doir
See also: doír
Dalmatian
Alternative forms
Etymology
Adjective
doir
Irish
Etymology
From Middle Irish dairid,[1] from Proto-Celtic *daryeti, from Proto-Indo-European *dʰerh₃- (“to leap, spring”). Cognate with Ancient Greek θρῴσκω (thrōískō, “to leap, attack”), Latvian dur̃t (“to stab, thrust, prick, jab”).[2]
Pronunciation
- IPA(key): /d̪ˠeɾʲ/[3]
Verb
doir (present analytic doireann, future analytic doirfidh, verbal noun dor, past participle dortha)
- (transitive, agriculture) to bull (mate with a cow or heifer)
Conjugation
conjugation of doir (first conjugation – A)
verbal noun | dor | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
past participle | dortha | |||||||
tense | singular | plural | relative | autonomous | ||||
first | second | third | first | second | third | |||
indicative | ||||||||
present | doirim | doireann tú; doirir† |
doireann sé, sí | doirimid | doireann sibh | doireann siad; doirid† |
a dhoireann; a dhoireas / a ndoireann* |
doirtear |
past | dhoir mé; dhoireas | dhoir tú; dhoiris | dhoir sé, sí | dhoireamar; dhoir muid | dhoir sibh; dhoireabhair | dhoir siad; dhoireadar | a dhoir / ar dhoir* |
doireadh |
past habitual | dhoirinn / ndoirinn‡‡ | dhoirteá / ndoirteᇇ | dhoireadh sé, sí / ndoireadh sé, s퇇 | dhoirimis; dhoireadh muid / ndoirimis‡‡; ndoireadh muid‡‡ | dhoireadh sibh / ndoireadh sibh‡‡ | dhoiridís; dhoireadh siad / ndoiridís‡‡; ndoireadh siad‡‡ | a dhoireadh / a ndoireadh* |
dhoirtí / ndoirt퇇 |
future | doirfidh mé; doirfead |
doirfidh tú; doirfir† |
doirfidh sé, sí | doirfimid; doirfidh muid |
doirfidh sibh | doirfidh siad; doirfid† |
a dhoirfidh; a dhoirfeas / a ndoirfidh* |
doirfear |
conditional | dhoirfinn / ndoirfinn‡‡ | dhoirfeá / ndoirfeᇇ | dhoirfeadh sé, sí / ndoirfeadh sé, s퇇 | dhoirfimis; dhoirfeadh muid / ndoirfimis‡‡; ndoirfeadh muid‡‡ | dhoirfeadh sibh / ndoirfeadh sibh‡‡ | dhoirfidís; dhoirfeadh siad / ndoirfidís‡‡; ndoirfeadh siad‡‡ | a dhoirfeadh / a ndoirfeadh* |
dhoirfí / ndoirf퇇 |
subjunctive | ||||||||
present | go ndoire mé; go ndoiread† |
go ndoire tú; go ndoirir† |
go ndoire sé, sí | go ndoirimid; go ndoire muid |
go ndoire sibh | go ndoire siad; go ndoirid† |
— | go ndoirtear |
past | dá ndoirinn | dá ndoirteá | dá ndoireadh sé, sí | dá ndoirimis; dá ndoireadh muid |
dá ndoireadh sibh | dá ndoiridís; dá ndoireadh siad |
— | dá ndoirtí |
imperative | ||||||||
– | doirim | doir | doireadh sé, sí | doirimis | doirigí; doiridh† |
doiridís | — | doirtear |
* indirect relative
† archaic or dialect form
‡‡ dependent form used with particles that trigger eclipsis
Related terms
Mutation
radical | lenition | eclipsis |
---|---|---|
doir | dhoir | ndoir |
Note: Certain mutated forms of some words can never occur in standard Modern Irish.
All possible mutated forms are displayed for convenience.
References
- ^ Gregory Toner, Sharon Arbuthnot, Máire Ní Mhaonaigh, Marie-Luise Theuerkauf, Dagmar Wodtko, editors (2019), “dairid”, in eDIL: Electronic Dictionary of the Irish Language
- ^ Matasović, Ranko (2009) “*dar(y)o-”, in Etymological Dictionary of Proto-Celtic (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 9), Leiden: Brill, →ISBN, page 91
- ^ Finck, F. N. (1899) Die araner mundart [The Aran Dialect] (in German), Zweiter Band: Wörterbuch [Second volume: Dictionary], Marburg: Elwert’sche Verlagsbuchhandlung, page 65
Further reading
- “doir”, in Historical Irish Corpus, 1600–1926, Royal Irish Academy
- Dinneen, Patrick S. (1904) “doirim”, in Foclóir Gaeḋilge agus Béarla, 1st edition, Dublin: Irish Texts Society, page 255
- Ó Dónaill, Niall (1977) “doir”, in Foclóir Gaeilge–Béarla, Dublin: An Gúm, →ISBN
Uzbek
Etymology
Borrowed from Arabic دَائِر (dāʔir).
Postposition
doir
- concerning, relating (to)
Welsh
Alternative forms
- deuir
Pronunciation
- IPA(key): /dɔi̯r/
- Rhymes: -ɔi̯r
- Homophone: doer (South Wales)
Verb
doir
- (literary) present/future impersonal of dod