faisnéis
Irish
Alternative forms
- fáirnis
- fáirnéis
Etymology
From Middle Irish aisnéis, from Old Irish aisndís, verbal noun of as·indet (“declares, tells, relates”).[1]
Pronunciation
Noun
faisnéis f (genitive singular faisnéise, nominative plural faisnéisí)
- verbal noun of faisnéis
- information; intelligence, report
- Synonym: eolas
- (grammar) predicate
Declension
| |||||||||||||||||||||||||||||||||
Alternative forms
Derived terms
- beathaisnéis
- bileog faisnéise
- bréagaisnéis
- cáinaisnéis
- comhaisnéis
- faisnéiseach
- faisnéiseoir (“informant”)
- idiraisnéis
- maolaisnéis
- mífhaisnéis
- nóta faisnéise (“advice note”)
- réamhaisnéis
- teoiric fhaisnéise
Verb
faisnéis (present analytic faisnéiseann, future analytic faisnéisfidh, verbal noun faisnéis, past participle faisnéiste) (ambitransitive)
Conjugation
conjugation of faisnéis (first conjugation – B)
| verbal noun | faisnéis | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| past participle | faisnéiste | |||||||
| tense | singular | plural | relative | autonomous | ||||
| first | second | third | first | second | third | |||
| indicative | ||||||||
| present | faisnéisim | faisnéiseann tú; faisnéisir† |
faisnéiseann sé, sí | faisnéisimid | faisnéiseann sibh | faisnéiseann siad; faisnéisid† |
a fhaisnéiseann; a fhaisnéiseas / a bhfaisnéiseann* |
faisnéistear |
| past | d'fhaisnéis mé; d'fhaisnéiseas / fhaisnéis mé‡; fhaisnéiseas‡ |
d'fhaisnéis tú; d'fhaisnéisis / fhaisnéis tú‡; fhaisnéisis‡ |
d'fhaisnéis sé, sí / fhaisnéis sé, sí‡ |
d'fhaisnéiseamar; d'fhaisnéis muid / fhaisnéiseamar‡; fhaisnéis muid‡ |
d'fhaisnéis sibh; d'fhaisnéiseabhair / fhaisnéis sibh‡; fhaisnéiseabhair‡ |
d'fhaisnéis siad; d'fhaisnéiseadar / fhaisnéis siad; fhaisnéiseadar‡ |
a d'fhaisnéis / ar fhaisnéis* |
faisnéiseadh |
| past habitual | d'fhaisnéisinn / fhaisnéisinn‡; bhfaisnéisinn‡‡ |
d'fhaisnéisteá / fhaisnéisteá‡; bhfaisnéisteᇇ |
d'fhaisnéiseadh sé, sí / fhaisnéiseadh sé, sí‡; bhfaisnéiseadh sé, s퇇 |
d'fhaisnéisimis; d'fhaisnéiseadh muid / fhaisnéisimis‡; fhaisnéiseadh muid‡; bhfaisnéisimis‡‡; bhfaisnéiseadh muid‡‡ |
d'fhaisnéiseadh sibh / fhaisnéiseadh sibh‡; bhfaisnéiseadh sibh‡‡ |
d'fhaisnéisidís; d'fhaisnéiseadh siad / fhaisnéisidís‡; fhaisnéiseadh siad‡; bhfaisnéisidís‡‡; bhfaisnéiseadh siad‡‡ |
a d'fhaisnéiseadh / a bhfaisnéiseadh* |
d'fhaisnéistí / fhaisnéistí‡; bhfaisnéist퇇 |
| future | faisnéisfidh mé; faisnéisfead |
faisnéisfidh tú; faisnéisfir† |
faisnéisfidh sé, sí | faisnéisfimid; faisnéisfidh muid |
faisnéisfidh sibh | faisnéisfidh siad; faisnéisfid† |
a fhaisnéisfidh; a fhaisnéisfeas / a bhfaisnéisfidh* |
faisnéisfear |
| conditional | d'fhaisnéisfinn / fhaisnéisfinn‡; bhfaisnéisfinn‡‡ | d'fhaisnéisfeá / fhaisnéisfeá‡; bhfaisnéisfeᇇ | d'fhaisnéisfeadh sé, sí / fhaisnéisfeadh sé, sí‡; bhfaisnéisfeadh sé, s퇇 | d'fhaisnéisfimis; d'fhaisnéisfeadh muid / fhaisnéisfimis‡; fhaisnéisfeadh muid‡; bhfaisnéisfimis‡‡; bhfaisnéisfeadh muid‡‡ | d'fhaisnéisfeadh sibh / fhaisnéisfeadh sibh‡; bhfaisnéisfeadh sibh‡‡ | d'fhaisnéisfidís; d'fhaisnéisfeadh siad / fhaisnéisfidís‡; fhaisnéisfeadh siad‡; bhfaisnéisfidís‡‡; bhfaisnéisfeadh siad‡‡ | a d'fhaisnéisfeadh / a bhfaisnéisfeadh* |
d'fhaisnéisfí / fhaisnéisfí‡; bhfaisnéisf퇇 |
| subjunctive | ||||||||
| present | go bhfaisnéise mé; go bhfaisnéisead† |
go bhfaisnéise tú; go bhfaisnéisir† |
go bhfaisnéise sé, sí | go bhfaisnéisimid; go bhfaisnéise muid |
go bhfaisnéise sibh | go bhfaisnéise siad; go bhfaisnéisid† |
— | go bhfaisnéistear |
| past | dá bhfaisnéisinn | dá bhfaisnéisteá | dá bhfaisnéiseadh sé, sí | dá bhfaisnéisimis; dá bhfaisnéiseadh muid |
dá bhfaisnéiseadh sibh | dá bhfaisnéisidís; dá bhfaisnéiseadh siad |
— | dá bhfaisnéistí |
| imperative | ||||||||
| – | faisnéisim | faisnéis | faisnéiseadh sé, sí | faisnéisimis | faisnéisigí; faisnéisidh† |
faisnéisidís | — | faisnéistear |
*indirect relative
† archaic or dialect form
‡ dependent form
‡‡ dependent form used with particles that trigger eclipsis
Alternative forms
- faisnéidh, faisnigh
Derived terms
- réamhaisnéis (“forecast”, verb)
Mutation
| radical | lenition | eclipsis |
|---|---|---|
| faisnéis | fhaisnéis | bhfaisnéis |
Note: Certain mutated forms of some words can never occur in standard Modern Irish.
All possible mutated forms are displayed for convenience.
References
- ^ Gregory Toner, Sharon Arbuthnot, Máire Ní Mhaonaigh, Marie-Luise Theuerkauf, Dagmar Wodtko, editors (2019), “aisnéis”, in eDIL: Electronic Dictionary of the Irish Language
- ^ Finck, F. N. (1899) Die araner mundart [The Aran Dialect] (in German), Zweiter Band: Wörterbuch [Second volume: Dictionary], Marburg: Elwert’sche Verlagsbuchhandlung, page 106
Further reading
- Ó Dónaill, Niall (1977) “faisnéis”, in Foclóir Gaeilge–Béarla, Dublin: An Gúm, →ISBN
- de Bhaldraithe, Tomás (1959) “faisnéis”, in English-Irish Dictionary, An Gúm
- “faisnéis”, in New English-Irish Dictionary, Foras na Gaeilge, 2013–2025