dziękować

From dzięka +‎ -ować. First attested in 1413. Compare Old Czech děkovati and Old Slovak ďakovať

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /d͡ʑʲæ̃kɔvat͡ɕʲ/
• IPA^(key): (15^th CE) /d͡ʑʲæ̃kɔvat͡ɕʲ/

dziękować impf (perfective podziękować)

1. to thank (to express gratitude or appreciation toward) [with dative ‘whom’ and z (+ genitive) ‘for what’]
   • 1451-1455, Legenda o świętym Aleksym‎^[1], line 158:

     A gdy do Rzymą przyal, bogv dząkowal, ysch gy do szemye przygnal

     [A gdy do Rzyma przyjał, Bogu dziękował, iż ji do ziemie przygnał]

   • 1930 [c. 1455], “Tob”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎^[2], 2, 14:

     W boiazny bozey ostal, bogu wzdi dzøkuiøcz ze wszego po wszitki dny ziwota swego (agens gratias deo omnibus diebus vitae suae)

     [W bojaźni Bożej ostał, Bogu wżdy dziękując ze wszego po wszytki dni żywota swego (agens gratias Deo omnibus diebus vitae suae)]

2. (attested in Masovia, Lesser Poland, Sieradz-Łęczyca) to praise [with dative ‘whom’ and w (+ locative) ‘for what’]
   • 1876-1929 [1413], Vatroslav Jagić, editor, Archiv für slavische Philologie‎^[3], volume XIV, Chruściechów, Sieciechów, page 498:

     Mila matuchno boza, dzankugø tobe, banczze se mnø!

     [Miła matuchno boża, dziękuję tobie, bądźże se mną!]

   • 1887 [Fifteenth century], Wacław Ubogi z Brodni, edited by Lucjan Malinowski, Modlitwy Wacława. Zabytek języka polskiego z wieku XV odkryty i skopjowany przez Aleksandra Przezdzieckiego wydał i objaśnił Lucyjan Malinowski‎^[4], Krakow, Brodnia, page 4b:

     Dziakowacz bandą tobie we wszprawienyu sercza, w tem, yze nauczilem se szandow sprawiedliwosczi twoiey (confitebor tibi in directione cordis, in eo, quod didici iudicia iustitiae tuae Psal 118, 7)

     [Dziękować będę tobie we wsprawieniu serca, w tem, iże nauczyłem sie sądow sprawiedliwości twojej (confitebor tibi in directione cordis, in eo, quod didici iudicia iustitiae tuae Psal 118, 7)]

• Polish: dziękować, dziekować (Middle Polish)
  • → Kashubian: dzãkòwac
• Silesian: dziynkować
• → Old Ruthenian: дѧ́ковати (djákovati), дєковати (djekovati), дѧкувати (djakuvati), дѧковать (djakovatʹ), дїѧковати (dijakovati), дъѧковати (dʺjakovati)
  • Belarusian: дзя́каваць (dzjákavacʹ)
  • Carpathian Rusyn: дя́ковати (djákovaty)
  • Ukrainian: дя́кувати (djákuvaty), дя́чувати (djáčuvaty); дє́кувати (djékuvaty) (dialectal)
  • → Russian: дя́кувать (djákuvatʹ), дя́кать (djákatʹ) (dialectal)

• Boryś, Wiesław (2005) “dziękować”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
• Sławski, Franciszek (1958-1965) “dziękować”, in Jan Safarewicz, Andrzej Siudut, editors, Słownik etymologiczny języka polskiego [Etymological dictionary of the Polish language] (in Polish), Kraków: Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego
• Mańczak, Witold (2017) “dziękować”, in Polski słownik etymologiczny (in Polish), Kraków: Polska Akademia Umiejętności, →ISBN
• Bańkowski, Andrzej (2000) “dziękować”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
• B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “dziękować”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN

• dziekować (Middle Polish)

Inherited from Old Polish dziękować. By surface analysis, dzięka +‎ -ować. Compare Czech děkovat and Slovak ďakovať.

• Audio:

  (file)

• Rhymes: -ɔvat͡ɕ
• Syllabification: dzię‧ko‧wać

dziękować impf (perfective podziękować)

1. (intransitive) to thank (to express gratitude or appreciation toward) [with dative ‘whom’ and za (+ accusative) ‘for what’ and instrumental ‘with what’]

   Radek dziękuje matce za prezent. ― Radek thanks (his) mother for the present.

   Dziękuję! ― Thank you!

2. (intransitive) to thank (to politely express a negative reaction to a proposition)

   Z takimi cenami to ja dziękuję. ― With prices like that? No, thanks.

3. (intransitive, obsolete) to return the favor (to perform the same action as someone else)

   Synonym: odwdzięczać się

4. (intransitive, Middle Polish) to confirm and acknowledge receipt of receivables; to give up any claims to something

• → Kashubian: dzãkòwac

According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), dziękować is one of the most used words in Polish, appearing 0 times in scientific texts, 2 times in news, 9 times in essays, 17 times in fiction, and 68 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 96 times, making it the 652nd most common word in a corpus of 500,000 words.^[1]

• dziękować in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• dziękować in Polish dictionaries at PWN
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “dziękować”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• “DZIĘKOWAĆ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 23.09.2013
• Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “dziękować”, in Słownik języka polskiego
• Aleksander Zdanowicz (1861) “dziękować”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
• J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1900), “dziękować”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 1, Warsaw, page 655
• dziękować in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego