhiúracfaidís; dhiúracfadh siad / ndiúracfaidís‡‡; ndiúracfadh siad‡‡ | a dhiúracfadh / a ndiúracfadh* |
dhiúracfaí / ndiúracfa퇇 |
| subjunctive | ||||||||
| present | go ndiúraca mé; go ndiúracad† |
go ndiúraca tú; go ndiúracair† |
go ndiúraca sé, sí | go ndiúracaimid; go ndiúraca muid |
go ndiúraca sibh | go ndiúraca siad; go ndiúracaid† |
— | go ndiúractar |
| past | dá ndiúracainn | dá ndiúractá | dá ndiúracadh sé, sí | dá ndiúracaimis; dá ndiúracadh muid |
dá ndiúracadh sibh | dá ndiúracaidís; dá ndiúracadh siad |
— | dá ndiúractaí |
| imperative | ||||||||
| – | diúracaim | diúraic | diúracadh sé, sí | diúracaimis | diúracaigí; diúracaidh† |
diúracaidís | — | diúractar |
* indirect relative
† archaic or dialect form
‡‡ dependent form used with particles that trigger eclipsis
Derived terms
- diúracán m (“projectile, missile”)
- diúracas m (“pins and needles”)
- diúracóir m (“director”) (artillery)
Mutation
| radical | lenition | eclipsis |
|---|---|---|
| diúraic | dhiúraic | ndiúraic |
Note: Certain mutated forms of some words can never occur in standard Modern Irish.
All possible mutated forms are displayed for convenience.
References
- ^ Gregory Toner, Sharon Arbuthnot, Máire Ní Mhaonaigh, Marie-Luise Theuerkauf, Dagmar Wodtko, editors (2019), “díbirciud”, in eDIL: Electronic Dictionary of the Irish Language
- ^ Gregory Toner, Sharon Arbuthnot, Máire Ní Mhaonaigh, Marie-Luise Theuerkauf, Dagmar Wodtko, editors (2019), “do·bidci”, in eDIL: Electronic Dictionary of the Irish Language
Further reading
- Ó Dónaill, Niall (1977) “diúraic”, in Foclóir Gaeilge–Béarla, Dublin: An Gúm, →ISBN
- Dinneen, Patrick S. (1904) “diuḃraicim”, in Foclóir Gaeḋilge agus Béarla, 1st edition, Dublin: Irish Texts Society, page 246