gléas
Irish
Pronunciation
Etymology 1
From Old Irish glés,[4] ultimately from Proto-Celtic *gleiwos (“shining, clear”). Cognate with Scottish Gaelic gleus.
Noun
gléas m (genitive singular gléis, nominative plural gléasanna)
- device, appliance, apparatus, contraption, contrivance, instrument, machine, utensil
- measure (action to achieve some purpose)
- apparel
- gear (equipment, paraphernalia)
- (music) key
- (fishing) tackle
- (vulgar) cock, dick (penis)
- (vulgar, derogatory) asshole, dickhead, wanker
Declension
| |||||||||||||||||||||||||||||||||
Derived terms
Etymology 2
From Old Irish glésaid (“to adjust, arrange”), from glés.[5]
Verb
gléas (present analytic gléasann, future analytic gléasfaidh, verbal noun gléasadh, past participle gléasta)
Inflection
conjugation of gléas (first conjugation – A)
| verbal noun | gléasadh | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| past participle | gléasta | |||||||
| tense | singular | plural | relative | autonomous | ||||
| first | second | third | first | second | third | |||
| indicative | ||||||||
| present | gléasaim | gléasann tú; gléasair† |
gléasann sé, sí | gléasaimid | gléasann sibh | gléasann siad; gléasaid† |
a ghléasann; a ghléasas / a ngléasann* |
gléastar |
| past | ghléas mé; ghléasas | ghléas tú; ghléasais | ghléas sé, sí | ghléasamar; ghléas muid | ghléas sibh; ghléasabhair | ghléas siad; ghléasadar | a ghléas / ar ghléas* |
gléasadh |
| past habitual | ghléasainn / ngléasainn‡‡ | ghléastá / ngléastᇇ | ghléasadh sé, sí / ngléasadh sé, s퇇 | ghléasaimis; ghléasadh muid / ngléasaimis‡‡; ngléasadh muid‡‡ | ghléasadh sibh / ngléasadh sibh‡‡ | ghléasaidís; ghléasadh siad / ngléasaidís‡‡; ngléasadh siad‡‡ | a ghléasadh / a ngléasadh* |
ghléastaí / ngléasta퇇 |
| future | gléasfaidh mé; gléasfad |
gléasfaidh tú; gléasfair† |
gléasfaidh sé, sí | gléasfaimid; gléasfaidh muid |
gléasfaidh sibh | gléasfaidh siad; gléasfaid† |
a ghléasfaidh; a ghléasfas / a ngléasfaidh* |
gléasfar |
| conditional | ghléasfainn / ngléasfainn‡‡ | ghléasfá / ngléasfᇇ | ghléasfadh sé, sí / ngléasfadh sé, s퇇 | ghléasfaimis; ghléasfadh muid / ngléasfaimis‡‡; ngléasfadh muid‡‡ | ghléasfadh sibh / ngléasfadh sibh‡‡ | ghléasfaidís; ghléasfadh siad / ngléasfaidís‡‡; ngléasfadh siad‡‡ | a ghléasfadh / a ngléasfadh* |
ghléasfaí / ngléasfa퇇 |
| subjunctive | ||||||||
| present | go ngléasa mé; go ngléasad† |
go ngléasa tú; go ngléasair† |
go ngléasa sé, sí | go ngléasaimid; go ngléasa muid |
go ngléasa sibh | go ngléasa siad; go ngléasaid† |
— | go ngléastar |
| past | dá ngléasainn | dá ngléastá | dá ngléasadh sé, sí | dá ngléasaimis; dá ngléasadh muid |
dá ngléasadh sibh | dá ngléasaidís; dá ngléasadh siad |
— | dá ngléastaí |
| imperative | ||||||||
| – | gléasaim | gléas | gléasadh sé, sí | gléasaimis | gléasaigí; gléasaidh† |
gléasaidís | — | gléastar |
* indirect relative
† archaic or dialect form
‡‡ dependent form used with particles that trigger eclipsis
Etymology 3
Noun
gléas m (genitive singular gléis)
Declension
| ||||||||||||||||||||||||
Mutation
| radical | lenition | eclipsis |
|---|---|---|
| gléas | ghléas | ngléas |
Note: Certain mutated forms of some words can never occur in standard Modern Irish.
All possible mutated forms are displayed for convenience.
References
- ^ Ó Cuív, Brian (1968) The Irish of West Muskerry, Co. Cork: A Phonetic Study, Dublin Institute for Advanced Studies, →ISBN, page 25; reprinted 1988
- ^ Finck, F. N. (1899) Die araner mundart [The Aran Dialect] (in German), Zweiter Band: Wörterbuch [Second volume: Dictionary], Marburg: Elwert’sche Verlagsbuchhandlung, page 134
- ^ Quiggin, E. C. (1906) A Dialect of Donegal, Cambridge University Press, § 431, page 139
- ^ Gregory Toner, Sharon Arbuthnot, Máire Ní Mhaonaigh, Marie-Luise Theuerkauf, Dagmar Wodtko, editors (2019), “glés”, in eDIL: Electronic Dictionary of the Irish Language
- ^ Gregory Toner, Sharon Arbuthnot, Máire Ní Mhaonaigh, Marie-Luise Theuerkauf, Dagmar Wodtko, editors (2019), “glésaid”, in eDIL: Electronic Dictionary of the Irish Language
Further reading
- Ó Dónaill, Niall (1977) “gléas”, in Foclóir Gaeilge–Béarla, Dublin: An Gúm, →ISBN