gearán
See also: gearan
Irish
Etymology
From Middle Irish gerán.[1] Cognate with Scottish Gaelic gearan.
Pronunciation
- (Munster) IPA(key): /ɟəˈɾʲɑ̃ːn̪ˠ/[2]
- (Connacht) IPA(key): /ˈɟaɾˠɑːnˠ/
- (Ulster) IPA(key): /ˈɟaɾˠanˠ/
- Homophone: gearrán
Noun
gearán m (genitive singular gearáin, nominative plural gearáin or gearánta)
- verbal noun of gearán
- complaint, grievance
- An té nach trua leis do chás ná déan do ghearán leis. (proverb)
- Do not look for sympathy where there is none.
- (literally, “Whoever does not have pity with your concern, do not make your complaint to him.”)
- accusation
- ailment
Declension
| |||||||||||||||||||||||||||||||||
Verb
gearán (present analytic gearánann, future analytic gearánfaidh, verbal noun gearán, past participle gearánta)
- (ambitransitive) complain
Conjugation
conjugation of gearán (first conjugation – B)
| verbal noun | gearán | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| past participle | gearánta | |||||||
| tense | singular | plural | relative | autonomous | ||||
| first | second | third | first | second | third | |||
| indicative | ||||||||
| present | gearánaim | gearánann tú; gearánair† |
gearánann sé, sí | gearánaimid | gearánann sibh | gearánann siad; gearánaid† |
a ghearánann; a ghearánas / a ngearánann* |
gearántar |
| past | ghearán mé; ghearánas | ghearán tú; ghearánais | ghearán sé, sí | ghearánamar; ghearán muid | ghearán sibh; ghearánabhair | ghearán siad; ghearánadar | a ghearán / ar ghearán* |
gearánadh |
| past habitual | ghearánainn / ngearánainn‡‡ | ghearántá / ngearántᇇ | ghearánadh sé, sí / ngearánadh sé, s퇇 | ghearánaimis; ghearánadh muid / ngearánaimis‡‡; ngearánadh muid‡‡ | ghearánadh sibh / ngearánadh sibh‡‡ | ghearánaidís; ghearánadh siad / ngearánaidís‡‡; ngearánadh siad‡‡ | a ghearánadh / a ngearánadh* |
ghearántaí / ngearánta퇇 |
| future | gearánfaidh mé; gearánfad |
gearánfaidh tú; gearánfair† |
gearánfaidh sé, sí | gearánfaimid; gearánfaidh muid |
gearánfaidh sibh | gearánfaidh siad; gearánfaid† |
a ghearánfaidh; a ghearánfas / a ngearánfaidh* |
gearánfar |
| conditional | ghearánfainn / ngearánfainn‡‡ | ghearánfá / ngearánfᇇ | ghearánfadh sé, sí / ngearánfadh sé, s퇇 | ghearánfaimis; ghearánfadh muid / ngearánfaimis‡‡; ngearánfadh muid‡‡ | ghearánfadh sibh / ngearánfadh sibh‡‡ | ghearánfaidís; ghearánfadh siad / ngearánfaidís‡‡; ngearánfadh siad‡‡ | a ghearánfadh / a ngearánfadh* |
ghearánfaí / ngearánfa퇇 |
| subjunctive | ||||||||
| present | go ngearána mé; go ngearánad† |
go ngearána tú; go ngearánair† |
go ngearána sé, sí | go ngearánaimid; go ngearána muid |
go ngearána sibh | go ngearána siad; go ngearánaid† |
— | go ngearántar |
| past | dá ngearánainn | dá ngearántá | dá ngearánadh sé, sí | dá ngearánaimis; dá ngearánadh muid |
dá ngearánadh sibh | dá ngearánaidís; dá ngearánadh siad |
— | dá ngearántaí |
| imperative | ||||||||
| – | gearánaim | gearán | gearánadh sé, sí | gearánaimis | gearánaigí; gearánaidh† |
gearánaidís | — | gearántar |
*indirect relative
† archaic or dialect form
‡‡ dependent form used with particles that trigger eclipsis
Derived terms
- gearánach
- gearánaí
- gearánaíl
- gearántóireacht
Mutation
| radical | lenition | eclipsis |
|---|---|---|
| gearán | ghearán | ngearán |
Note: Certain mutated forms of some words can never occur in standard Modern Irish.
All possible mutated forms are displayed for convenience.
References
- ^ Gregory Toner, Sharon Arbuthnot, Máire Ní Mhaonaigh, Marie-Luise Theuerkauf, Dagmar Wodtko, editors (2019), “gerán”, in eDIL: Electronic Dictionary of the Irish Language
- ^ Sjoestedt, M. L. (1931) Phonétique d’un parler irlandais de Kerry [Phonetics of an Irish Dialect of Kerry] (in French), Paris: Librairie Ernest Leroux, § 235, page 119
Further reading
- Ó Dónaill, Niall (1977) “gearán”, in Foclóir Gaeilge–Béarla, Dublin: An Gúm, →ISBN
- de Bhaldraithe, Tomás (1959) “gearán”, in English-Irish Dictionary, An Gúm
- “gearán”, in New English-Irish Dictionary, Foras na Gaeilge, 2013–2025